Netanyahu zegt verantwoording te zullen afleggen over 7 oktober
Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen in Israël na de aanval van Hamas op Israël op zaterdag 7 oktober.
Advertentie
De Arabische nieuwszender Al Jazeera heeft een aanval waarbij het gezin van de eigen Gaza-correspondent is omgekomen veroordeeld. De vrouw en twee kinderen van journalist Wael al-Dahdouh kwamen volgens Al Jazeera om bij een Israëlische luchtaanval.
„De willekeurige aanval van de Israëlische bezettingsmacht heeft geresulteerd in de tragische dood van zijn vrouw, zoon en dochter, terwijl de rest van zijn familie bedolven ligt onder het puin”, schrijft Al Jazeera in een verklaring. De zender verwijt Israël „ongericht onschuldige burgers tot doelwit te maken en te doden”, en zegt ook bezorgd te zijn over de veiligheid van journalisten in het gebied.
Al Jazeera zond urenlang nagenoeg onafgebroken beelden uit van Al-Dahdouh, kort nadat hij het nieuws over zijn gezin had vernomen. Hij was zelf in Gaza-Stad blijven wonen, ondanks een evacuatiebevel. Zijn vrouw en kinderen van 7 en 15 waren wel vertrokken naar het vluchtelingenkamp Nuseirat waar ze volgens de zender uiteindelijk alsnog omkwamen.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt dat hij op termijn verantwoording zal afleggen over wat er op 7 oktober is gebeurd. Israël werd die dag verrast door een enorme aanval van Hamas. Die aanval heeft meer dan 1400 mensen in Israël het leven heeft gekost.
„De fout zal worden onderzocht en iedereen zal verantwoording moeten afleggen, ook ik. Maar dit alles zal op een later moment plaatsvinden”, zei Netanyahu op televisie. Hij stelde ook als premier verantwoordelijk te zijn voor het zeker stellen van de toekomst van Israël.
De Israëlische strijdkrachten voeren sinds de aanval van Hamas massale luchtaanvallen uit op de Gazastrook, van waaruit de terroristen opereren. „We hebben al duizenden terroristen gedood en dit is pas het begin”, zei de premier hierover. Bij de bombardementen zijn volgens de lokale autoriteiten in Gaza 6546 Palestijnen omgekomen. Onder hen zouden 2704 kinderen zijn.
Netanyahu herhaalde ook dat het leger voorbereidingen treft voor een grondoffensief, maar deelde geen details over de operatie. In Israël staan al dagen tanks en duizenden militairen klaar voor eventuele inval. Het besluit over een grondoffensief wordt volgens Netanyahu genomen door het speciale oorlogskabinet.
Studenten aan Amerikaanse universiteiten die antisemitische uitspraken doen, lopen het risico op een zwarte lijst te komen. Daardoor kunnen ze een carrière bij gerenommeerde bedrijven vergeten.
De Israëlische krijgsmacht heeft volgens de Amerikaanse krant Wall Street Journal (WSJ) toegezegd voorlopig te wachten met een grondoffensief in Gaza om de Verenigde Staten te helpen. De VS hebben daarom gevraagd om extra luchtverdediging in stelling te kunnen brengen om de eigen militairen in de regio te beschermen. Er zouden in het Midden-Oosten al meerdere aanvallen op Amerikanen hebben plaatsgevonden.
Bronnen binnen de Amerikaanse en Israëlische overheden zeggen tegen de WSJ dat de VS om extra tijd hebben gevraagd om ongeveer tien luchtverdedigingssystemen in de regio te plaatsen. Die moeten onder meer Amerikaanse militairen in Irak, Syrië, Koeweit, Jordanië, Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten beschermen tegen raketten, aldus de krant. Mogelijk lukt dat deze week nog.
Het Amerikaanse verzoek is de belangrijkste reden om de invasie uit te stellen, zeggen Amerikaanse functionarissen. Door nog even te wachten, zou er volgens de bronnen van de krant ook meer tijd zijn om humanitaire hulp in Gaza te verlenen en te proberen meer mensen vrij te krijgen die zijn gegijzeld door Hamas.
De VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) zegt dat een van haar scholen in de Gazastrook „ernstige schade” heeft opgelopen door een bombardement in de buurt. De school staat in Rafah, bij de grens bij Egypte, en huisvest ongeveer 4600 mensen.
