Dat bleek zaterdag uit een onderzoek van dagblad Trouw. De krant liet een opiniepeiling uitvoeren door Panel Inzicht. De enquête is door duizend mensen ingevuld.

Voor 40 procent van de deelnemers is euthanasie een optie. Nog eens 32 procent zegt het misschien te zullen overwegen. Voor meer van de helft van deze groepen samen (57 procent) weegt het belasten van de naasten zwaar mee. Een op de vijf geeft aan de maatschappij niet te willen belasten. Dat kan voor hen een belangrijke reden zijn om voor euthanasie te kiezen. Van de groep die openstaat voor euthanasie wil 70 procent vooral lijden door ziekte voorkomen.

Het onderzoek laat zien dat de autonome –of zelfstandige– mens niet bestaat, zegt Diederik van Dijk, directeur van de NPV-Zorg voor het leven. „Politieke partijen die euthanasie verdedigen, beklemtonen eenzijdig het zelfbeschikkingsrecht. Maar er spelen dus meer factoren bij de keuze voor euthanasie. Dat iemand uit het leven wil stappen, is geen volledig eigen besluit. Dit onderzoek laat zien dat een mens niet op zichzelf staat. Hij leeft in relaties. De omgeving, de samenleving doet ertoe. Belangrijk dat dit onderzoek dat belicht.”

Van Dijk vindt het zorgelijk dat er in Nederland een cultuur komt waarbij mensen zichzelf als last voor hun omgeving of als kostenpost voor de samenleving zien. „We moeten juist werken aan een cultuur van leven. Richting ouderen moet de boodschap zijn: wij willen u niet kwijt, wij kunnen u niet missen. U presteert misschien economisch minder, maar uw leven is ons kostbaar. Vanuit christelijk geloof is elk mensenleven wezenlijk waardevol.”

Ingebakken

Uit het onderzoek blijkt dat bijna driekwart van de mensen euthanasie overweegt. „Dat vind ik ontzettend veel”, reageert Van Dijk. „Het past bij de trend dat een zelfgekozen dood steeds meer als een normale optie wordt gezien. We kunnen onze ouderen toch wel iets beters bieden dan een dodelijke spuit? Kiezen voor de dood hoort niet bij een beschaafde cultuur.”

Zorg en liefde voor ouders zouden ingebakken moeten zijn, aldus Van Dijk. „Ik begrijp best dat ouderen zich zorgen maken of ze niet een belasting zijn voor hun omgeving. Maar dat geeft alleen maar meer aan dat ieder zijn verantwoordelijkheid hoort te nemen. Zoals ouders eerst zorgen voor hun kinderen, zo kan er ook een moment komen dat kinderen zorgen voor hun ouders. Dat kan zelfs buitengewoon waardevol zijn.”

Bij het lezen van het onderzoek moest de NPV-directeur ook direct denken aan de personeelstekorten in de zorg. „We moeten de zorg op orde hebben, zodat ouderen daar in ieder geval geen druk vanuit ervaren om uit het leven te stappen.”