„We starten onze patrouille bij dijkvak vijftig. Over en uit”, spreekt Johan Brouwer deze waterkoude woensdagmorgen rond halfnegen in zijn portofoon. Hij loopt de dijk op langs het Venerietekanaal in de buurt van Genemuiden. Brouwer gooit er via zijn portofoon richting het zenuwcentrum in Genemuiden nog even een grap tegenaan. „De verslaggever staat tot aan zijn knieën in het water, maar verder gaat het goed.”

Drassig is het zeker hier in het natte buitengebied. „Het is hier verschrikkelijk zompig”, zegt Brouwer. „Daarom is het van belang dat de dijken continu in de gaten gehouden worden.” Samen met zijn kameraad Leo van Bale loopt de Genemuidenaar deze woensdag zo’n zeven kilometer langs het water. De mannen opereren in opdracht van het waterschap Drents Overijsselse Delta. Per uur krijgen vrijwilligers zo’n dertig euro vergoeding.

De dijkwachten zijn gespitst op zogeheten wellen – gaten in de dijk. „Het water gaat een weg zoeken en kan zand meevoeren. Zo kan een gat ontstaan”, zegt Brouwer, lopend over het natte gras. „Als we een boel muizengaten in de dijk zien, maken we daar melding van. Er kunnen door ongedierte gangen ontstaan in de dijk. Die wordt daar niet beter van.”

Alert zijn de mannen ook op in het water drijvende spullen. Ze proberen te voorkomen dat die rommel de dijk beschadigt. „We hebben pas nog een boei uit het water gehaald. Je wilt niet dat de punt van dat ding een gat in de dijk slaat”, zegt Brouwer. Uit het water gevist wrakhout leggen de dijkwachten bovenop de dijk. „Het waterschap haalt dat hout later weg. We kunnen natuurlijk niet met al die balken lopen sjouwen.”

Langs het water treffen de dijkwachten rond kwart voor negen een paar jagers. „Alles onder controle?” begroet een van de jagers dijkwacht Brouwer. „Jazeker, en hebben jullie al wat geraakt?” De jager kent de grilligheid van de natuur. „Je moet hopen dat je geen noordwesterstorm krijgt.”

De controleronde begint rond acht uur in de uitvalbasis in een bedrijf aan de Sasweg in Genemuiden. Dijkwachters beschikken niet alleen over zaklampen, touw, prikstok en portofoon. Ze krijgen ook een zogeheten klotenbalk mee. Die kunnen ze over prikkeldraad leggen, zodat hun achterwerk niet gewond raakt.

Coördinator Bas Roeten vertelt dat er melding is gemaakt van een drijvend bootje. „Dat kan tegen de verzadigde dijk aanslaan, daardoor kan in het ergste geval een gat ontstaan.”

Kerst

Tijden de Kerstdagen heeft Leo van Bale al urenlang gepatrouilleerd, nu is hij weer van de partij. „Ik voel me haast 108”, grapt de Genemuidenaar. Maar hij laat zich niet uit het veld slaan. „Ik heb met de Kerst evengoed mijn buik rond kunnen eten. Ik vind het fijn om een stuk te lopen.”

Grappen vliegen over tafel. „We hebben een gemotiveerde club”, klinkt het. Van Bale: „Straks krijgen we allemaal een standbeeld op het havenplein in Genemuiden."