Een ontheemde is om het leven gekomen en 44 anderen raakten gewond, onder wie kinderen. De VN-organisatie schrijft dat in een nieuwe update over de situatie in Gaza. Daarin staat ook dat meer dan 613.000 ontheemden verblijven op scholen en andere locaties van UNRWA. Die zijn overvol.
Het leveren van hulp wordt steeds lastiger voor de organisatie, mede doordat de brandstof in het gebied opraakt. Van de 13.000 medewerkers zijn er nog 5000 aan het werk. 38 van hen zijn sinds 7 oktober gedood en het aantal gewonden ligt op twintig. De toestand van één medewerker is kritiek.
Frankrijk stuurt een marineschip om de ziekenhuizen in de Gazastrook „te ondersteunen”, meldt president Emmanuel Macron. Die ziekenhuizen staan op het punt van instorten door de Israëlische bombardementen en blokkade.
Macron maakte de inzet van het schip in Caïro bekend tijdens een persconferentie met de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi. De twee zijn overeengekomen samen de crisis in de Gazastrook te beteugelen, hulp mogelijk te maken en te voorkomen dat andere partijen betrokken raken bij het conflict tussen Hamas en Israël. Ze veroordeelden „alle acties die burgers treffen”.
Het Franse marineschip vertrekt volgens Macron binnen 48 uur uit de Zuid-Franse stad Toulon. Er zijn geen verdere details gedeeld. Frankrijk stuurt ook een vliegtuig met medische goederen naar Egypte, van waaruit ze naar de Gazastrook moeten worden gebracht. Als gevolg van de oorlog tussen Israël en Hamas zijn slechts tientallen vrachtwagens met hulpgoederen vanuit Egypte de grens met Gaza overgestoken, terwijl dat er normaal honderd per dag zijn.
De grensovergang Rafah is de enige tussen Egypte en de Gazastrook en ook de enige die niet onder Israëlische controle staat. Israël staat niet toe dat brandstof, voedsel, medicijnen en andere goederen vanuit eigen land aan het Palestijnse gebied worden geleverd. Deze blokkade eindigt volgens Israël pas als Hamas alle gijzelaars vrijlaat. Onder hen zijn mogelijk negen Fransen.
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties zegt „geschokt” te zijn door de manier waarop zijn woorden over de oorlog tussen Israël en Hamas zijn uitgelegd. António Guterres heeft naar eigen zeggen nooit terreurdaden van Hamas rechtgepraat.
Dinsdag zei Guterres tijdens een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad onder meer dat de aanvallen door Hamas „niet in een vacuüm” zijn gepleegd. Hij verwees naar de moeilijke omstandigheden in de Palestijnse gebieden, waar de bewoners al decennia onder gebukt gaan. Met name vanuit Israël werd daar kritiek op geuit.
„Ik ben geschokt door de onjuiste voorstelling die sommigen hebben gegeven van mijn verklaring in de Veiligheidsraad gisteren”, zei Guterres woensdag tegen verslaggevers. „Alsof ik terreurdaden van Hamas heb gerechtvaardigd. Dat is niet zo. Integendeel.” Volgens de secretaris-generaal moet dat beeld rechtgezet worden, „met name uit respect voor de slachtoffers en hun families”.
Het CIDI heeft woensdag aangifte gedaan tegen Instagrampagina Cestmocro vanwege het „aanzetten tot haat en geweld tegen Joden”. Wat is Cestmocro voor kanaal en waarom is het zo populair?
Advertentie
De Jordaanse koningin Rania heeft westerse leiders ervan beschuldigd te meten met twee maten als het gaat om de Palestijnse doden die vallen door Israëlische aanvallen op Gaza. „We hebben in de afgelopen weken een flagrante dubbele standaard gezien in de wereld”, zei Rania in een interview met Christiane Amanpour van CNN.
„Op 7 oktober stond de wereld onmiddellijk achter Israël en zijn recht om zichzelf te verdedigen en de aanval werd veroordeeld. Maar de afgelopen weken zien we alleen stilte in de wereld”, zei Rania. Na de aanval van Hamas voerde Israël veel aanvallen uit op doelen in de Gazastrook. Daarbij zijn al duizenden doden gevallen, onder wie veel burgers. „Er is zoveel menselijk lijden en de wereld roept niet eens om een staakt-het-vuren”, vervolgt de koningin. „De stilte is dus oorverdovend en voor velen in onze regio maakt het de westerse wereld medeplichtig”.
