Jaap Holm
Het geheugen van een mens is een raar ding. Daar kwam ik achter toen ik op X –het voormalige Twitter– las dat het op 31 augustus zestig jaar geleden was dat kinderboekenschrijver W.G. van de Hulst (1879-1963) overleed. Bij het berichtje stonden wat kaften van door hem geschreven kinderboeken afgedrukt. Onder andere de omslag van het boek ”Jaap Holm en z’n vrinden”. Misschien dat ik dat boek wel 45 jaar niet meer had gezien. Maar met dat ik de cover zag, overviel me een gevoel van diep verdriet. Hoe, wat? Ik kan er eigenlijk nog steeds geen woorden aan geven. Maar het was er ontegenzeggelijk.
Een exacte beschrijving van de inhoud van het boek zou ik niet meer kunnen geven. Ook al heb ik het meerdere keren gelezen. Wel weet ik dat het gaat over een arme jongen, Jaap, die ten onrechte beschuldigd wordt van diefstal en door iedereen in de steek wordt gelaten, over een knikker die hij verstopt en over een klein zusje dat –volgens mij– ziek werd. En op de een of andere manier weet Van de Hulst dat zo levensecht te beschrijven dat ik het gewoon niet trok. Die geur van eenzaamheid, onrecht, verdriet en van ten onrechte aan de kant geschoven worden; ik werd er altijd weer akelig van. Eigenlijk schaam ik me nog steeds voor dat gevoel. Het is maar een boek, zei ik vroeger tegen mezelf als ik me voor de zoveelste keer door de woorden worstelde, terwijl ik de ergste stukken stiekem oversloeg.
Toen ik er onlangs met wat mensen van mijn leeftijd over sprak, veroorzaakte dat een feest van herkenning. Het gevoel van verdriet bleek bij iedereen die ik over Jaap Holm sprak het overheersende gevoel te zijn geweest. Meerdere vrienden bekenden dat ze het eigenlijk een vreselijk boek vonden.
Gesterkt in m’n gevoel, durfde ik het aan me iets meer in Van de Hulst te verdiepen. Hij blijkt een bestsellerauteur te zijn geweest van wie zo’n 11 miljoen (!) boeken zijn verkocht. Meestal schitterende kinderboeken waar ook ik me helemaal in kon verliezen. Geen kwaad woord over de man dus.
Maar als ik zelf kinderen gehad zou hebben, weet ik niet of ik ze het boek over Jaap Holm op te jonge leeftijd ter lezing gegeven zou hebben. Als je op je 54e nog verdrietig wordt als je alleen maar de omslag ziet, dan moet je misschien constateren dat dit boek niet de meest geschikte lectuur is voor een kind. Alhoewel: alles beter dan de hele dag zinloze filmpjes kijken op TikTok, toch?
