Toch kost de opwekking van zonne-energie relatief maar weinig grond die eerst voor landbouw werd gebruikt, zo laat onderzoek van het Kadaster zien.

De afgelopen jaren zijn op veel plaatsen in Nederland velden volgezet met zonnepanelen, die duurzame stroom leveren. Ze liggen veelal langs spoorwegen en snelwegen, of aan de rand van de bebouwde kom.

Het totale oppervlak bedraagt inmiddels 3621 hectare. Dat is ongeveer gelijk aan de omvang van Vlieland of de gemeente Woudenberg.

Groenstroken

Van de grond waar zonneparken op zijn gebouwd, was 60 procent volgens het onderzoek vijf jaar geleden nog landbouwgrond. Iets minder dan een kwart stond te boek als ‘overig groen’. Daaronder vallen bijvoorbeeld grasvelden, groenstroken langs wegen of zandvlaktes, legt het Kadaster uit.

Hoewel landbouwgrond dus relatief vaak wordt gebruikt om zonnepanelen op te plaatsen, gaat het slechts om een gering gedeelte van de totale agrarische gebieden. Nederland telt 1,8 miljoen hectare aan landbouwgrond, becijfert het Kadaster. Daarvan is in vijf jaar tijd 0,12 procent gebruikt voor zonneparken. In Groningen en Drenthe is dit zo’n 0,25 procent. Die provincies, Groningen voorop, tellen ook de meeste zonneparken. In provincies als Zuid-Holland en Noord-Brabant is juist minder landbouwgrond gebruikt dan gemiddeld.

In het waterrijke Nederland ligt 4 procent van de zonneparken op water, of op plekken waar eerst water was. Soms wordt bijvoorbeeld een plas drooggelegd om zonnepanelen te plaatsen. Op diverse plekken liggen echter ook zonnepanelen op drijvende onderdelen op het water. Zo’n drijvend zonnepark is bijvoorbeeld gerealiseerd op de Bomhofsplas in Zwolle, die tevens voor zandwinning wordt gebruikt.

Hand in hand

Bos hoeft zelden te wijken voor zonnepanelen: slechts 1 procent van het totaal is op voormalig bosgebied gebouwd. Van 3 procent wisten de onderzoekers het terrein niet precies te definiëren.

Het plaatsen van zonnepanelen op landbouwgrond is omstreden. Een partij als de BBB is er kritisch over en ook LTO Nederland heeft herhaaldelijk gezegd dat landbouwgrond niet mag worden volgebouwd met zonnepanelen. Ook in het bestaande overheidsbeleid heeft het niet de voorkeur en moet eerst naar andere opties worden gekeken.

Landbouw en zonne-energie kunnen ook hand in hand gaan. Op diverse plekken in Nederland lopen bijvoorbeeld proefprojecten waarin aardbeien, frambozen of asperges worden geteeld onder zonnepanelen. Op andere plekken grazen er schapen rond en onder de zonnepanelen.