Rania, zelf van Palestijnse komaf, herhaalde in het gesprek ook het standpunt van Jordanië. „Jordanië heeft zijn standpunt duidelijk gemaakt. Wij veroordelen het doden van burgers, of ze nu Palestijns of Israëlisch zijn.”
Tijdens Hamas’ massaslachting van 7 oktober kwamen niet alleen Joodse Israëli’s om. Ook Israëlische Arabieren en arbeidsmigranten uit Thailand en de Filipijnen betaalden een hoge prijs.
De leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties stemmen woensdag over twee rivaliserende resoluties over de oorlog tussen Israël en Hamas, melden diplomaten. Zowel de Verenigde Staten als Rusland hebben een resolutie opgesteld om een oplossing te vinden voor de humanitaire situatie in de Gazastrook.
Beide landen willen dat noodhulp het gebied in kan om te voldoen aan de grote tekorten in Gaza. Er zijn tekorten aan onder meer water, geneesmiddelen, voedsel en brandstof. Het verschil tussen de resoluties is dat de VS oproepen tot gevechtspauzes om de hulp toe te staan het gebied in te trekken, terwijl Rusland vraagt om een humanitair staakt-het-vuren. Washington zei eerder dat een volledige wapenstilstand op dit moment ongewenst is, omdat dat in het voordeel van Hamas zou werken. Een pauze zou minder formeel zijn.
Brazilië stelde vorige week al een resolutie op voor humanitaire pauzes, maar toen gebruikten de VS hun veto in de Veiligheidsraad. De Amerikanen zeiden dat er meer tijd nodig was om diplomatieke resultaten te boeken en waren teleurgesteld dat er niet in de resolutie stond dat Israël het recht had om zich te verdedigen tegen de aanvallen van Hamas. De VS kwamen daarom zaterdag met een eigen voorstel. Dinsdag kondigde Rusland aan dat niet te kunnen steunen en dat het daarom een resolutie zou opstellen voor een staakt-het-vuren, een idee dat door veel Arabische landen gesteund wordt.
Hamas zegt een raket te hebben afgevuurd richting de Israëlische badplaats Eilat, op zo’n 220 kilometer van de Gazastrook. De Israëlische autoriteiten melden dat niemand gewond raakte.
De Israëlische strijdkrachten bevestigen dat vanuit de Gazastrook een langeafstandsraket is afgevuurd, bericht The Times of Israël. Het projectiel zou op een open plek zijn neergekomen zonder schade aan te richten.
In de Gazastrook zijn volgens de lokale gezondheidsautoriteiten in de afgelopen 24 uur 755 Palestijnen omgekomen. Dinsdag werden ook al 704 nieuwe doden gemeld. Het totale dodental in Gaza sinds de oorlog tussen Israël en Hamas is geëscaleerd komt daarmee op 6546. Onder hen zouden 2704 kinderen zijn.
De gezondheidsautoriteiten zeggen dat er 17.439 gewonden zijn. Op de Westelijke Jordaanoever zouden inmiddels meer dan honderd Palestijnen zijn gedood.
De schoonzoon en voormalig topadviseur van Donald Trump heeft pro-Palestijnse protesten bekritiseerd. Jared Kushner zei op een conferentie in Saudi-Arabië dat deelnemers aan dergelijke acties „het niet snappen”.
De echtgenoot van Ivanka Trump was tijdens het presidentschap van zijn schoonvader nauw betrokken bij diplomatieke initiatieven in het Midden-Oosten. Kushner droeg bij aan de totstandkoming van de Abraham-akkoorden tussen Israël en andere landen in de regio.
Zakenman Kushner zei dat Israël veiligheid nodig heeft en Palestijnen de kans op een beter leven. „Maar het is niet zo simpel als zeggen: laten we een staat creëren. Het moet een staat zijn die kan functioneren en floreren.”
Betogers die actievoeren voor de Palestijnen slaan daarom de plank mis, vindt de zakenman. „Ze zouden moeten demonstreren tegen Palestijnse leiders. Tegen Hamas. Ze zouden moeten zeggen: geef deze mensen de mogelijkheid een beter leven te leiden.”
Kushner deed de uitspraak op het Future Investment Initiative in Riyad. Hij merkte daar op dat de Abraham-akkoorden „belangrijker zijn dan ooit”. Die overeenkomsten voorzagen in de normalisatie van de banden tussen Israël en landen als de Verenigde Arabische Emiraten.
