Daags voordat een speciale burgerconventie aangaf graag meer ruimte voor euthanasie te zien, trapte het artsenverbond in Frankrijk nog eens stevig op de rem. ”L’Orde des Médecins” gaf zaterdag in een verklaring te kennen het „ongewenst” te vinden als een „arts moet participeren in een proces dat tot euthanasie leidt”.

De artsen eisen dat er bij eventuele ruimere wetgeving op dit gebied ten minste een gewetensclausule komt. Ze zijn sowieso tegen elke mogelijkheid van actieve euthanasie voor minderjarigen en mensen die hun wil niet meer goed kenbaar kunnen maken. De orde kwam tot haar bevindingen na negen maanden van reflectie en een rondgang langs de departementale en regionale raden.

Het artsenverbond volgt met de verklaring een aloude lijn, waarmee het zich al langer tegenover de ‘gewone’ Franse burger plaatst. Uit peilingen bleek in de afgelopen jaren steevast dat een grote meerderheid van de Fransen meer ruimte voor een zelfgekozen levenseinde wenst. Het was dan ook geen verrassing dat driekwart van de burgers die de afgelopen maanden op verzoek van Macron nadachten over euthanasie en hulp bij zelfdoding dat verlangen uitten.

In zijn toespraak voor deze burgers noemde Macron de termen ”euthanasie” en ”hulp bij zelfdoding” maandag nauwelijks. Hij gebruikte daarentegen de meer algemene omschrijving ”actieve hulp bij het sterven” en waagde zich niet aan een persoonlijke mening. „Dankzij jullie weten we dat deze weg mogelijk is en hoe het moet worden onderzocht” zei hij.

De Franse president beloofde met parlementariërs, senatoren en andere betrokkenen te gaan werken aan „een Frans model voor het levenseinde”.

Contouren

Helemaal open is die opgave niet. Macron schetste enkele randvoorwaarden, die ook vanuit de conventie waren aangedragen. Als er meer ruimte voor een zelfgekozen levenseinde komt, dan moet de keuze daarvoor bijvoorbeeld herhaaldelijk zijn aangegeven door iemand die bij zijn volle verstand is. Daarnaast moet de patiënt te kampen hebben met een ongeneeslijke ziekte en uitzichtloos lijden. De president benadrukte ook dat sociale redenen, zoals eenzaamheid of het gevoel anderen tot last te zijn, nooit overwegingen mogen zijn voor euthanasie.

Tegelijk met de opdracht om tot een wetsvoorstel te komen rond hulp bij zelfdoding, presenteerde Macron maandag een tienjarenplan voor verbetering van pijnbestrijding en palliatieve zorg. Ondanks vooruitgang op dit gebied is het aanbod volgens de president nog te gering en de toegang ertoe ongelijk verdeeld. Hij opperde het idee in elke regio een vast aantal bedden open te houden voor deze vorm van zorg.

Wisselgeld?

Macron heeft tot nog toe steeds benadrukt alle tijd te willen nemen voor herziening van de wetgeving rond het levenseinde. Na een overleg over de thematiek met vertegenwoordigers van diverse religies, op 9 maart, gaf hij aan het onderwerp „duizelingwekkend” te vinden en dat de geestelijken hem aan het denken hadden gezet. Macron wilde alles laten „bezinken”.

Sommigen hoorden daarin dat nieuwe wetgeving wellicht nog wel even op zich zou laten wachten. Maar daarvan lijkt nu geen sprake te zijn. Franse commentatoren opperden een verband met de ronduit vijandige ontvangst van de pensioenhervormingen onder de bevolking. Macron kan wel iets gebruiken waarmee hij juist tegemoet komt aan een breed levende wens.