Buitenland

Europees Parlement wil Europees basisverdrag veranderen

Met een krappe meerderheid heeft het Europees Parlement woensdag ingestemd met een voorstel om de basisafspraken van de Europese Unie aan te passen. Wat het Europees Parlement betreft wordt onder meer het landenveto op een aantal terreinen afgeschaft, zoals bij de onderhandeling met potentiële nieuwe EU-landen.

ANP
22 November 2023 17:10Gewijzigd op 22 November 2023 17:25

Het voorstel voor verdragswijziging wordt nu naar de lidstaten gestuurd met de vraag om een speciale vergadering bijeen te roepen om over de wijziging van de verdragen te debatteren. Het is dan mogelijk dat een van de EU-landen meteen zijn veto gebruikt om het hele plan van tafel te vegen.

Na afloop van de stemming in het Europarlement noemden Europarlementariërs onder meer „de constante chantage van Viktor Orbán” een reden om naar verdragswijziging te willen streven. De Hongaarse minister-president zet nu zijn Europese veto in tegen onder meer steun voor Oekraïne, maar hij deed dat eerder al bij andere dossiers, of dreigt ermee in ruil voor gunsten voor Hongarije.

Met een nieuw basisverdrag moet het voor de EU makkelijker worden om met nieuwe EU-landen te onderhandelen, zonder dat voor elke kleine stap in dat proces elke lidstaat zijn goedkeuring moet geven. Een ander idee is de versterking van de positie van het Europees Parlement. Dat zou het initiatiefrecht moeten krijgen om zelf ook met wetsvoorstellen te komen, zoals dit ook bij nationale parlementen het geval is. Nu ligt in de EU dat recht om wetgeving te lanceren bij de Europese Commissie en is het Europees Parlement pas in tweede instantie aan zet, samen met de lidstaten.

Het voorstel onder leiding van de Belgische oud-premier Guy Verhofstadt leidde in het Europees Parlement in de aanloop naar de stemming tot flinke discussies en verschillende aanpassingen. Dergelijke discussies zullen de komende tijd nog verder gaan. Verdragswijziging ligt ook in Nederland traditioneel zeer moeilijk. In 2005 was het Nederland, samen met Frankrijk, dat in een Europees referendum het idee van een Europees Verdrag voor een Europese Grondwet afwees. Nadien is bij veel Nederlandse burgers en politieke partijen de angst gebleven voor een verlies van autonomie ten gunste van Europese overmacht.

Het huidige basisverdrag van de Europese Unie, het verdrag van Lissabon, werd in 2009 van kracht en is in 2007 gesloten. Verschillende Europarlementariërs wezen er in het debat op dat er na 2007 veel is veranderd in Europa. Er kwam een financiële crisis, de dreiging van Rusland is toegenomen, er kwam een wereldwijde pandemie en het Verenigd Koninkrijk stapte uit de EU. Allemaal problemen die het gebrek aan slagvaardigheid van de unie hebben blootgelegd.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer