Door het bezoek van paus Franciscus aan Mongolië werd er dezer dagen veel geschreven over dit land dat ligt ingeklemd tussen Rusland in het noorden en China in het zuiden. Met verbazing vermeldden Westerse media dat er slechts 1400 katholieken in dit land wonen. De helft van de 3,3 miljoen inwoners belijdt het boeddhisme en zo’n 40 procent van de bevolking is atheïst.

Christenen in het Midden-Oosten en Azië blijken echter een ander beeld bij Mongolië te hebben. Zo ook patriarch Mar Awa III van de Assyrische Kerk van het Oosten. Deze kerk ziet zichzelf als erfgenaam van de Kerk van het Oosten die haar oorsprong vond in het Perzische rijk. In het westen zijn deze kerken bekend onder de naam van nestoriaans christendom.

In een recent interview met het Vaticaanse persbureau Agenzia Fides wees patriarch Mar Awa op „de goed gedocumenteerde geschiedenis van het christendom onder het Mongoolse volk. We weten uit de annalen van onze kerk dat de eerste ontmoeting van het christendom met de Mongoolse stammen het gevolg was van de prediking van het Evangelie door missionarissen van de Assyrische Kerk van het Oosten. Dankzij hun verkondiging begon het christendom zich reeds aan het einde van de zesde eeuw te verspreiden in het gebied van de Euraziatische steppe”, aldus de patriarch.

Mar Awa herinnerde eraan dat de Assyrische Kerk van het Oosten in de dertiende eeuw een Turks-Mongoolse patriarch had. „In die tijd was de aanwezigheid van de Assyrische Kerk zeer sterk in wat thans de republiek Mongolië is.”

Mislukte missie

Het is opmerkelijk dat het Mongoolse volk met zijn roemrijke verleden in zekere zin in de vergetelheid is geraakt. Velen hebben wel gehoord van het Mongoolse rijk dat in de dertiende eeuw werd gesticht door Dzjengis Khan. Zijn opvolgers zouden heel Azië, het Midden-Oosten en zelfs delen van Oost-Europa onderwerpen, waar ze dood en verderf zaaiden.

De politiek machtige khans (heersers) werden toen interessant voor het Europese christendom. De Franse koning Lodewijk IX stuurde halverwege de dertiende eeuw de Vlaamse monnik Willem van Rubroeck naar Mongolië. De Franse vorst had het plan opgevat om samen met de Mongolen de moslims uit Jeruzalem te verdrijven op voorwaarde dat de Mongolen zich eerst tot het christendom zouden bekeren. Van Rubroeck zou er drie jaar over doen om via de Aziatische steppen Mongolië te bereiken maar zijn missie mislukte volkomen. De Mongolen lachten de monnik uit toen die voor hen verscheen in een pij en op sandalen.

Islam

De Mongoolse khans zouden uiteindelijk voor de islam kiezen, maar die godsdienst maakte waarschijnlijk weinig indruk op het Mongoolse volk. Anno 2023 belijdt slechts 3 procent van de Mongolen de islam.

Na decennia van communistische onderdrukking ontstond er na 1990 een nieuwe opening in Mongolië om het Evangelie te verkondigen. Op dat moment was er geen enkele kerk in Mongolië, maar christelijke zendelingen waren welkom en troffen een bevolking aan die openstond voor het Evangelie. Overal ontstonden christelijke gemeenschappen en Bijbelgroepen. Deze worden nu bijna zonder uitzondering geleid door inheemse Mongoolse pastors. Volgens een census in 2010 zouden er in dat jaar zo’n 60.000 christenen in Mongolië wonen, voornamelijk leden van protestantse en evangelische kerken.

Enthousiasme

Een opvallend karakter van het Mongoolse christendom is het enthousiasme om het Evangelie te delen. Overal werden scholen en centra voor ouderen, behoeftigen, alcoholisten en ex-gevangenen geopend. In 2023 worden Mongoolse missionarissen gevonden in zowel Rusland als China.

De Mongoolse kerk wordt omschreven als jong, energiek en missionair, en bezit een enorm potentieel en talent. De jonge leiders kunnen goed omgaan met (sociale) media. ”Wind FM” is een christelijk radiostation dat goed wordt beluisterd in Mongolië. Een christelijke televisiegroep met de naam Among zendt dagelijks christelijke programma’s en getuigenissen uit.

Volgens patriarch Mar Awa III is er bovendien vooral onder jonge Mongolen een groeiend besef van de oude christelijke erfenis in het land. Net als in buurland China lijkt er in Mongolië een gunstige voedingsbodem aanwezig te zijn voor het christendom.