In het gunstige geval doen mensen dit omdat zij graag in hun vakgebied of onderneming actief willen blijven en daar ook toe in staat zijn. Want niet alleen de gemiddelde levensverwachting stijgt, ook het aantal jaren dat mensen leven in goede gezondheid – en zonder lichamelijke beperking. Wie nu de respectabele leeftijd van 65 heeft bereikt, heeft –gemiddeld– een resterende levensverwachting van 18,5 jaar (voor mannen) of 21 jaar (voor vrouwen) waarvan ruim 14,5 jaar in goede gezondheid (voor beiden). Achter deze gemiddelden schuilen overigens wel grote individuele verschillen en lager opgeleiden hebben een vier jaar kortere gezonde levensverwachting dan hoger opgeleiden.

In het ongunstige geval is de keuze om langer door te werken ingegeven door financiële noodzaak. Immers, lang niet iedereen bouwt voldoende pensioen op. Zelfstandigen moeten meestal zelf hun pensioen regelen – maar doen dat niet altijd. En ruim 10 procent van de werknemers boven de 21 jaar werkt bij een werkgever waar geen pensioenvoorziening is – iets wat regelmatig voorkomt bij kleine en middelgrote bedrijven in de zakelijke dienstverlening.

De overheid wil het aantal werknemers zonder pensioenopbouw –de zogeheten witte vlek– graag verkleinen. Zodoende is de (lange) wachttijd in de pensioenregeling voor uitzendkrachten verkort en gaat de leeftijdsgrens voor pensioenopbouw van 21 naar 18 jaar – waar deze vroeger nog 25 jaar was.

Ook worden er van tijd tot tijd nieuwe pensioenregelingen afgesproken voor branches die voorheen niet onder een pensioenregeling vielen, zoals onlangs bij callcenters. Het zou mooi zijn als de witte vlek zodanig krimpt dat doorwerken uit financiële noodzaak straks verleden tijd is. Maar voorlopig is dat nog een utopie. Want naast de witte vlek is er ook nog de grijze vlek: mensen met een pensioenregeling die zó karig is, dat die nauwelijks zoden aan de dijk zet. De omvang van de grijze vlek is lastig te meten. Belangrijker: werknemers hebben zelf vaak geen flauw idee hoe royaal –of karig– hun pensioenregeling is.

Een groot pluspunt van de aanstaande pensioenhervorming is dat pensioenregelingen makkelijker met elkaar kunnen worden vergeleken. Dat maakt het ook eenvoudiger om zelf bij te sturen. Op 30 mei stemt de Eerste Kamer over deze Wet Toekomst Pensioenen. De uiterste ingangsdatum is inmiddels uitgesteld tot 2028, maar hopelijk wordt uitstel geen afstel.

Want doorwerken tot ver na je 70e verjaardag? Prima voor wie kan én wil. Maar liever niet omdat het moet.

De auteur is econoom bij RaboResearch