Door El Niño warmt het zeewater in de Stille Oceaan sterk op en dat beïnvloedt het weer in grote delen van de wereld. De impact van het weerverschijnsel wordt wereldwijd steeds intenser gevoeld. De prognoses zijn vooral ongunstig voor de landen in Latijns-Amerika. Door de invloed van El Niño wordt er minder neerslag dan normaal verwacht in Hon-
duras, Guatemala, El Salvador, Nicaragua, het noorden van Venezuela, Colombia, Bolivia, het binnenland van Peru, Guyana en Suriname. Voor de noordkust van Peru en Ecuador wordt er juist meer regen verwacht. Dat houdt verband met het fenomeen El Niño Costero (de kustvariant van El Niño).

Plotselinge veranderingen in het neerslagpatroon zullen vermindering van de voedselproductie tot gevolg hebben. Daardoor zal niet alleen het beschikbare eten maar ook het inkomen van veel gezinnen in deze regio afnemen. Er wordt daarom een toename verwacht van ondervoeding en zelfs sterfte, evenals ziekte onder het vee. Dit geldt niet alleen bij een neerslagtekort. Ook overvloedige regenval als gevolg van El Niño in delen van Latijns-Amerika zal leiden tot mislukte oogsten. Wateroverlast tast de kwaliteit van de bodem aan. Dieren zullen ziek worden of sterven. Belangrijke infrastructuur zal schade oplopen.

Robuuste strategie

Vanwege de verwachte weersverandering is het cruciaal dat we nu in actie komen. De mogelijke humanitaire nood maakt het noodzakelijk de landbouw te beschermen. Daardoor kan een escalatie van de voedselcrises in deze omvangrijke regio hopelijk worden voorkomen.

Hiervoor is een robuuste strategie nodig die de lokale risico’s aanpakt en tevens rekening houdt met de wereldwijde klimaatverandering. De Voedsel- en Landbouw-
organisatie van de VN (FAO) is daarom gestart met acties om de te verwachten humanitaire ontberingen in Honduras, Guatemala, Nicaragua en El Salvador in de ”Droge Corridor” in Midden-Amerika zoveel mogelijk te voorkomen.

Apparatuur

De FAO ondersteunt onder meer op het gebied van waterbeheer en betere opslagmogelijkheden voor oogsten, maar ook als het gaat om micro-irrigatiesystemen en veilige opslagsystemen voor zaad. Het gebruik van resistente gewasvariëteiten biedt evenzeer kansen. Op deze manier zijn er in genoemde landen inmiddels ingrepen gedaan met het oog op een goed landbouwseizoen na de oogst van 2023. Binnenkort wordt een vergelijkbaar programma gestart in Bolivia, Venezuela en Colombia. In Ecuador voorziet de FAO in drainages en mechanismen om overtollig water af te voeren en aardverschuivingen te voorkomen. Ook aan deze landen wordt apparatuur geleverd voor een veilige opslag van zaden en gewassen, het behoud van de ambachtelijke visserijproductie en het faciliteren van vaccinatie van vee. Dit alles om de effecten van El Niño Costero zoveel mogelijk te verzachten.

Samenwerking

Uiteraard is voor dit alles geld nodig. De FAO heeft onlangs een plan gelanceerd om 36,9 miljoen dollar in te zamelen voor hulp aan gemeenschappen in Latijns-Amerika die van de landbouw leven. Met het initiatief moeten 1,16 miljoen mensen in Bolivia, Colombia, Ecuador, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Peru en Venezuela worden bereikt en geholpen. Internationale en lokale autoriteiten en organisaties doen er, evenals burgers en het maatschappelijk middenveld, goed aan zich voor te bereiden op de grillen van El Niño. Zo kunnen we ons gezamenlijk inzetten voor wereldwijde voedselzekerheid.

De auteur is adjunct directeur-generaal van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) en vertegenwoordigt deze organisatie in Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied.