Meer dan 17 miljoen vogels worden jaarlijks slachtoffer van de kat. Ook is de impact van het huisdier op de voedselvoorraad van wilde dieren groot, stelt Trouwborst, hoogleraar natuurbeschermingsrecht aan de universiteit van Tilburg. „Een muis die wordt opgegeten door een kat, kan niet meer gevangen worden door een marter of uil.”

Katten verspreiden daarnaast ziekten die ook op de mens overdraagbaar zijn. Een voorbeeld daarvan is toxoplasmose, een infectieziekte waar mensen besmet mee worden na bijvoorbeeld contact met uitwerpselen van katten. Als een vrouw zwanger is, verhoogt dat de kans op een miskraam of op een kind met hersenafwijkingen.

De hoogleraar pleit ervoor katten buitenshuis aan te lijnen. „Er is een omslag nodig. Er zijn meer dan drie miljoen huiskatten. Omdat ze afstammen van wilde katten, hebben ze een jachtinstinct. We moeten een kat als huisdier gaan zien. Een slang of konijn sluiten we ook op.”

Autobanden

Juridisch gezien is het al jaren verboden dat katten los op straat lopen. Regelgeving verplicht de eigenaar bijvoorbeeld goed voor zijn huisdier te zorgen. Trouwborst: „Je moet je afvragen of daar sprake van is wanneer je een kat buiten laat lopen. Als je kleuters zonder toezicht laat rondlopen in de buurt van een drukke weg, is iedereen het erover eens dat dat onverantwoord ouderschap is. Intussen willen mensen hun katten die vrijheid wel geven, terwijl veel kattenlevens onder autobanden eindigen.”

Daarnaast verbiedt het Europees natuurbeschermingsrecht het opzettelijk doden van vogels. Daarvan is sprake als de dood van een dier het gevolg is van onnadenkend handelen. Hanne Tersmette-Strijland, woordvoerder van Vogelbescherming Nederland, benadrukt de beschermde status van vogels. „Wanneer een kat vrij rondloopt en een vogel doodt, is de eigenaar daarvoor verantwoordelijk.”

Voortschrijdend wetenschappelijk inzicht botst met gewoonten, vindt Trouwborst. „De regelgeving rond katten is er. Het probleem is echter dat de overheid burgers niet tegen zich in het harnas wil jagen. De politie laat het daarom wel uit haar hoofd een eigenaar van een loslopende kat te beboeten.”

Dat zou volgens de hoogleraar kunnen veranderen wanneer de problematiek voor de rechter komt. „Als jurist zie ik dat als logische stap. Tegelijkertijd is het lastig een kat van de een op de andere dag in huis te houden. Daarom zie ik wel wat in het Australische beleid. Iedereen die nu in Canberra een nieuwe kat wil, moet hem binnen houden. Binnen tien tot twintig jaar kan het aantal loslopende katten daarmee teruggebracht worden naar nul.”

Spandoeken

Hoewel Vogelbescherming Nederland ook voorstander is van een volledig verbod op loslopende katten, is dat volgens de organisatie „lastig uit te voeren”. Tersmette adviseert eigenaren hoe dan ook hun kat zo veel mogelijk binnen te houden, in ieder geval ‘s nachts en in het broedseizoen. „Om dat onder de aandacht te brengen, hangen we spandoeken op in gebieden die belangrijk zijn voor weidevogels, zoals de Eempolder. Ook voeren we campagne op sociale media en gaan we met journalisten de natuur in.”

Tersmette en Trouwborst merken dat de publieke opinie aan het verschuiven is. Trouwborst: „Ik zie dat mensen serieuzer nadenken over de vraag of je katten zomaar buiten kunt laten lopen. Maatschappelijke acceptatie kan snel veranderen. Dat zagen we bij roken in openbare ruimten ook.”