De autoriteit bekijkt de zogenoemde ‘natuurdoel-analyses’, die provincies maken over de staat van de natuurgebieden en de plannen voor herstel. De autoriteit kijkt onder meer of de provincies voldoende zicht hebben op welke maatregelen allemaal kunnen helpen om kwetsbare natuur te herstellen.

De eerste analyses die de EA heeft getoetst zijn die over de gebieden Nieuwkoopse Plassen & De Haeck en Broekvelden, Vettenbroek en Polder Stein in Zuid-Holland en de gebieden Meinweg en Maasduinen in Limburg. Provincies hebben de plannen de afgelopen maanden opgesteld. De herstelmaatregelen worden onderdeel van de provinciale gebiedsprogramma’s. Het oordeel van de EA is overigens niet officieel bindend. In totaal worden komende tijd 130 natuurdoel-analyses door de EA getoetst.

Aanleiding voor de instelling van de EA is een advies uit 2019 van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat het noodzakelijk vond om een wettelijk geborgde wetenschappelijke autoriteit in te stellen die een onafhankelijk ecologisch oordeel kan geven. Dat is belangrijk omdat er soms twijfel of een verschil van mening ontstaat over meetmethoden van onder meer stikstofuitstoot en de effecten daarvan. Stikstofminister Christianne van der Wal zei bij de instelling van de autoriteit dat de nieuwe EA gezaghebbende uitspraken kan doen en daarmee „een positieve bijdrage kan leveren aan een constructieve maatschappelijke dialoog over de opgave waar we voor staan”.