Uit de brief van de Eurocommissaris, die Van der Wal woensdag heeft ontvangen, wordt niet duidelijk wat de gevolgen zijn voor de zogeheten PAS-melders. Dat zijn met name boeren die door een uitspraak van de Raad van State in 2019 wel een stikstofvergunning moeten hebben, terwijl ze die onder het oude stikstofbeleid niet nodig hadden. Hen hangt handhaving boven het hoofd. Het kabinet wil stikstofruimte die vrijkomt door de aanpak van grote vervuilers benutten om deze PAS-melders te helpen, omdat zij buiten hun eigen schuld in de problemen zitten.

Sinkevičius waarschuwt in zijn brief dat vermindering van de stikstofuitstoot via staatssteun, bijvoorbeeld door boeren uit te kopen of te helpen met verduurzamingsmaatregelen, er niet toe mag leiden dat elders meer uitstoot wordt toegestaan. Onduidelijk is of hij daarmee doelt op legalisatie van zogenoemde PAS-melders.

Van der Wal is de brief nu aan het „bestuderen”, zei ze donderdagavond. „Ik wil er zorgvuldig op reageren.” De minister heeft „geen idee” waarom Brussel de brief juist nu heeft gestuurd.

Een ingewijde spreekt van „een duidelijk signaal” vanuit de EU. De top van het kabinet komt later donderdagavond voor de tweede keer deze week bijeen om te praten over verbeteringen op een aantal grote, lopende dossiers zoals de aanpak van de stikstofcrisis.

Het kabinet heeft in zijn regeerakkoord afgesproken dat de stikstofuitstoot in 2030 met de helft moet zijn gereduceerd. In de wet staat nu nog 2035. Door de verkiezingswinst van de BoerBurgerBeweging (BBB), die fel gekant is tegen het stikstofbeleid, ligt er veel druk op het kabinet om de stikstofpijn voor met name boeren te verzachten. Coalitiepartij CDA heeft al laten weten dat 2030 „niet heilig” is voor de christendemocraten.