De ramp met de boot Adriana kostte vorige maand volgens O’Reilly minstens vijfhonderd migranten uit onder meer Syrië en Afghanistan het leven. Het is een van de grootste drama’s op de Middellandse Zee van de afgelopen decennia. Na het kapseizen en zinken van het schip rees al gauw de vraag of met name de Griekse kustwacht genoeg heeft gedaan om de opvarenden te redden. De Griekse diensten worden al langer beschuldigd van het hinderen of zelfs illegaal terugduwen van asielzoekers.

Maar ook het optreden van Frontex moet worden opgehelderd, vindt O’Reilly. Ze wijst op berichten dat de dienst wist van de hachelijke toestand van de Adriana en daarop de Griekse kustwacht alarmeerde en hulp aanbood. „Maar het is niet duidelijk wat Frontex nog meer had kunnen of moeten doen.”

Voor de samenleving moet duidelijk zijn wie schuld draagt aan de ramp, stelt de ombudsman, die waakt tegen wanbeleid door de Europese instellingen. Zijzelf zal zich richten op het aandeel van Frontex, dat de nationale grens- en kustwachten bijstaat. O’Reilly heeft onder meer het Frontex-verslag over de Adriana opgevraagd. Maar ze wil ook boven water krijgen wat precies de taakverdeling is tussen de Europese grenswacht en nationale autoriteiten en of Frontex bijvoorbeeld een stem heeft in het opzetten van reddingsoperaties.

Frontex gaat ondertussen ook zelf na hoe de Griekse diensten met de Adriana zijn omgesprongen. Als die opnieuw blijken te hebben verzaakt, zou het EU-agentschap zich uit Griekenland kunnen terugtrekken. De Nederlandse Frontex-baas Hans Leijtens bezocht Griekenland sinds de ramp al meermaals. „Zorgen of vragen worden grondig onderzocht”, twitterde Leijtens.

De ombudsman vraagt ook informatie op over het migratieakkoord dat de EU en Tunesië vorige week hebben gesloten. Ze wil onder andere weten of de afspraken over grensbewaking niet op gespannen voet staan met de mensenrechten. De Tunesische president heeft autoritaire trekken en gaf al meermaals af op migranten.