Van de diensten die Antarctica en de Zuidelijke Oceaan leveren op het gebied van visserij, toerisme en natuurlijke processen die onze planeet nodig heeft, hebben we de economische waarde berekend. We schatten die op maar liefst 180 miljard dollar (165 miljard euro) per jaar. Hopelijk zal deze berekening bijdragen aan natuurbehoud in Antarctica en mondiale steun mobiliseren om het gebied te beschermen tegen de klimaatverandering.

Watertransport

De vele voordelen die de natuur biedt, worden wel ”ecosysteemdiensten” genoemd. Veel van de diensten die Antarctica en de Zuidelijke Oceaan bieden, zijn onzichtbaar voor de meeste mensen. De oceaan absorbeert bijvoorbeeld CO2 uit de atmosfeer en het ijs in de regio reflecteert warmte. Deze processen helpen het klimaat te regelen. De Zuidelijke Oceaan helpt ook bij het transport van water over de hele wereld, waardoor warmte, zoet water en voedingsstoffen worden verdeeld. Dit zijn de zogenoemde ”regulerende diensten”.

We kunnen aan die diensten een waarde verbinden door de kosten te bepalen die zouden ontstaan als ze niet werden geleverd. De ijskap van Antarctica bevat bijvoorbeeld 30 miljoen kubieke kilometer ijs. Als dat ijs door de opwarming van de aarde zou smelten, zouden de gevolgen voor kustbewoners over de hele wereld ontstellend zijn.

Andere voordelen van Antarctica zijn tastbaarder. Mensen gebruiken bijvoorbeeld de Antarctische vissoorten en krill (een specifiek soort plankton) voor voedsel, geneesmiddelen en voedingssupplementen. Een warmere en zuurdere Zuidelijke Oceaan zou gevolgen hebben voor de visbestanden en sommige soorten zouden kunnen uitsterven. Het Antarctische gebied levert ook culturele diensten, zoals het faciliteren van belangrijk wetenschappelijk onderzoek.

Complexe berekening

Hoeveel deze diensten voor de mens waard zijn, hebben wij onderzocht. We gebruikten verschillende methoden om de waarde van elke dienst in te schatten. Zaken als de natuurlijke voedselproductie kunnen eenvoudig berekend worden door te kijken naar wat de markt bereid is ervoor te betalen. Andere aspecten, zoals schade die vermeden wordt door CO2 uit de lucht te halen, zijn moeilijker te berekenen.

We beginnen met toerisme. Het aantal mensen die Antarctica bezoeken, is de afgelopen decennia sterk toegenomen, van ongeveer achtduizend per jaar begin jaren negentig tot ruim honderdduizend in het seizoen 2022-2023. We schatten de jaarlijkse waarde van de Antarctische toeristenindustrie op ongeveer 820 miljoen dollar (755 miljoen euro). Van de tonnen vis en krill die in de regio worden gevangen, schatten we de waarde op ongeveer 370 miljoen dollar per jaar (340 miljoen euro).

Tot slot maakten we een schatting van de economische waarde van de ”regulerende diensten”, zoals CO2-opslag, de regulering van het zeeniveau en de lichtreflectie. Dat deden we door de geschatte waarde van CO2 die is opgeslagen in de Zuidelijke Oceaan te vermenigvuldigen met schattingen van de maatschappelijke kosten van het broeikasgas. Dat was een complexe berekening. In totaal schatten we de waarde van de regulerende diensten van de regio op ongeveer 179,3 miljard dollar per jaar.

Voorzichtige schatting

Alles bij elkaar brengt de totale waarde van de ecosysteemdiensten van Antarctica en de Zuidelijke Oceaan op ongeveer 180 miljard dollar per jaar, omgerekend 165 miljard euro. Het gaat om een voorzichtige schatting, omdat sommige ecosysteemdiensten niet berekend werden. Er wordt bijvoorbeeld gedacht dat de Antarctische circumpolaire stroming (de krachtigste, belangrijkste en snelste zeestroming ter wereld) de waarde van de wereldwijde visserij met ongeveer 2,8 miljard dollar verhoogt. Ze verspreidt namelijk voedingsstoffen uit Antarctica over de hele wereld. We hebben dit niet berekend om te vermijden dat bepaalde andere regulerende diensten tweemaal geteld worden.

Door een gebrek aan gegevens konden we ook de waarde van het wetenschappelijk werk op Antarctica niet inschatten. Onderzoek op de Zuidpool heeft niettemin aanzienlijke schade aan bestaansmiddelen en infrastructuur over de hele wereld helpen voorkomen, bijvoorbeeld door veranderingen in ijs en zeeniveaus op de voet te volgen.

Internationale samenwerking?

Naarmate de Zuidelijke Oceaan warmer en zuurder wordt, zullen de natuurlijke systemen er enorme veranderingen ondergaan. Dit zal een impact hebben op de vele voordelen die Antarctica biedt, met hoge kosten voor de hele wereld. Dus hoe moet de internationale gemeenschap reageren?

Antarctica en de Zuidelijke Oceaan vallen onder het Antarctisch Verdrag uit 1959. De bedreigingen die we hebben geschetst, werden toen niet voorzien. De verdragspartijen hebben de bevoegdheid om sommige ecosysteemdiensten te beschermen, zoals toerisme, visserij en wetenschap. Ze zijn echter niet in staat om alle diensten te waarborgen. Het is nodig dat het verdrag omvattender wordt, om de enorme voordelen die Antarctica de wereld nu biedt in stand te houden.

De auteurs zijn hoogleraar aan de Universiteit van Tasmanië.
Bron: IPS/The Conversation