De Israëlische politie heeft in tweeënhalve week 110 mensen opgepakt op verdenking van het aanzetten tot geweld en terreur. Tegen zeventien verdachten zijn aanklachten ingediend.
De verdachten zijn volgens Israëlische media vooral Arabische Israëliërs die zich positief zouden hebben uitgelaten over de aanval van Hamas op Israël. Het offensief dat de beweging op 7 oktober begon, heeft zeker 1400 mensen in Israël het leven gekost.
De politie houdt sindsdien steeds meer toezicht op mensen die bijvoorbeeld Hamas steunen. Ook heeft het Israëlische leger meerdere antiterreuroperaties uitgevoerd op de bezette Westelijke Jordaanoever. Daar zijn honderden mensen opgepakt.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan vindt dat het Palestijnse Hamas geen terroristische organisatie is. De beweging, die in onder meer de Verenigde Staten en de Europese Unie wel op de lijst met terroristische organisaties staat, is in de ogen van Erdogan een „vrijheidsgroep die strijdt om zijn land te verdedigen”. De Turkse president herhaalt ook de kritiek op Israël en zegt daarom een bezoek aan dat land af.
De Turkse president heeft de afgelopen weken al meerdere malen zijn steun uitgesproken voor de Palestijnse bevolking in de Gazastrook en het Israëlische beleid daar afgekeurd. De meeste westerse leiders maken een onderscheid tussen de burgers en Hamas en spreken tegelijkertijd steun uit voor de Palestijnen en veroordelen het geweld van Hamas. Erdogan spreekt zich vooral uit tegen Israëlisch geweld en roept op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren.
„We hebben geen probleem met de Israëlische staat, maar we hebben wel problemen met het Israëlische beleid tegen de Palestijnen”, zei Erdogan tegen partijgenoten. Hij spreekt van een „onmenselijke” oorlog van Israël in Gaza, dat veelvuldig gebombardeerd wordt en waarbij ook veel burgers omkomen.
Erdogan is ook niet te spreken over de bemoeienis van landen buiten het Midden-Oosten en met name westerse landen „die tranen vergieten om Israël”. Die zouden volgens hem „olie op het vuur” gooien. Hij vindt het hypocriet dat het Westen zich niet uitspreekt over de bloedbaden in Gaza zoals het zich uitspreekt over de oorlog in Oekraïne.
Erdogan roept op tot de stichting van een onafhankelijk Palestina en zegt dat Turkije bereid is „garant” te staan voor zo’n staat.
De Italiaanse vicepremier Matteo Salvini noemt Erdogans woorden over Hamas in een reactie „walgelijk”. Hij zegt met de minister van Binnenlandse Zaken te zullen bespreken of de Turkse ambassadeur ontboden moet worden.
CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) heeft aangifte gedaan tegen de eigenaar van het Instagramaccount CestMocro wegens het aanzetten tot haat en geweld tegen Joden. Ook tegen reageerders op het platform is aangifte gedaan. CIDI heeft demissionair premier Mark Rutte en demissionair justitieminister Dilan Yeşilgöz laten weten dat er „enorme zorgen” zijn over uitingen die op het platform worden gedaan. CIDI wil dat de bewindslieden zich uitspreken tegen „deze vorm van ophitsing”, aldus de organisatie woensdag.
Het account heeft volgens CIDI een miljoen volgers en dat zijn vooral jongeren. Een ander Instagramaccount van dezelfde eigenaar, CestMocroTV, heeft bijna 400.000 volgers. In de reacties komen veel antisemitische uitlatingen voor. „Ze gaan over alle grenzen en zijn diep beledigend voor de Joodse gemeenschap in ons land. Ze zijn schokkend, verwerpelijk en zetten aan tot haat en geweld tegen Joden. Geen enkele emotie over de oorlog tussen Israël en Hamas rechtvaardigt deze huiveringwekkende uitingen”, stelt CIDI.
De organisatie wil dat het Openbaar Ministerie de eigenaar van het account en de reageerders vervolgt voor groepsbelediging, bedreiging en intimidatie. CIDI wil ook dat het account offline wordt gehaald, aangezien de inhoud in strijd is met de openbare orde en de nationale veiligheid bedreigt. „Het uitzonderen en beledigen van een bevolkingsgroep kan niet anders worden opgevat dan als een belediging van alle Nederlanders die een fatsoenlijke rechtsstaat voorstaan”, zegt CIDI.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) waarschuwt voor de nadelige gevolgen die een langdurige oorlog tussen Hamas en Israël kan hebben op de economische ontwikkeling in buurlanden als Egypte, Libanon en Jordanië. In de drie landen dreigt „vernietiging van economische activiteit”, aldus IMF-directeur Kristalina Georgieva.
