Op initiatief van kandidaat-raadslid Tobias den Hollander (20) brengt een groepje D66-leden zaterdag een motie van die strekking in stemming op een ledencongres van de partij.

De jonge D66’er reageert daarmee op het uitsluiten van D66 bij de collegeonderhandelingen in de provincies. Mede door de starre opstelling rond stikstof is de partij momenteel alleen in Utrecht in beeld voor deelname aan een nieuw college. Politieke isolatie en uitsluiting dreigen, zo betoogt Den Hollander. En dat terwijl het bij de aard van de partij past om constructief te willen samenwerken. Zijn conclusie: een stikstofcompromis is beter „dan complete stilstand op bevroren partijprincipes”.

Het D66-partijbestuur noemt het stikstofbeleid zoals Rutte IV dat wil voeren „onontkoombaar”. Dat geldt wat het bestuur betreft in elk geval voor de inzet op 2030 als het jaar waarin de stikstofdoelen moeten zijn gehaald. Den Hollanders voorstel om daar flexibeler mee om te gaan, wordt afgekeurd, evenals zijn pleidooi om middelgrote en kleine uitstoters uit te sluiten van onteigening. „Ook bedrijven met een kleine uitstoot kunnen wel degelijk een groot effect op de natuur hebben”, aldus het partijbestuur.

Andere D66’ers vragen de fractie via het congres de strijd aan te binden met een initiatiefvoorstel van VVD-Kamerlid Aartsen. Dat beoogt ondernemers, zoals kappers of eigenaren van een boekwinkel, in staat te stellen klanten een wijntje in te schenken. Nu is dat nog niet toegestaan.

Als het congres over een jaar opnieuw bijeenkomt, is de behandeling van het voorstel waarschijnlijk al achter de rug, redeneren de verontruste D66’ers. Daarom vinden ze dat de fractie de pauzeknop moet indrukken. In de Tweede Kamer moet de partij volgens hen het standpunt innemen dat er pas kan worden gestemd nadat de effecten van het VVD-voorstel op de volksgezondheid en de openbare orde en veiligheid zijn onderzocht. Ook moet helder zijn dat boa’s genoeg tijd hebben om op te treden tegen alcoholmisbruik. Deze oproep valt wel in goede aarde bij het partijbestuur.

De Jonge Democraten willen het congres gebruiken om te pleiten voor een ceremonieel koningschap, waarbij de koning geen deel meer mag uitmaken van bijvoorbeeld de Raad van State. Ook oud-partijleider Pechtold is daar voor. Deze week verspreidde hij een filmpje waarin hij het congres vraagt om steun.