Geen straf voor klokkenluider
De rechtbank in Rotterdam heeft vrijdag klokkenluider A. Bos schuldig bevonden aan omkoping van een ambtenaar van Rijkswaterstaat, maar legt hem geen straf op.
De rechter benadrukte in zijn vonnis de belangrijke verdiensten van Bos voor de samenleving door de bouwfraude aan de kaak te stellen. Zij noemde de omkoping wel een ernstig strafbaar feit.
Het openbaar ministerie eiste eind januari een voorwaardelijke gevangenisstraf van vijf maanden tegen Bos. De officier van justitie zei destijds de corruptie van de voormalige technisch directeur van wegenbouwbedrijf Koop Tjuchem „maatschappelijk onaanvaardbaar” te vinden.
Bos bracht eind 2001 de bouwfraudezaak aan het rollen door de schaduwboekhouding van zijn bedrijf aan justitie te overhandigen. Uit de boekhouding bleek dat de bouwbedrijven onderling opdrachten verdeelden om er financieel beter van te worden.
Bos zei zeer gelukkig te zijn met de uitspraak. Hij vindt het scheef dat het OM zo veel energie in zijn zaak heeft gestoken. „Als je ziet dat men duizenden niet vervolgt.”
Bos heeft herhaaldelijk aangegeven slachtoffer te zijn geworden van zijn eigen openheid. De klokkenluider heeft zowel tegenover de parlementaire enquêtecommissie, die de bouwfraude onderzocht, als tegenover justitie verklaringen afgelegd over de omvang van de fraude.
Volgens advocaat Cees Korvinus hebben de rechercheurs Bos te laat gewaarschuwd dat hij met die verklaringen zichzelf belastte. De rechtbank vond dat onvoldoende om de vervolging door het OM niet ontvankelijk te verklaren. De rechter oordeelde dat de verklaringen die Bos aflegde niet meetellen in het vonnis.
De reizen die Bos met de ambtenaar van Rijkswaterstaat ondernam naar Schotland en Zwitserland waren volgens rechter A. Kalk wel degelijk plezierreisjes en bedoeld om de ambtenaar te beïnvloeden. Bos verklaarde aanvankelijk dat de reizen uitsluitend bedoeld waren om de ambtenaar te fêteren. Later kwam Bos op deze verklaring terug.
De plezierreizen waren bedoeld om de ambtenaar ertoe te bewegen Koop Tjuchem te bevoordelen bij het uitdelen van opdrachten, zo oordeelde de rechtbank. De betrokken ambtenaar gunde in diezelfde periode een groot bouwproject aan Koop Tjuchem.
De rechter achtte het echter niet bewezen dat Bos ten minste een enveloppe met 5000 gulden aan de Rijkswaterstaat-ambtenaar zou hebben gegeven. Bos heeft dit meerdere malen verklaard, maar ontkende dit vorige maand in de rechtszaal. De betrokken ambtenaar uit Noord-Holland is inmiddels tot een taakstraf van 240 uur veroordeeld.
Advocaat Cees Korvinus van Bos sluit niet uit dat zijn cliënt hoger beroep aantekent tegen het vonnis. Volgens de raadsman moet Bos in aanmerking komen voor het nog op te richten klokkenluiderfonds. Hij denkt daarbij aan een bedrag van honderdduizenden euro’s.
Het OM is tevreden dat de rechtbank Bos heeft veroordeeld. „Dat er geen straf is opgelegd, is gezien de omstandigheden niet onbegrijpelijk”, zei persofficier Hans Mos. „Het OM staat niet te dringen om beroep aan te tekenen.”
De voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie, kamerlid Vos van GroenLinks, vindt dat Bos recht heeft op een financiële tegemoetkoming voor zijn klokkenluidersfunctie. Zij heeft verklaard dat zijn schaduwboekhouding cruciaal was voor het achterhalen van de fraude.