Miljarden wereldburgers in 2024 naar de stembus: houdt de democratie het?

Dat gebeurt in 76 landen, waar regionale, parlements- of presidentsverkiezingen zijn. Lang niet al die verkiezingen verlopen straks even vrij en eerlijk. Bovendien staat er geopolitiek gezien het nodige op het spel. Het jaar 2024 wordt daarmee een serieuze test voor de stabiliteit van de wereldorde. Dat in landen als Rusland en Wit-Rusland de uitslag al bij voorbaat vaststaat, zal niemand verbazen. Ook in Iran zal er aan de politieke situatie niet veel veranderen. Hoe anders is dat in de Verenigde Staten, in Taiwan, Oekraïne of de Europese Unie. De uitslagen daar zullen grote invloed hebben op de politieke en economische verhoudingen in de wereld. Zo maken de VS zich op voor wat hoogstwaarschijnlijk een nieuwe krachtmeting wordt tussen de Democraat Joe Biden en zijn Republikeinse rivaal Donald Trump. Mocht de laatste net als in 2016 worden gekozen, dan zullen de gevolgen verstrekkend zijn. Voor de Russische president Vladimir Poetin is een herverkiezing van Trump een aanmoediging om zijn oorlog in Oekraïne te continueren. Maar ook China zal glimlachen vanwege een mogelijk nieuwe en ongetwijfeld turbulente ambtstermijn van Trump. Spannend zijn ook de verkiezingen in Taiwan, over twee weken. De Chinese president Xi Jinping wond er in zijn nieuwjaarstoespraak geen doekjes om: Taiwan hoort bij China en een „hereniging” is onvermijdelijk. De verwachte verkiezingswinst van de liberale Lai Ching-te zal de nervositeit in de regio daarom verder opvoeren. Intussen waait in meerdere Europese landen een rechts-populistische wind, wat zijn invloed zal hebben op de verkiezingen voor het Europese Parlement in juni. De migratiecrisis zal de campagne vermoedelijk sterk beïnvloeden, en mogelijk ook de uitslag bepalen. En of de presidentsverkiezingen in Oekraïne doorgaan, is nog onduidelijk. De oorlog maakt een vrije gang naar de stembus bijkans onmogelijk. Van eerdere mondiale verkiezingen is bekend dat landen als Rusland en China succesvolle pogingen deden om de uitslag te beïnvloeden, onder meer via sociale media en nepnieuws. Nu er zoveel op het spel staat, zullen dergelijke partijen niet schromen om het democratisch verloop van verkiezingen opnieuw te verstoren. Techbedrijven lijken nauwelijks in staat om hiertegen effectief op te treden. De journalistiek heeft daarom een belangrijke taak om zo goed mogelijk verslag te doen van de verkiezingen en om eventuele misstanden aan het licht te brengen. Dat zal niet meevallen, want de persvrijheid staat in nogal wat van de betrokken landen onder druk. Niet voor niets waarschuwde de Filipijnse journaliste en Nobelprijswinnares Maria Ressa: „Voor het einde van 2024 zullen we weten of de democratie leeft of sterft.” Dat onderstreept het belang van kwaliteitsjournalistiek en het blijvend ontmaskeren van nepnieuws.

Miljarden wereldburgers in 2024 naar de stembus: houdt de democratie het?

Opinie | commentaar

RD.nl in uw mailbox?