Dat zegt de Arbo Unie in de Week van de RI&E. Die letters staan voor risico-inventarisatie en -evaluatie. Met de campagne vragen het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en arbodeskundigen de aandacht van werkgevers voor de wettelijk verplichte inventarisatie van arbeidsrisico’s in een organisatie. Maandag is de actieweek van start gegaan.

Niet alleen een gladde vloer of losliggende snoeren vormen een gevaar voor de gezondheid op de werkvloer, ook psychosociale belasting is dat. Bijvoorbeeld door thuiswerken en het lezen van e-mails en appberichten van collega’s buiten werktijd. Werk en privé gaan daardoor namelijk door elkaar heen lopen. Daardoor kunnen mensen uiteindelijk ziek worden.

Maar de vervaging van grenzen tussen werk en privé onderschatten werkgevers het meest van alle arbeidsrisico’s, zegt de Arbo Unie. „De werk-privébalans van werknemers verschuift,” zegt Wendel Post, deskundige bij Arbo Unie. „Dat heeft te maken met thuiswerken, waarbij thuis- en werkomgeving in elkaar overlopen. Ook ervaren steeds meer werknemers het gevoel dat ze altijd aan staan. Omdat ze hun mailbox checken buiten werktijd of via appgroepen in contact staan met collega’s.”

Door het in kaart brengen van arbeidsrisico’s en het aanpakken daarvan, kunnen werkgevers ziekteverzuim voorkomen. Post: „Werkgevers hebben de arbeidsrisico’s vaak onvoldoende op het netvlies of onderschatten die. Daardoor worden ze geconfronteerd met uitval of verzuim, dat ze niet hebben voorzien. Terwijl ze dit met een goede risico-inventarisatie en -evaluatie wél hadden kunnen zien aankomen. En er ook tijdig actie op hadden kunnen ondernemen.”

Omgangsvormen

Ook zaken als omgangsvormen, risico’s voor zwangeren en jeugdigen en bijvoorbeeld verkeersdeelname of werkzaamheden buiten het bedrijfspand, behoren tot de risico’s die werkgevers gemakkelijk over het hoofd zien.

Hoewel iedere werkgever wettelijk verplicht is om zijn arbeidsrisico’s in beeld te brengen, heeft lang niet iedere werkgever dit op orde. Zo had in 2021 slechts de helft van de Nederlandse bedrijven (55,2 procent) volgens de Arbo Unie zo’n analyse in huis.

Werkgevers kunnen veel meer hun medewerkers stimuleren om tijdens hun thuiswerkdag even afstand te nemen van het werk – zonder beeldschermen erbij, zegt Annemie Webers, coach op het gebied van werkstress en thuiswerken. „Mensen hebben constant het gevoel dat ze bereikbaar moeten zijn vanuit de gedachte: ik wil niet dat mijn leidinggevende denkt dat ik niet aan het werk ben. Ook tijdens pauzes kijken ze op hun telefoon. Het zou juist stoer moeten zijn om goed pauze te nemen en de telefoon aan de kant te leggen, in plaats van dat het stoer is om te eten achter je computer.”

Ze vindt dat de Zweden het beter doen dan de Nederlanders het met hun zogeheten fika: een sociaal gebruik waarbij het werk wordt onderbroken om eens goed voor de kop koffie (met iets lekkers erbij) te gaan zitten. Webers: „Iedereen neemt daar gewoon pauzes. Ik roep wel eens: er moeten meer wasjes gedraaid worden. Dan doen mensen even iets anders dan werk en dan bewegen ze meer.”

Het gesprek voeren over hybride werken (de werkweek deels op kantoor, deels thuis doorbrengen), kan ook stukken beter. Nu vullen mensen het vaak voor elkaar in: „Vraag als collega’s onderling elkaar: hoe vind jij nou dat het gaat? Wat werkt voor jou het beste? En zorg voor elkaar: de een heeft meer behoefte aan een praatje tussendoor dan de ander.”