Nu de nieuwbouw hapert, kleine en grote beleggers zich terugtrekken van de huurmarkt, de stikstofproblematiek de huizenmarkt verder op slot zet en het tekort aan vakmensen alleen maar nijpender wordt, duidt niets erop dat het woningtekort op korte termijn zal worden ingelopen of opgelost.

Zo hangt het onderwerp woningnood voortdurend boven de markt en wordt de nood ook steeds hoger. Demissionair minister Hugo de Jonge heeft in zijn relatief korte ambtsperiode aan den lijve mogen ondervinden dat de woningmarkt geen simpele kraan is waar je aan kunt draaien. Want waar je aangenaam lauwwarm water verwacht, zou je zomaar een koude douche kunnen krijgen of zulk kokend heet water dat je bijna verbrandt.

Als het gaat om analyses van het probleem en het aandragen van oplossingen, verschillen de meningen en lijkt men een blinde vlek te hebben voor het onderdeel bevolkingsgroei. Steeds vaker wordt het huizentekort in kranten aangeduid als een verdelingsvraagstuk. Daarbij gaat het niet alleen om ouderen die na het uitvliegen van de kinderen een te groot huis ”bezet houden”, maar ook over het groeiende aantal alleenstaanden. Of dat nu singles zijn of gescheiden mensen die alleen zijn achtergebleven.

Zo rekende de eindredacteur ruimtelijke ordening van een grote krant mij recentelijk voor dat Nederland momenteel 8 miljoen woningen telt op een aantal van 17 miljoen inwoners. Het rekensommetje laat zien, dat het tekort in één klap zou kunnen worden opgelost als in elk huis twee of meer mensen zouden verblijven. Het is een grappige rekensom, maar het is tegelijk een volstrekt theoretische exercitie, tenzij je mensen verplicht te verhuizen naar een andere woning.

Interessant, en veelzeggend, is dat diezelfde eindredacteur nog steeds rekent met 17 miljoen inwoners, terwijl het er waarschijnlijk meer dan 18 miljoen zijn als laatste krant van het jaar van de persen rolt. De bevolkingsgroei, louter gevoed door een positief migratiesaldo, gaat blijkbaar sneller dan journalisten beseffen of kunnen bijhouden. Het kan ook dat men dit onderwerp, om wat voor reden dan ook, liever niet benoemt.

Nederland telt zo’n laag geboorteoverschot, dat de bevolking zou stabiliseren of zelfs licht zou krimpen zonder aanwas van over de grens. Vorig jaar steeg het aantal inwoners netto met bijna een kwart miljoenmensen, mede door het grote aantal vluchtelingen vanuit Oekraïne. Wellicht was dat een eenmalige uitzondering, maar in een dergelijk tempo komen er elke vijf jaar één miljoen mensen bij.

Net zoals je op papier de woningnood kunt oplossen door iedereen in theorie te verplaatsen, zo zou je je ook kunnen afvragen hoe snel het woningtekort zou zijn ingelopen bij een volledige migratiestop. Daarbij gaat het om een zeer grote groep, want het migratiesaldo wordt nog omlaag getrokken doordat er jaarlijks ook de nodige mensen vertrekken. Wellicht onwenselijk of onuitvoerbaar, maar bouwen zónder enige bevolkingsgroei zou er alleen maar toe leiden dat het tekort binnen de kortste keren is ingelopen.

De auteur is publicist. 
> rd.nl/hormann voor eerdere columns. Reageren? hormann@rd.nl.