Welkom op de praktijkafdeling van Stichting Kimon (project Jedidja) in Buba, een stadje in het binnenland van Guinee-Bissau. Waar jongens en jongemannen het timmervak leren en meiden en jonge vrouwen lappen textiel omtoveren tot jurken. Eén ding hebben deze jonge mensen gemeen: ze zijn doof.

Wat betekent het om doof te zijn? Ik vraag het via een doventolk aan Carolina (19), een van de leerlingnaaisters. Wat ik vervolgens meemaak is al iets van een antwoord. Want prompt word ik toeschouwer van een stilzwijgende conversatie in gebarentaal. Die duurt enkele minuten, maar ik voel me compleet buitengesloten door een groep waarvan de leden zichtbaar serieus dingen ‘bespreken’. Hoe buitengesloten moeten dove jonge mensen zich voelen als ze zich niet even, maar dagelijks en voortdurend in een kakelende mensenmassa bevinden!

Het blijkt allemaal nog erger. Carolina laat weten door haar familie als nuttig sloofje te zijn gebruikt: zij draaide op voor alle huishoudelijke klussen „omdat ze toch verder niets kon”. Adjirolu (24) vertelt drie keer van de ene familie naar de andere te zijn verhuisd – „Wie wil haar hebben?” In het gezin van haar zus werd ze vaak vergeten als het eten stond opgediend en niemand haar dat bekendmaakte.

Voor Carolina, Adjirolu en de andere 28 die de naaicursus volgen, gaat er straks iets rigoureus veranderen. Want dan kan het zomaar zijn dat ze hun eigen atelier runnen. En klanten in de rij staan voor een klusje. Dove jonge mensen, niet langer buitengesloten!

Zoiets gaan ook de jongemannen meemaken die aan het timmeren zijn. Schoolbankjes worden er in elkaar gezet en ik zie ledikanten, een preekstoel, stuk voor stuk wachtend op kopers. Nu zijn Guinee-Bissauers arm, dus rijk zullen de jongens er niet van worden. Maar straks als timmerman gezien worden en gevráágd! Alleen al dát moet een prachtige ervaring zijn.