Verschillende onderzoeken zijn inmiddels gedaan naar het aantal bestuurders –let wel, daar vallen ook fietsers onder– die tijdens het rijden de smartphone gebruiken. En hoewel de percentages nogal uiteenlopen, staat één ding vast: het gaat om miljoenen Nederlanders. Zij weten dat ze zich onveilig gedragen en dat ze de fout ingaan.

Daarom is het terecht dat afgelopen jaar zo’n 40.000 meer boetes zijn uitgedeeld voor telefoongebruik in de auto en op de fiets; in totaal waren dat er in 2022 ongeveer 180.000, zo maakte de politie maandag bekend.

Volgens de wet is het voor iemand „die een voertuig bestuurt” verboden om tijdens het rijden „een mobiel elektronisch apparaat dat gebruikt kan worden voor communicatie of informatieverwerking vast te houden”. Het gaat dus om vasthouden. Handsfree mag wettelijk wel, en vasthouden tijdens stilstaan voor een verkeerslicht of in de file ook.

Er zijn redenen te over om tijdens het rijden geen smartphone vast te houden, en daarom dat de politie de handhaving opschroeft.

De autorit zou voor de gemiddelde forens juist een moment moeten zijn om de aantrekkingskracht van de smartphone te trotseren, om piepjes en pushberichten te laten voor wat ze zijn en zo het brein te trainen in het weerstaan van prikkels.

Daarbij overschat menig weggebruiker zijn eigen kunnen. Alsof hij tijdens het lezen of tikken van een berichtje even alert deelneemt aan het verkeer als wanneer hij dit niet doet. Ieder weldenkend mens weet dat dit een illusie is. Uit cijfers van het ministerie van Infrastructuur en Milieu blijkt dat het risico op een ongeval bij het lezen of schrijven van een berichtje tijdens het rijden 2,5 keer groter is. Het waarnemingsvermogen, het inschattingsvermogen én het reactievermogen nemen bij gebruik onderweg af.

Met alle gevolgen van dien. Want veiligheid mag wel doorslaggevend zijn. Uit cijfers blijkt dat het gebruik van de smartphone in het Nederlandse verkeer jaarlijks tot tientallen doden en honderden gewonden leidt. Mocht iemand –hoe onverstandig ook– denken voor zichzelf het veiligheidsrisico te kunnen dragen van smartphonegebruik in het verkeer, dan zou hij moeten beseffen dat hij in het verkeer ook verantwoordelijk is voor de veiligheid van anderen.

Een verstandige weggebruiker houdt daarom tijdens het rijden niet alleen zijn smartphone niet vast, zoals de wet voorschrijft, maar beperkt sowieso het gebruik van de smartphone, navigatieapparatuur en allerlei elektronica tijdens het rijden. Niet alleen de letter van de wet is het navolgen waard, maar ook de geest ervan. Zoals iemand als slogan instuurde voor een campagne tegen appen in het verkeer: ”Stuur in je hand? Vliegtuigstand”.