Vooropgesteld: de signalen zijn niet mis. De peiling van het samenwerkingsverband voor het reformatorisch voortgezet onderwijs RefSVO was donderdag de recentste bevestiging dat er reden tot zorg is. Het aantal scholieren dat moeilijk of niet te hanteren valt, neemt toe.

Er wordt vaker aan de bel getrokken de laatste weken. Zij-instromers –zeer welkom– die aangeven hoe pittig het is om voor de klas te staan, hoge uitstroomcijfers onder startende onderwijzers en docenten, interviews met hen die het niet gered hebben, hoe graag ze ook hun talenten hadden willen aanwenden op een basisschool of middelbare school.

Er zijn altijd verschillende oorzaken aan te wijzen. Over de (te?) hoge eisen die er worden gesteld aan de papieren voor het leraarschap, over arbeidsvoorwaarden („ga ik minder verdienen?”), over vergaderdruk. Onderwerpen die ertoe doen.

De lamp is dankzij de RefSVO-peiling even gericht op onbehoorlijk gedrag van scholieren, op brutale monden, op het niet-accepteren van gezag, op respectloosheid.

Niet als een incident in de zin van: ja, er zijn docenten die niet zo goed orde kunnen houden. Nee, als symptoom van de tijd: hier gaat iets grondig mis, als we niet uitkijken, keren we dit tij niet meer. Voor wie dit niet gelooft: praat eens met een docent, van mens tot mens.

De cirkel is overigens moeiteloos ruimer te trekken. Gedragsproblematiek is niet exclusief iets van jongeren. Er zijn ook genoeg ouderen die zich niet laten gezeggen, voor wie de wet een te omzeilen hobbel is. Geweld tegen hulpverleners, bijvoorbeeld, is zelfs door de allerredelijkst denkende mens niet te verklaren. Hoe bestáát het?

Waarbij het bruggetje tussen scholieren en hun ouders en opvoeders maar is geslagen: appels vallen doorgaans niet ver van de boom. Een stabiele thuissituatie óf een gezin waarin orde en respect ver te zoeken zijn, maken een wereld van verschil. Kloven tussen de manier waarop er op school wordt gewerkt en (het ontbreken van) regels in huis brengen de oplossing voor het puberbrein niet dichterbij.

Ergens ligt daar wel een sleutel: het schouder aan schouder optrekken, het vormen van één front door school en thuis. Niet om daarmee jongeren klem te zetten, maar juist om hen te helpen. In het besef dat verloren schooljaren funest kunnen zijn voor de verdere levensloop.

Zó’n fundament wil een leraar met hart voor jongeren graag leggen, evenals die betrokken ouder. Niet alleen voor het hier en nu. Vorming en opleiding staan, als het goed is, in eeuwigheidsperspectief. Dan dus vooral geen deken over het hoofd, maar de Bijbelse opdracht serieus nemen: bid en werk.