Is ‘Mao’ op zijn retour in India?
India heeft al lang veel te stellen met gewelddadige communisten. Maoïstische opstanden heten „de grootste uitdaging voor de binnenlandse veiligheid”. Het links-extremisme lijkt er echter op haar retour. Behoort de ontwrichting door maoïsten in India straks tot het verleden?
Eerst een korte kennismaking met de Indiase communisten. In 1946, kort voor de onafhankelijkheid van India, begint in Telengana de eerste golf van maoïstische opstanden in het land. De plattelandsbevolking pikt het niet langer om te worden uitgebuit door een kleine elite van landheren en neemt het heft in eigen hand. De centrale regering grijpt hard in. Vijf jaar later is het gevaar formeel bezworen.
De achtergestelde positie van arbeiders verandert echter niet noemenswaardig. In 1967 slaat weer de vlam in de pan en komen in Naxalbari boeren in verzet. De tweede golf maoïstische opstanden is een feit en de onrust zal tot 1971 duren. Aan deze golf –liever gezegd: aan de plaats waar deze begon– danken communisten in India hun naam ”naxalieten”.
Golf drie begint in 1980 en houdt nog steeds aan. In het oog springt 2004, het jaar waarop communistische groepen zich verenigen in CPI-Maoist. Deze partij voert in meerdere deelstaten vanuit slecht toegankelijk gebied met dicht- beboste heuvels een guerrillaoorlog tegen de autoriteiten. Tot op de dag van vandaag willen ze de staat omverwerpen.
Deze maand publiceerde het Australische Institute for Economics and Peace haar tiende editie van de Global Terrorism Index. Het instituut wees CPI-Maoist aan als de 12e dodelijkste terroristische organisatie wereldwijd in 2022. De terreurgroep zou in dat jaar verantwoordelijk zijn geweest voor 61 aanvallen, met 39 doden en 30 gewonden tot gevolg.
In perspectief geplaatst, betekenen deze cijfers echter goed nieuws. Deutsche Welle meldde onlangs dat het aantal gevallen van maoïstisch geweld in India tussen 2009 en 2021 daalde met 77 procent, terwijl het aantal incidenten met links-extremisme in genoemde periode afnam van 2258 tot 509. Sinds de jaren 60 zouden zo’n 12.000 mensen gestorven zijn door toedoen van maoïsten. Dat komt neer op een jaarlijks gemiddelde van zo’n 215 doden.
Kenners zeggen tegen Deutsche Welle dat de leiding van CPI-Maoist sterk veroudert en er sprake is van een rekruteringscrisis. Een deel zou de partij verlaten, terwijl anderen zich bij de autoriteiten hebben aangegeven of zijn opgepakt of gedood. Economische hulp door de staat in maoïstische bolwerken zou ook bijdragen aan het verval van de partij.
Binnenlandminister Amit Shah zei pas vol zelfvertrouwen dat India voor de parlementsverkiezingen van 2024 vrij is van het maoïsme. De regering waar hij deel van uitmaakt, zorgde er volgens hem voor dat de jeugd die de wapens oppakte toegang kreeg tot onderwijs en werkgelegenheid, en werkte ook aan het elimineren van degenen die wapens hanteerden.
Oud-politiechef Rajinder Kumar Vij rekent zich nog niet rijk, zegt hij tegen Deutsche Welle. De maoïsten –het aantal rebellen wordt op 15.000 geschat– hebben het weliswaar moeilijk, maar ze doen er alles aan om terug te komen.
Het zou daarom zomaar kunnen dat het zelfvertrouwen van binnenlandminister Shah misplaatst is.