Het conflict komt in de regio op een moment waarop „de groei traag is, de rente hoog is en de kosten voor het aflossen van schulden zijn gestegen als gevolg van covid,” zei Kristalina Georgieva in het Saudische Riyad waar ze een congres bijwoont.
Het geweld tussen Hamas en Israël begon deze maand toen Hamas een ongekende aanval lanceerde waarbij 1400 Israëli’s om het leven kwamen. Israël reageerde met luchtaanvallen op de Gazastrook, waarbij duizenden mensen omkwamen, en dreigt met een grote grondoorlog om Hamas uit te roeien.
Het IMF maakt zich niet alleen zorgen over het verlies van mensenlevens, maar ook over „de vernietiging en vermindering van de economische activiteit” in nabijgelegen landen. Zowel toeristen als investeerders zullen de landen links laten liggen, verwacht Georgieva.
In zijn laatste economische regionale overzicht, dat voor de oorlog werd gepubliceerd, voorspelde het IMF dat de economieën in het Midden-Oosten en Noord-Afrika 2 procent zouden groeien, lager dan de eerdere verwachting van 3,1 procent.
In de Tweede Kamer zijn grote zorgen over de gevolgen van de strijd tussen Israël en Hamas voor de Nederlandse bijdrage aan de NAVO-missie in Irak. Het demissionaire kabinet wil ongeveer driehonderd militairen en een aantal transporthelikopters naar Irak sturen.
„De context is danig gewijzigd”, zei Sjoerd Sjoerdsma (D66) over de inzet. De afgelopen week raakten volgens hem 24 Amerikaanse militairen in Irak gewond bij aanvallen. Vermoedelijk zitten daar door Iran gesteunde milities achter. De Iraanse regering steunt de strijd van Hamas.
„De hele regio staat onder druk door Gaza”, meent Jasper van Dijk (SP). Hij wil een nieuwe analyse van de situatie voordat er een besluit wordt genomen over de inzet. Zover wil VVD’er Ruben Brekelmans nog niet gaan, maar hij vraagt zich wel af of er nu een besluit kan worden genomen. Wat gebeurt er als Israël een grondoorlog in Gaza begint, vraagt hij zich af. Bijkomend probleem is dat de Kamer deze week met verkiezingsreces gaat.
De NAVO-missie moet Irak helpen om weerstand te bieden aan terreurgroep IS en andere bedreigingen. Nederlandse militairen steunen in internationaal verband Bagdad al jaren in de strijd tegen IS.
Hezbollahleider Hassan Nasrallah heeft een ontmoeting gehad met topfiguren van Hamas en de Islamitische Jihad, bericht zender al-Manar TV van de Libanese beweging. Ze bespraken hoe „een echte overwinning voor het verzet” in de Gazastrook bereikt kan worden.
Nasrallah sprak volgens het bericht met Saleh al-Arouri van Hamas en Ziad al-Nakhala van de Islamitische Jihad. Hun bewegingen opereren vanuit de Gazastrook. Hezbollah heeft Libanon als uitvalsbasis en voerde de afgelopen tijd ook aanvallen uit op Israël. Het overleg ging naar verluidt over hoe de „as van het verzet” moet optreden.
Hezbollah staat bekend als bondgenoot van Iran en beschikt volgens waarnemers over een enorm raketarsenaal. Dat bestaat volgens sommige schattingen uit zo’n 100.000 projectielen. Israël heeft eerder gewaarschuwd voor verdere escalatie van het conflict met Hamas. Hezbollah zou Libanon kunnen „meesleuren” in een oorlog, zei een Israëlische legerwoordvoerder afgelopen weekend.
Ook internationaal bestaan zorgen dat de huidige oorlog kan uitlopen op een groter regionaal conflict. Israël verweet aartsrivaal Iran woensdag Hamas te ondersteunen. „Iran heeft Hamas voor de oorlog geholpen met trainingen, wapenleveranties, geld en technische kennis”, zei een woordvoerder van de strijdkrachten volgens Israëlische media. „En er is nog steeds sprake van Iraanse hulp. Die neemt nu de vorm aan van inlichtingen en het online ophitsen van mensen tegen de staat Israël.”
