Falkland Eilanden opnieuw twistpunt
Het was maar een onbeduidend berichtje, diep verscholen achter de hoofdpunten van het nieuws. ”Het Verenigd Koninkrijk benadrukt dat de Falkland Eilanden Brits zijn, nadat Argentinië overeenkomst beëindigt”, kopte de Britse omroep BBC deze week.
Het vergt wel enige aardrijkskundige kennis om te weten dat Groot-Brittannië ergens ver op de zuidelijke Atlantische oceaan nog de scepter zwaait over een kleine eilandengroep. De plukjes land, een paar honderd kilometer uit de kust van Argentinië, tellen in totaal een goeie 3000 inwoners en beslaan bij elkaar een oppervlakte zo groot als Vlaanderen. Maar in de hoofdstad Port Stanley wappert de Union Jack van de Britse monarchie – en dat is al sinds 1833 onafgebroken het geval.
Dat wil Londen ook graag zo houden, ondanks de Argentijnse aanspraken op de eilanden, die zij de Malvinas noemen. Buenos Aires is van mening dat de Britten ze hebben gepikt, nadat achtereenvolgens Fransen, Spanjaarden en Argentijnen delen van het gebied hadden bestuurd.
In 1982 speelde Argentinië de claim op de Falklands opnieuw hoog op, stuurde een heuse invasiemacht en bezette de eilanden. De Britten lieten zich echter niet zonder slag of stoot uit hun kolonie verdrijven en zonden een compleet expeditieleger, inclusief een forse oorlogsvloot, naar de zuidelijke Atlantische Oceaan. Na 72 dagen was het pleit beslecht en moesten de Argentijnen afdruipen. Militair gezien was de Britse operatie een prestatie: zij moesten mensen en materieel over een afstand van meer dan 10.000 kilometer aanvoeren.
De ruzie over de Falklands bleef altijd een heet hangijzer in de betrekkingen tussen beide landen. In 2016 sloten Londen en Buenos Aires echter een overeenkomst over de kwestie. Daarin legden zij weliswaar vast dat zij nog altijd van mening verschillen over de zeggenschap over de eilandengroep, maar kwamen wel samenwerking en verbetering van de relaties overeen.
Dat pact uit 2016 heeft Argentinië dus deze week beëindigd. De Argentijnse minister van Buitenlandse Zaken, Santiago Cafiero, informeerde zijn Britse collega James Cleverly toen het tweetal elkaar ontmoette in de marge van de G20-top in India. De reden voor het besluit blijft vooralsnog enigszins in nevelen gehuld. Cafiero herhaalde slechts dat zijn regering gesprekken eist over de soevereiniteit over de Falkland Eilanden, op basis van een VN-resolutie uit 1965 waarin beide landen worden opgeroepen een vreedzame oplossing voor de kwestie te zoeken.
Cleverly maakte op Twitter korte metten met de Argentijnse eis. „De Falkland Eilanden zijn Brits. De inwoners hebben het recht om over hun eigen toekomst te beslissen. Ze hebben ervoor gekozen om een overzees, zelfbesturend gebied van het Verenigd Koninkrijk te blijven”, verklaarde hij, verwijzend naar een referendum van 2013.
Argentinië zal het heus niet op een nieuwe oorlog met het VK aan laten komen. Maar het blijft merkwaardig dat Buenos Aires er plotseling voor kiest om de betrekkingen met Londen weer op het spel te zetten.