Onderwijs niet gebaat bij meer regels
Het onderwijs in de basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap is niet op orde. Dat stelt de Inspectie van het Onderwijs in het rapport ”De Staat van het Onderwijs 2023” dat woensdag verscheen. In de nieuwste editie van het jaarlijkse inspectierapport staat onder meer dat niet alle basisschoolleerlingen het taal- en rekenniveau halen dat nodig is om zonder problemen naar de middelbare school te gaan.
In de onderbouw van het voortgezet onderwijs daalt de beheersing van de vakken Nederlands en wiskunde. In het schooljaar 2021-2022 haalde 20 procent van de geslaagde havo- en vwo-leerlingen een onvoldoende voor het centraal examen Nederlands.
Ook bestaan grote zorgen over de taalvaardigheid van mbo-studenten. In één jaar tijd hebben 6000 mbo’ers een diploma gekregen met een onvoldoende voor het centraal examen Nederlands. Daarmee zijn ze laaggeletterd.
Dat zijn stuk voor stuk zorgwekkende ontwikkelingen. Het is zaak om die trend te keren. Rekenen en taal zijn dé basisvaardigheden om goed te kunnen functioneren in de samenleving.
De inspectie vindt dat beginnende leerkrachten meer en betere begeleiding moeten krijgen van de scholen waar ze werkzaam zijn. Ruim een derde van deze groep krijgt die noodzakelijke begeleiding niet.
Als het gaat om het niveau in basisvaardigheden taal en rekenen adviseert de Onderwijsinspectie een „betere sturing met ambitieuze doelen”. Dat is een taak die schoolbestuurders op zich moeten nemen.
Opmerkelijk is dat de inspectie geen groot punt maakt van de overladenheid van het onderwijsprogramma. Wie zijn oor te luisteren legt bij leerkrachten hoort vaak de klacht dat er tegenwoordig zoveel moet in het onderwijs. Dat werkt demotiverend voor degenen die al voor de klas staan, maar ook voor degenen die nog voor een beroepskeuze staan.
De overheid kiepert ook steeds meer problemen over de schutting van de scholen. Het onderwijsprogramma is al overladen. Zou het niet eens tijd worden dat de overheid eens wat gaat schrappen in de leerdoelen in plaats van er steeds nieuwe aan toe te voegen?
Dat zou ook zo maar eens kunnen helpen om het lerarentekort terug te dringen. Het tekort aan onderwijsgevenden bedreigt de continuïteit en kwaliteit van onderwijs.
Het kabinet zoekt de oplossingsrichting in meer sturing en controle. Dat leidt echter tot meer regels en meer administratie. En daar zitten huidige en toekomstige leerkrachten niet op te wachten. De huidige minister voor basis- en voortgezet onderwijs, Dennis Wiersma, is weliswaar een VVD’er, maar in zijn regelzucht lijkt hij meer op een PvdA’er. Er moet juist ruimte komen bij de scholen voor verbetering van de didactische kwaliteit en voor professionalisering. De overheid moet scholen daarvoor vrijheid geven en hen niet opzadelen met nog meer regels.