Ruim twee weken zat ze vast in Gaza. Ontvoerd door Hamas. Maandag kwam Yocheved Lifshitz vrij. „We liepen kilometers onder de grond. Ze sloegen me met stokken.”
De VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) vangt bijna 600.000 ontheemden op in de Gazastrook. Dat is vier keer de capaciteit van de beschikbare opvanglocaties in het gebied, schrijft UNRWA op X. „Veel mensen slapen op straat.” De vluchtelingenorganisatie meldt ook dat veertig van haar gebouwen zijn geraakt door de vele luchtaanvallen op Gaza.
Israël heeft alle Palestijnen in het noorden van Gaza opgeroepen te vertrekken naar het zuiden, naar eigen zeggen om burgerdoden te voorkomen. Daardoor zijn veel mensen op de vlucht geslagen. Volgens de VN zijn er bijna 1,4 miljoen ontheemden in de Gazastrook, op een bevolking van ongeveer 2,4 miljoen. Ze kunnen het massaal gebombardeerde gebied niet verlaten omdat alle grenzen dicht zijn.
Israël gaat VN-functionarissen visa weigeren vanwege uitspraken van VN-topman Antonio Guterres. „Het is tijd om ze een lesje te leren”, zei de Israëlische VN-ambassadeur Gilad Erdan volgens The Times of Israël.
Israël reageerde eerder al woedend op de speech van Guterres. Die zei dat de bloedige aanval van Hamas op Israël „niet in een vacuüm” was gebeurd. De Israëlische autoriteiten verweten hem terrorisme goed te praten.
„Vanwege zijn uitspraken gaan we weigeren om visa te verstrekken aan vertegenwoordigers van de VN”, zei diplomaat Erdan volgens de nieuwssite op de radio. Zo zou Martin Griffiths, de VN-chef voor noodhulp, al een visum zijn geweigerd.
Israëlische luchtaanvallen hebben in Syrië aan zeker acht militairen het leven gekost, bericht het Syrische staatspersbureau Sana. Ook raakten zeker zeven mensen gewond toen militaire posities werden bestookt bij de stad Daraa.
De Israëlische strijdkrachten hadden eerder al bekendgemaakt „militaire infrastructuur” en mortieren te hebben aangevallen vanuit de lucht. Israël zou eerder onder vuur zijn genomen vanuit Syrië.
Het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten, dat een netwerk van bronnen heeft, spreekt over elf doden. De aanvallen zouden wapendepots en een militaire radar hebben getroffen.
Israël voert vaker luchtaanvallen uit op doelen in het buurland. Het regime van de Syrische leider Bashar al-Assad heeft nauwe banden met Iran, de regionale aartsrivaal van Israël. Assad krijgt ook steun van Hezbollah uit Libanon.
De Syrische staatstelevisie maakte woensdag ook melding van een nieuwe luchtaanval op de internationale luchthaven van Aleppo. Het vliegveld zou al buiten bedrijf zijn geweest vanwege een eerdere luchtaanval, die afgelopen weekend plaatsvond.
Toen was ook de internationale luchthaven van Damascus onder vuur genomen. Daardoor konden volgens staatsmedia twee van de belangrijkste luchthavens van het land niet worden gebruikt.
De autoriteiten in de Gazastrook melden dat tientallen doden zijn gevallen bij nachtelijke luchtaanvallen door Israël. Er wordt in een verklaring gesproken over „meer dan 80 martelaren en honderden gewonden”.
Israël voert op grote schaal luchtaanvallen uit op doelen in de Gazastrook sinds het begin van de oorlog met Hamas. Die terroristische organisatie bestuurt het dichtbevolkte kustgebied, waar ruim 2 miljoen inwoners vastzitten.
De afgelopen tijd is melding gemaakt van duizenden doden in de Gazastrook. Het zou vooral gaan om burgers. Berichten over aantallen slachtoffers die worden aangeleverd door strijdende partijen zijn niet onafhankelijk te verifiëren.
Tijdens het debat in de VN-Veiligheidsraad over de oorlog tussen Israël en Hamas heeft de Iraanse VN-ambassadeur Saeed Iravani gezegd dat de Verenigde Staten „het conflict hebben verergerd door zich aan te sluiten bij de agressor, ten koste van de onschuldige Palestijnse bevolking”. Dat melden diverse media, waaronder Al Jazeera.
