Rusland verzwakt, maar niet verslagen
De wereld was zaterdag getuige van een onvoorstelbaar gebeuren in Rusland. In de ochtend bezette het huurlingenleger van Prigozjin de stad Rostov. Vervolgens rukten de troepen op naar Moskou om de macht over te nemen.
Onderweg ontmoetten ze nauwelijks weerstand van het reguliere Russische leger. De Russische president Poetin verscheen in de loop van de dag op de televisie. Hij sprak over hoogverraad en een dolkstoot in de rug. Onvermijdbare straffen zouden volgen.
Na bemiddeling van de Wit-Russische president Loekasjenko sloten Poetin en Prigozjin een deal: Prigozjin kreeg een veilig heenkomen in Wit-Rusland en zijn mannen gaven hun posities op. Nog voor de zondag was aangebroken, was alles weer bij het oude. Poetin, die volgens geruchten de hoofdstad Moskou was ontvlucht, kon weer op het nest terugkeren.
Het is de vraag of alles bij het oude blijft, want er is zaterdag wel het nodige gebeurd. Poetin, al 23 jaar de sterke man van Rusland, zag zich geconfronteerd met een opstand in eigen land. De meedogenloze leider die eerst de muiters keihard beloofde aan te pakken, liet ze later op de dag gewoon wegkomen. Dat kan niet anders worden gezien dan als zwak.
Via sociale media waren de Russen getuige van een feitelijke opstand tegen de militaire entourage van hun president. Poetin had altijd voor rust en orde gezorgd, maar bleef nu in gebreke. Dat moet de burgers onzeker maken.
Is dit het begin van Poetins einde? Die vraag is moeilijk te beantwoorden. Mogelijk gaat hij harder optreden. Dat gebeurt vaker met dictators die merken dat aan hun stoelpoten wordt gezaagd. Als Poetin van het toneel verdwijnt, moet het Westen er niet op rekenen dat er een democraat in Moskou aan het roer komt. In Rusland hebben de veiligheidsdiensten het voor het zeggen. Zij hebben de economische en politieke macht in handen. Als Poetin vertrekt, komt daarvoor iemand uit zijn directe omgeving in de plaats.
Een andere vraag die moet worden gesteld: hoe sterk is het reguliere Russische leger als opstandige militairen een stad als Rostov zo snel kunnen innemen en dat de muiters daarna zo makkelijk kunnen oprukken? Ze ondervonden nauwelijks tegenstand. De huurlingen worden nu bij de strijdkrachten gevoegd, maar hoe is hun motivatie? Zijn ze nog zo fanatiek nu hun leider in Wit-Rusland zit?
Oekraïne keek zaterdag met welgevallen naar Rusland. Helaas voor Kyiv was de opstand van korte duur en kwam het niet tot een confrontatie tussen het leger en de opstandelingen. Dat zou ertoe geleid hebben dat Rusland zijn troepen uit de bezette Oekraïense gebieden had moeten terugtrekken, of in ieder geval een deel van de manschappen. Dat zou de Russische positie aanzienlijk hebben verzwakt.
Nu moet Oekraïne verder strijden tegen een tegenstander die zwak oogt en intern verdeeld is. Dat is goed nieuws, ook voor het Westen, maar dat wil absoluut niet zeggen dat een nederlaag van Rusland aanstaande is.