Bent u tegen Turkije? Erdogan is uw man
In lange jaren zijn de Turkse presidentsverkiezingen niet zo spannend geweest als nu. Dat komt omdat de uitslag dit keer helemaal niet zo zeker is. De achterliggende twee decennia was het geen vraag wie de grote man zou worden én blijven: Recep Tayyip Erdogan, de man die Turkije deed wegvaren van Europa door de dromen van een islamitisch Groot-Turkije nieuw leven in te blazen.
Maar bij de verkiezingen van 14 mei aanstaande zou er zomaar een politieke aardverschuiving kunnen plaatsvinden. De oppositie, een blok van zes heel diverse partijen die gemeen hebben dat ze genoeg hebben van Erdogan, hebben zich achter de kandidaat van hun keuze geschaard: de 74-jarige Kemal Kilicdaroglu.
Wat Kilicdaroglu wil, past prima in het straatje van het Westen. Zou je zeggen. Hij wil dat Turkije weer meer werk maakt van zijn identiteit als lidstaat van de NAVO, wil de haperende democratie van Turkije repareren door autocratische elementen die Erdogan had ingevoerd weer af te schaffen en wil meer werk maken van de waslijst aan eisen die de EU aan Turkije voorhoudt in het kader van een eventueel EU-lidmaatschap. Kortom, Turkije onder Kilicdaroglu belooft een Turkije te worden waar je als Europese buren wat aan hebt.
Toch zit ’m daar precies de moeite. Want wat als Kilicdaroglu, eenmaal gekozen, inderdaad woord houdt? Wat als Turkije straks voldoet aan alle eisen van het EU-lidmaatschap? Moet Turkije dan uiteindelijk inderdaad lid worden in plaats van de onbestemde status van kandidaat-lid die het nu al jarenlang heeft?
Voor dat laatste is haast niemand in Europa te porren. Turkije is kandidaat-lid sinds 1999 en in bijna alle Europese hoofdsteden is het gevoelen dat dit voor altijd mag blijven duren. De wereld is niet meer hetzelfde als in 1999 en het besef is wijd doorgedrongen dat Turkije als EU-lid het hele karakter van de Europese Unie zou veranderen. Maar ga dat debat maar aan als je tegelijkertijd Oekraïne als nieuwe lidstaat binnen wilt halen.
Daarom is, vanuit Europa bezien, een verlenging van het presidentschap van Erdogan zo gek nog niet. Dan weet je wat je hebt en blijft Turkije politiek gezien op een veilige afstand. Met andere woorden: we willen Turkije niet, en tegen Erdogan is dat makkelijker te zeggen dan tegen iemand die graag vrienden met je wordt. Wie tegen Turkije is als EU-lid, kan dus beter maar voor Erdogan zijn.
Mocht Erdogan winnen, dan zal het overigens vrijwel zeker zijn laatste termijn worden. De 69-jarige president heeft al langer last van een kwakkelende gezondheid. Dus al zou een winst van Erdogan beter uitpakken voor Brussel, dan nog doen de beleidsmakers daar er goed aan om rap plannen te gaan maken voor een Turkije ná Erdogan.