Ook noemde Iravani de VS vanwege hun „onwankelbare steun voor de Israëlische bezetting en agressie” een „actief onderdeel van het probleem”. En: „Het direct verlenen van militaire en logistieke steun aan het onderdrukkende bezettingsregime heeft de VS medeplichtig gemaakt aan de brute massamoord op onschuldige Palestijnse mensen in de Gazastrook.”
Over de toenemende onveiligheid in het Midden-Oosten zei de Iraanse ambassadeur dat de VS „ten onrechte de schuld in de schoenen van Iran schuiven”. Eerder in het debat in de Veiligheidsraad had de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken gezegd dat Iran en zijn bondgenoten de regio aan het destabiliseren waren.
Blinken greep de gelegenheid ook aan om Iran te waarschuwen. „De Verenigde Staten zoeken geen conflict met Iran. We willen niet dat deze oorlog zich uitbreidt. Maar als Iran of zijn bondgenoten waar dan ook Amerikaans personeel aanvallen, vergis je dan niet: we zullen onze mensen verdedigen, we zullen onze veiligheid verdedigen. Snel en resoluut.”
Strijders van de Palestijnse organisatie Hamas hebben geprobeerd om Israël te infiltreren via de zee ten noorden van de Gazastrook, meldt het Israëlische leger (IDF). De IDF zegt dit offensief te hebben verijdeld.
Israëlische marinetroepen ontdekten duikers die waren gestuurd door Hamas en verijdelden de aanval, aldus het leger. De duikers zouden van plan zijn geweest om via de kust de kibboets Zikim binnen te dringen. Volgens Israëlische media waren er schoten te horen en zijn verschillende Hamas-strijders gedood.
Het Israëlische leger meldt ook dat het daarna luchtaanvallen heeft uitgevoerd op de basis in de Gazastrook van waaruit de Hamas-strijders zouden zijn vertrokken.
Het Israëlische leger zegt dat het woensdag militaire infrastructuur in Syrië heeft getroffen. De met straaljagers uitgevoerde aanvallen zouden in reactie zijn geweest op raketaanvallen op Israël vanuit Syrië. Een legerwoordvoerder vertelde het Franse persbureau AFP dat de aanvallen binnen Syrië plaatsvonden, maar gaf verder geen details.
Zondag voerde Israël nog luchtaanvallen uit op twee internationale luchthavens in Syrië. De vliegvelden van Damascus en Aleppo raakten daardoor buiten gebruik. Het was niet voor het eerst dat Israël Syrische vliegvelden bestookte. Volgens Israëlische media wil het leger met de bombardementen voorkomen dat Iran wapens kan verschepen naar bondgenoten in het Midden-Oosten, zoals de Hezbollahbeweging in Libanon.
Israëlische troepen hebben tijdens een nachtelijke inval in een Palestijns vluchtelingenkamp op de betwiste Westelijke Jordaanoever een vuurgevecht gevoerd met een groep Palestijnen, meldt het Israëlische leger (IDF). Volgens de IDF „schoten en slingerden” Palestijnen in het vluchtelingenkamp Jenin „explosieven” naar hun strijdkrachten, die daarop een droneaanval uitvoerden. Daarbij zijn volgens de Palestijnse hulpdienst Rode Halve Maan twee Palestijnen gedood.
Sinds de Hamas-aanval van 7 oktober vanuit de Gazastrook voeren Israëlische troepen nachtelijke invallen uit op de Westelijke Jordaanoever, waarbij tientallen mensen werden opgepakt die volgens Israël banden met Hamas hebben. In diezelfde periode hebben Israëlische troepen bijna honderd Palestijnen gedood op de Westelijke Jordaanoever.
Het vluchtelingenkamp Jenin bestaat al sinds 1953 en is herhaaldelijk de locatie van gewelddadigheden geweest. De IDF deed er begin juli een inval omdat het een terroristisch bolwerk zou zijn. Twaalf mensen, onder wie vijf kinderen, kwamen daarbij om het leven en ruim honderd anderen raakten gewond. De VN-deskundigen Francesca Albanese en Gaviria Betancur noemden het „grove schendingen van het internationaal recht en internationale standaarden op het gebied van geweld”.
Sociale media moeten onlinehaat sneller aanpakken om verdeeldheid in de samenleving tegen te gaan. Daarom moeten de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) „per direct streng erop toezien dat platforms zoals Instagram en X zich aan de wet houden”, stelt Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NACB), Eddo Verdoner.
