Venetië leeft op het water. De lagunestad in Noord-Italië is doorsneden met kanalen en kanaaltjes. In een grote S-bocht slingert het brede Canal Grande door het hart van de stad. De dokter, de pastoor, de postbode, de dierenarts, allen maken gebruik van het water om zich te verplaatsen. Een andere optie is er eenvoudigweg niet. De stadsbus, de vaporetto? Op de golven.

De hoeveelheid vaartuigen in Venetië stijgt snel. Het aantal gondels is met pakweg 400 stuks al jaren stabiel. In twee jaar tijd is het gemotoriseerde scheepvaartverkeer echter met eenderde toegenomen. De belangen botsen. De bevoorrading van de hotels, restaurants en winkels dreigt in de knel te komen. Daarom heeft burgemeester Paolo Costa het toeristische verkeer in Venetië beperkingen opgelegd.

Tot grote woede van de gondeliers. Door de nieuwe verordening -sinds maandag van kracht- mogen zij niet langer voor halfelf het water op met hun ranke, zwarte schuiten. Bovendien moeten zij vanaf 01.00 uur aan de kant liggen. Waarom, vragen de gondeliers zich vertwijfeld af. „Wij veroorzaken geen enkele overlast, geen golfslag, geen geluid, geen vervuiling.”

De gondeliers zijn juist verontwaardigd over de toenemende problemen die zij ondervinden door de golfslag van motorboten. Af en toe neemt een gondelier noodgedwongen een duik, eind vorig jaar ging een groepje Nederlanders met schuit en al ondersteboven. „Het Canal Grande lijkt wel een autostrada en zelfs op de kleinere kanalen houdt niemand zich aan de regels”, roept stakingsleider Roberto Luppi.

De snelheidsbeperkingen op het water zijn streng. Iemand die meer dan 10 kilometer per uur te hard vaart, kan zijn schuit een week lang aan de ketting leggen. Voor grovere overtredingen geldt een maand. „Het probleem is echter dat de politie nauwelijks controleert”, zegt gondelier Dino Dezorzi.

Daarom is de maat voor de gondeliers vol. Zaterdag hebben ze het bijltje erbij neergegooid. De werkonderbreking is woensdag de vijfde dag ingegaan. En het einde is nog niet in zicht. Dagelijks staan de stakers oog in oog met de ME. De oproerpolitie houdt hen scherp in de gaten.

Woensdag zouden de stakende stuurmannen om 12.00 uur een gesprek hebben met de burgemeester. De gondeliers zijn optimistisch gestemd. Mochten de onderhandelingen echter onverhoopt geen resultaat opleveren, dan blijven de gondels aan de kant. Zonder pardon. „We staken voor onbepaalde tijd.”

De stakers drommen samen bij het stadhuis. Langs de kade liggen veertig, vijftig gondels. Aan de overkant dobberen er nog een stuk of zestig. Geen schuit vaart uit. Tegen vieren zijn de gondeliers het wachten opeens beu.

Een voor een stappen ze in hun langgerekte, 600 kilo zware vaartuigen. In een mum van tijd is het Canal Grande voor het stadhuis geblokkeerd. Geen bootbus kan er meer door. Met zachte hand forceert de politie te water een doorgang.

Toeristen moeten lijdzaam toezien hoe de slag op het water hun romantische boottochtje torpedeert. Voor de internationale pers ruimen de gondeliers echter graag een plaatsje in. Lijkt leuk, zo’n schommelend schuitje. Maar eenmaal aan boord ziet het vriendelijk deinende water er ineens toch wel heel dreigend uit.

Niet iedere Venetiaan heeft medelijden met de gondeliers. De prijzen voor een tochtje door de smalle waterstraatjes van de lagunestad zijn exorbitant, vertelt mevrouw Giuliana van de plaatselijke VVV. Prijzen van 100 euro voor amper drie kwartier zijn niet ongebruikelijk. „Dat geld verdwijnt zo in de broekzak”, voegt een manager van een internetcafé eraan toe. „Zonder bon.”

De ambachtelijke stuurmannen zouden tot het rijkere slag Italianen behoren. „Wij kunnen het wel even uitzingen”, zegt Dezorzi geruststellend. „Het probleem door de beperkingen die de burgemeester oplegt, is groter dan het probleem dat we even geen geld verdienen.” Hoeveel inkomen hij mist, wil hij echter niet zeggen.

Veel gondeliers hebben het vak van vader op zoon overgenomen. „Ik behoor tot de vierde generatie”, zegt de Italiaan niet zonder trots. De gondel dateert uit de elfde eeuw en was vooral tijdens de Renaissance een fraai uitgevoerd vaartuig. De smalle, asymmetrische 10 tot 13 meter lange boten zijn bijzonder in trek bij toeristen. Ook hier sparen Japanners kosten noch moeite.