Waar komt de schoonheid in de schepping vandaan?
De schepping bevat een verbazingwekkende overvloed en verscheidenheid aan schoonheid die ons voortdurend verrast en in verrukking brengt. Waar komt die pracht vandaan? Op die vraag heeft iemand die niet in de Schepper gelooft geen antwoord.
Elke afzonderlijke boom is een kunstwerk. En bomen zijn er ook weer in een immense verscheidenheid aan maten, kleuren en vormen. Elke dag worden we niet alleen overspoeld door prachtige beelden van beuken, eiken en sparren, maar ook door allerlei geuren van bloemen en rijpend fruit, of de zoete geluiden van zangvogels en de ruisende wind. Hoe dieper we onze wereld verkennen, hoe meer schoonheid we vinden.
Is deze schoonheid makkelijk te verklaren? Nee, ze volgt namelijk uit niet één natuurwet. Sterker nog, de tweede hoofdwet van de thermodynamica zegt eigenlijk niks anders dan dat orde altijd vanzelf chaos wordt. En chaos is juist het tegenovergestelde van schoonheid. Het kost altijd energie om in chaos weer orde te scheppen.
De schoonheid in de schepping is dus niet te verklaren uit toevalligheden of bestaande natuurwetten. Maar wat creëerde en onderhoudt die schoonheid van de aarde dan wel? Die vraag heeft Mario Livio zich kennelijk ook gesteld, want deze wetenschapper schreef meerdere boeken over het geheim van de schoonheid in de natuur. Een daarvan is het boek ”The equation that couldn’t be solved” (De symmetrie die niet kon worden opgelost). Hij gaat daarin op zoek naar het geheim van een van de aspecten van die schoonheid: de symmetrie. De prachtige gespiegelde vleugels van de vlinder zijn oogstrelend, dat moest Mario Livio ook toegeven. Helaas blijft hij wroeten in zijn eigen verstand bij het oplossen van dit mysterie en zoals de titel al verklapt: hij komt tot de conclusie dat die puzzel niet is op te lossen. En als je niet in een Schepper gelooft Die deze schoonheid bedacht en in stand houdt, is het inderdaad een onoplosbaar vraagstuk.
Natuurlijk kun je tegenwerpen dat schoonheid deels subjectief is, een kwestie van smaak, en dat het daarom niet mogelijk is om een exacte score te geven voor de mate van schoonheid van een voorwerp. Toch is dat maar deels waar. Ik ben nog nooit iemand tegengekomen die vol afschuw zijn hoofd afwendde bij het zien van een dagpauwoog. De enthousiaste reacties van mensen in een vlindertuin vol bloemen en vlinders bewijzen dat schoonheid toch niet zo subjectief is. Elke architect kan bijvoorbeeld bewijzen dat het Capitool in Washington objectieve schoonheid bezit, omdat het vele mooie kenmerken heeft die samen een prachtig totaal opleveren. Deze schoonheid is echt geen toeval, zij wijst op een ontwerper.
De ontworpen schoonheid van de schepping is zo voortreffelijk dat de beste menselijke technologie moeite heeft om de kwaliteit van de schoonheid van de schepping na te bootsen. De bloemblaadjes van kunstbloemen zijn ruw en zien er niet natuurlijk uit, vooral niet als je ze van dichterbij bekijkt. De beste kunstwerken van de mens kunnen zich maar moeilijk meten met een eenvoudige bloem. Jezus wees er in Mattheüs 6:29 al op dat Salomo in al zijn glorie niet was getooid als een enkele bloem van het veld.
