Malawiaanse predikant ds. Phale: Nederlandse kerk moet uit haar schulp kruipen
De Malawiaanse predikanten ds. Manford Kutani en ds. Hastings Phale landden dinsdag op vliegveld Zaventem in Brussel. Hun komst was spannend, zo meldde zendingsorganisatie GZB, „want de predikanten komen uit de regio die door de cycloon Freddy het zwaarst is getroffen.”
De voorgangers zijn in Nederland voor ontmoetingen met gemeenten en voor het houden van een toespraak op de GZB-dag over het thema ”Bid”.
Ds. Manford Kutani is behalve predikant van een kleine gemeente in Blantyre sinds 2022 door de Presbyteriaanse kerk aangesteld als directeur van de afdeling ”Zending en Evangelisatie”. Ds. Phale is gemeentepredikant in de buurt van Mangochi, en is daarnaast ingezegend als predikant met een bijzondere opdracht: zending onder de moslims. Bij zijn roeping speelde een ontmoeting met de GZB-predikant ds. L. Schaafsma een rol.
„Ds. Lieuwe Schaafsma was een middel in Gods hand”, zo vertelt ds. Phale. „Hij wees mij op de noodzaak tot zending onder moslims. In 2022 werd ik bevestigd als predikant met een bijzondere opdracht. Ik zoek het contact met moslims niet om twistgesprekken te voeren, maar om vriendelijk te getuigen dat God de Vader –anders dan Allah– benaderbaar is en heel dicht bij mensen is in Zijn Zoon Jezus Christus.”
Ds. Manford Kutani en ds. Hastings Phale, u landde dinsdag vanuit een warm Malawi in een koud landje. Was het een shock?
Beide predikanten barsten meteen in lachen uit. „Nee hoor, wij waren voorbereid, de GZB had gewaarschuwd warme kleding aan te trekken.”
Uw namen klinken half Engels, half Afrikaans, wat zegt dat?
Ds. Manford Kutani legt uit: „Onze achternamen komen uit de Afrikaanse Chichewa-taal. Onze Engelse voornamen herinneren inderdaad aan het koloniale Britse verleden. Engels is de tweede taal, die op school wordt geleerd.”
„Een andere reden is dat namen in het Chichewa soms niet zo netjes zijn”, vult ds. Hastings Phale aan. „Mijn achternaam Phale betekent ”afgebroken stuk”. Mijn overgrootvader placht te zeggen: in de hand van een kundige bouwer kan zo’n stukje een belangrijk onderdeel worden.” Het is even stil. De associatie met Psalm 118:22 is duidelijk. Beide predikanten reciteren tegelijk: „De steen die de bouwlieden verwierpen, is geworden tot een hoeksteen.”
U behoort tot de CCAP, de Church of Central Africa Presbyterian. Hoe typeert u uw kerk?
Ds. Kutani: „De CCAP is een gereformeerd-evangelicale presbyteriaanse kerk in de Afrikaanse context. De kinderdoop wordt gepraktiseerd, maar er is geen automatisme omdat wordt gewezen op persoonlijke bekering en een christelijk leven.”
Ds. Phale: „De CCAP, die ontstond vanuit het zendingswerk van Schotse en Nederduitse-gereformeerde kerken uit Zuid-Afrika, is voluit gereformeerd. Maar in de Afrikaanse setting betekent dit wel dat er in de kerkdiensten gedanst wordt. Afrikaners gaan bewegen zodra zij muziek horen. Onze liturgie heeft een ander karakter dan in Nederland. Uitbundig zingen en dansen is onze manier om de vreugde in de Heere te uiten.”
De cycloon Freddy was de hevigste ooit. Wat zag u van de verwoesting in Malawi?
Ds. Kutani: „Ik heb nooit zoiets verschrikkelijks gezien. Malawi kent geen drainagesysteem, het water had dus vrij spel. Ook zijn vele huizen van gedroogde modder gebouwd en niet bestand tegen waterstromen.”
Ds. Phale: „Het is erg. Ook in de omgeving van Manchochi waar ik woon. Vijfentwintig gemeenteleden zagen hun huizen weggespoeld worden.”
Is het rijke Westen met de grote uitstoot schuldig aan dit lijden?
Ds. Phale: „Schuldig niet, maar wel verantwoordelijk. Het zou goed zijn als rijke landen en armere landen hierover zouden praten. Behalve luchtvervuiling, dringt het Westen ook de liberale democratie als regeringsmodel op. Daarmee wordt de vorm van regering door dorpsoudsten, ”chiefs”, vernield. Dat is rampzalig. Het materialisme viert hoogtij. De kloof tussen rijken en armen wordt alleen maar groter.”
Wat is uw boodschap voor de kerk van Nederland?
Ds. Phale: „De Nederlandse kerk moet uit haar schulp kruipen en van zich laten horen. De Nederlandse kerk moet een andere bril opzetten en inzien dat de secularisatie moet stoppen. De seculiere mensen vertellen zonder schroom wat zij denken. Laten de kerken krachtiger signalen afgeven in de publieke sfeer.”
