Dat schrijft de Algemene Energieraad in een advies (”Gas voor morgen”) aan minister Brinkhorst van Economische Zaken. Door het plan om in het kader van liberalisering van de energiemarkt het staatsbelang te verkopen aan de twee andere aandeelhouders, Shell en ExxonMobil, kan volgens het adviesorgaan dan ook beter een streep worden gehaald.

De raad verwacht dat er op termijn een wereldgasmarkt zal ontstaan, die wordt gedomineerd door enkele grote aanbieders. Het zal voornamelijk gaan om staatsbedrijven uit Rusland en het Midden-Oosten. Mogelijk gaan deze landen een kartel vormen, te vergelijken met het oliekartel OPEC.

Een dergelijk ”Gaspec” zou zich een machtige positie kunnen verwerven bij de prijsvorming op de wereldgasmarkt en de beschikbaarheid van de fossiele brandstof, net zoals de OPEC die heeft op de wereldoliemarkt. Maar ook zonder zo’n kartel zou zich een dergelijke situatie kunnen voordoen, aldus de raad.

De raad verwacht dat gas net als olie zal worden ingezet als politiek instrument door de producerende landen. De wereldgasvoorraden zijn groot genoeg om de komende decennia in de behoeften te voorzien. „Maar de vraag is wel of de energie-exporteurs in staat en bereid zijn om te voldoen aan de vraag van de importeurs”, merkt de raad hierover op.

Op die toekomstige wereldgasmarkt is het van groot belang dat er binnen de Europese Unie financieel sterke inkopers zijn die tegenspel kunnen bieden aan het beperkte aantal grote aanbieders. Die bedrijven moeten ook in staat zijn zich staande te houden in de concurrentie met andere regio’s zoals de Verenigde Staten en Azië, die een sterk toenemende behoefte hebben aan geïmporteerd gas.

Gasunie Trade & Supply kan als onderneming voor Nederland en voor de Europese Unie die rol vervullen. Een belang van de overheid in dit bedrijf biedt grote voordelen, vooral als het gaat om het stategische inzetten van de nationale gasvoorraden. De Energieraad wijst er in dat verband ook op dat het publieke belang van voorzieningszekerheid in Nederland groter is dan elders, door de grote afhankelijkheid van huishoudens en kleinverbruikers van gas.

Het adviesorgaan pleit verder onder meer voor het uitbouwen van de sterke positie van Nederland als knooppunt van gastransport en -handel. De Nederlandse overheid zou ook de bouw van een aanlandingsterminal voor vloeibaar gas (LNG) moeten bevorderen.