„We zien heel erg veel antisemitische uitingen die via online de samenleving inkomen, nu nog sneller dan bij eerdere uitbarstingen van het Israëlisch-Palestijnse conflict”, zegt Verdoner. „Die uitingen komen sneller op scholen terecht, ook omdat er veel meer telefoons op school gebruikt worden. Dat leidt weer tot directe actie op schoolpleinen of in appgroepen”, signaleert de coördinator, die de discriminatie, bedreiging en intimidatie van de Joodse gemeenschap in de gaten houdt. Online-antisemitisme loopt sinds de aanval van Hamas op Israël „de spuigaten uit”, zegt hij.
Volgens Verdoner moeten grote onlineplatforms al enkele maanden aan de Europese Digital Services Act voldoen en haatberichten en nepnieuws verwijderen, maar „is er nu actie nodig”. „De AP en ACM kunnen nu al boetes opleggen, maar Nederland werkt nog aan de uitvoering, terwijl die nú topprioriteit moet zijn.”
„De verspreiding van dat soort berichten gebeurt op zo’n grote schaal, terwijl steeds meer mensen zulke platformen als enige nieuwsbron gebruiken. Dat werkt enorm polariserend in de samenleving. De afgelopen tien tot twintig jaar is langzaam het taboe afgetrokken van antisemitisme. Dat zorgt voor een vruchtbare bodem om haat over te laten slaan op groepen die er gevoelig voor zijn”, legt hij uit.
Verdoner zegt ook veel berichten binnen te krijgen over kinderen die lastig worden gevallen omdat ze Joods zijn. „Soms hebben we sessies met ouders over antisemitisme. Dan zie je hoe ontredderd die kinderen zijn als ze dat meemaken”, vertelt hij.
Op korte termijn wil Verdoner dat antisemitisme online „niet meer straffeloos” is. „Je kunt nu niet op een poster in de stad iets antisemitisch zetten, maar online wel. De pakkans moet omhoog.” Op langere termijn wil hij „bredere inzet” op onderwijs over de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust en het beeld over Joden in Nederland. „Veel mensen die zich antisemitisch uitlaten hebben ook geen beeld van wat de Joodse cultuur in Nederland inhoudt. Ook de rest van de samenleving moet zich verantwoordelijk voelen.”
Humanitaire pauzes in het conflict tussen Israël en Hamas zijn cruciaal „om de broodnodige hulp door te laten stromen”. Dat heeft demissionair minister Hanke Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) woensdag gezegd in de VN-Veiligheidsraad in New York.
Die is bijeen om te overleggen over de oorlog tussen beide partijen en de crisis in Gaza. In haar toespraak herhaalde Bruins Slot dat Israël gesteund moet worden en dat het land het recht heeft op zelfverdediging „tegen de terreurdreiging van Hamas”. Tegelijk wees ze erop dat „alle partijen” het internationaal humanitair recht moeten respecteren.
Bruins Slot noemt de situatie voor burgers in Gaza rampzalig. „Zij hebben dringend hulp nodig. We kunnen het ons niet veroorloven nog meer tijd te verliezen. Tot nu toe zijn de eerste konvooien Gaza binnengekomen. We hebben een aanhoudende stroom humanitaire hulp nodig voor alle basisbehoeften. En er is nog veel meer nodig, waaronder brandstof.”
De watervoorziening moet onmiddellijk worden hersteld, vervolgde ze. „Een permanente humanitaire corridor is de enige manier om te voorkomen dat de situatie nog veel erger wordt. Nederland zal zijn humanitaire respons opvoeren.”
Er zijn zorgen dat de oorlog zich verder uitbreidt in de regio. In dat verband zei de bewindsvrouw over de Palestijnse Autoriteit dat die „binnen haar macht een belangrijke rol vervult in het voorkomen van een verdere verslechtering” en dat deze vertegenwoordigers van de Palestijnen „onze krachtige steun verdienen”. „Kolonistengeweld verergert een toch al gespannen situatie. Dit moet stoppen”, vulde ze aan.
Nederland riep de raad op „het leiderschap” te tonen dat nodig is „om deze crisis te beheersen, in te dammen en perspectief te bieden op duurzame vrede en veiligheid voor Israëli’s en Palestijnen als enige weg vooruit”.
Advertentie
