De kredietverstrekking is verder afgezwakt, schrijft deze instelling in het jongste bulletin over de economische situatie in de eurozone. Die constatering mag niet verbazen, want de monetaire bestuurders trappen met hun beleid hard op de rem. Sinds vorig jaar juli hebben zij de tarieven met in totaal 3,5 procentpunt naar boven bijgesteld, verdere stappen liggen in het verschiet. Banken zijn fors duurder uit als zij in Frankfurt lenen en die extra kosten berekenen zij door aan de klant die een beroep doet op financiering.

Voor iemand die een huis wil kopen bijvoorbeeld overtreft de rente bij tien jaar vast nu gemiddeld ruim de 4 procent, terwijl het zo’n anderhalf jaar geleden lukte om voor minder dan 1 procent een zelfde hypotheek af te sluiten. Gedurende lange tijd was geld spotgoedkoop, inmiddels keren we terug naar historisch gezien meer normale omstandigheden. En dat is even wennen, de lasten lopen stevig op.

Die ontwikkeling leidt tot een geringere kredietopname. Bovendien hebben de banken hun voorwaarden aangescherpt, om te voorkomen dat zij op enig moment geconfronteerd worden met verliezen als gevolg van ondernemingen en huishoudens die niet langer aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Zo verlangen zij van bedrijven meer onderpand en verdisconteren zij in het tarief dat zij opleggen een hogere risico-opslag. Zij stellen zich terughoudender op en zullen aanvragen sneller afwijzen.

Geldhoeveelheid

De stijgende rente legt de meeste banken trouwens geen windeieren. Hun kernactiviteit is het aantrekken van geld van spaarders om dat vervolgens tegen een hogere vergoeding uit te zetten. Met het aanpassen van de rente over de toevertrouwde saldi maken zij geen haast. Bij Rabo en ING krijgt de consument vanaf 1 mei 0,75 procent, althans over de eerste 10.000 euro. Ondertussen hebben zij met de tarieven voor het kapitaal dat zij uitlenen een veel forsere beweging gemaakt. Per saldo betekent dit een verbetering van hun rentemarge en dat resulteert in een uitbreiding van de winst.

De versobering van de gang van zaken in de sfeer van de kredietverlening zien we terug in de metingen door de ECB van de omvang van de geldhoeveelheid. De meest gehanteerde maatstaf daarvoor omvat niet alleen de munten en bankbiljetten in circulatie, maar ook en vooral de tegoeden bij banken die direct of op niet al te lange termijn opeisbaar zijn. In februari was er sprake van een plus van 2,9 procent ten opzichte van het niveau van een jaar eerder. Afgelopen september lag de groei nog op 6,3 procent. Daarna daalde het percentage gestaag.

Afkoeling

Het sterk verkrappend beleid van de ECB doet dus zijn werk. Het ultieme doel ervan is de inflatie terug te dringen. Een afname van de kredietverlening leidt tot beperking van investeringen en bestedingen en dat moet uiteindelijk de opwaartse druk op de prijzen verminderen. Afkoeling van de economie veroorzaakt voor sommige bedrijven en huishoudens pijn, maar het is een verschijnsel waar de centrale bank in de huidige periode bewust voor kiest.

De vertraging van de groei slaat tot dusver overigens niet door, een gevaar dat altijd op de loer ligt als de monetaire teugels worden aangetrokken. Vooralsnog blijven we verschoond van een recessie. De inflatie weer onder controle zonder zo’n economische dip is het ideale scenario van een zachte landing. Maar we zijn er nog niet. In maart zakte het tempo van de geldontwaarding in ons land naar 4,4 procent, met dank aan vooral het gunstige verloop van de gasprijs. Tegelijk was verontrustend dat de inflatie exclusief energie, 8,1 procent bedroeg.

Nieuwe rentestap

Volgende week donderdag vergadert de ECB weer. De markten rekenen op een nieuwe rentestap omhoog, waarschijnlijk niet meer van 0,5 procentpunt, maar van 0,25. De boodschap van president Christine Lagarde kwam er de vorige keer, half maart, op neer dat een verdere verkrapping zal plaatsvinden als er tenminste geen dramatische dingen gebeuren in de sfeer van de financiële stabiliteit. Wat dit laatste betreft: de onrust die de ondergang van de Amerikaanse Silicon Valley Bank en de overname van Credit Suisse veroorzaakten, lijkt voorlopig bedwongen, al kunnen de zorgen ook weer snel oplaaien.

Topman Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB), die zelf in Frankfurt meebeslist over de aanpak van de ECB, bevestigde deze lijn vorige week. „Het is te vroeg om over een pauze te praten”, verklaarde hij op een bijeenkomst in Dublin. Hij ziet nog geen overtuigende ommekeer in de inflatiedynamiek en zinspeelde daarom op wellicht nog zeker drie rentemaatregelen van een kwart procentpunt in de komende maanden. De strijd tegen de inflatie is nog niet gewonnen.