Kunst uit nazi-Duitsland in Museum Arnhem
Museum Arnhem komt komende winter met een tentoonstelling van kunst die in nazi-Duitsland is gemaakt. Kunst in het derde rijk - Verleiding en afleiding omvat schilder- en beeldhouwwerk uit de periode 1933-1945. Het museum wil laten zien wat de rol van kunst toen in Duitsland was en hoe kunst door het regime tot politiek instrument werd gemaakt.
Centraal staat het werk dat destijds werd getoond op de grote jaarlijkse tentoonstellingen in het speciaal daartoe gebouwde Haus der Deutschen Kunst in München (nu Haus der Kunst). Deze exposities waren onderdeel van de nationaalsocialistische propaganda. Alleen klassieke kunststijlen en realisme waren toegestaan, moderne kunststromingen waren taboe. Expressionisme en abstracte kunst bijvoorbeeld golden toen als ‘entartet’ ofwel ‘ontaard’.
„Kunst werd ingezet als een effectief middel om het volk te verleiden tot de nazi-ideologie en vormde tegelijk een afleiding van de misdadige praktijken van het regime”, aldus het museum, dat ook wil tonen hoe de nationaalsocialisten de kunstwereld in hun greep kregen.
Er is schilder- en beeldhouwwerk te bekijken van onder anderen Claus Bergen, Ivo Saliger, Adolf Wissel, Arno Breker (de beeldhouwer die Adolf Hitler persoonlijk onder zijn fans mocht rekenen), Paul Mathias Padua, Ria Picco-Rückert, Adolf Reich, Adolf Ziegler (een favoriete schilder van Hitler zelf) en anderen. Een groot deel van de kunstwerken zijn niet of nauwelijks meer getoond na 1944, zegt Museum Arnhem.
Een deel van de werken is in 1946 als oorlogsbuit naar de Verenigde Staten verscheept. In 1951 en in 1986 is een aantal daarvan naar Duitsland teruggebracht. Daar zijn ze ondergebracht in de depots van het Deutsches Historisches Museum in Berlijn. Daar komen nu ook de meeste bruiklenen vandaan. Ook de Pinakothek der Moderne in München en een stichting die werk van Arno Breker beheert, zijn onder de bruikleengevers.
Het Design Museum in Den Bosch trok enkele jaren geleden al flink de belangstelling met een tentoonstelling van toegepaste kunst uit nazi-Duitsland. De expositie in Arnhem begint op 11 november.