„Ereschuld aan Groningen betekent 25 jaar lang investeren”
Het kabinet heeft een „commitment” om zeker 25 jaar lang gericht te investeren in Groningen, zeggen regionale bestuurders die maandag hun eisenpakket neerlegden in Den Haag. Niet alleen de schadeafhandeling en de versterking in het bevingsgebied moeten verbeterd, er moet ook geld naar „onderwijs, sport en cultuur” om het perspectief voor het bevingsgebied te verbeteren. De bestuurders zien vooral kansen voor de „energieprovincie” als het gaat om groene energie.
Groningers moeten ervan uit kunnen gaan dat er geld genoeg is voor de regio, zegt commissaris van de Koning René Paas tijdens een persconferentie in reactie op het parlementaire enquêterapport naar de gaswinning. „Herstel van de fysieke, mentale en sociale schade in Groningen” staat wat hem betreft voorop. De enquêtecommissie sprak van een „ereschuld” van Nederland aan Groningers. Heel Nederland verdiende immers enorm aan de gasbel onder Groningen, en de regio zelf kreeg slechts een fractie van de opbrengsten.
De uitvoering van regelingen voor Groningers moet bovendien „onberispelijk” zijn, en het Rijk moet het geld brengen. Groningers zouden het niet meer hoeven halen, zegt Paas. Zo stonden begin vorig jaar duizenden Groningers urenlang in de rij voor een subsidiebedrag. Achteraf bleek bovendien dat er lang niet genoeg geld in de subsidiepot zat.
De commissaris greep, samen met voorzitter van het Nationaal Programma Groningen Johan Remkes en de Groningse burgemeester Koen Schuiling, het enquêterapport aan als kans om voorstellen op tafel te leggen. „Het zou bepaald niet overdreven zijn” om al die eisen in te willigen, zegt Paas zelf. Het kabinet komt pas over enige tijd met een inhoudelijke reactie op het rapport.
„We willen dit moment niet verloren laten gaan”, zegt Paas. Hij spreekt van „kapotte levens” als gevolg van de omgang met het bevingsgebied in Groningen. „We willen vandaag een stap naar voren zetten.” Het enquêterapport moet een eerste stap zijn om de toekomst van Groningen te verbeteren. Daarvoor is ook een cultuuromslag nodig bij het Rijk, vindt Schuiling. Ambtenaren moeten Groningers met schade meer vertrouwen. Het jarenlange getouwtrek met instanties heeft ertoe geleid dat veel Groningers de landelijke politiek niet meer vertrouwen. „Er is een hele generatie inmiddels opgegroeid in wantrouwen”, zegt de burgemeester.
Beide bestuurders vragen ook om investeringen in het perspectief van de regio, waaraan Nederland decennialang vele miljarden verdiende. Het is belangrijk dat „kinderen een toekomst hebben in een provincie waarin ze zich kunnen ontplooien”, aldus Paas.
Volgens Johan Remkes is Groningen bij uitstek een plek om te investeren in hernieuwbare energie, bijvoorbeeld in waterstofprojecten.
Belangrijk is verder vooral dat het kabinet luistert naar wat Groningers willen. De bestuurders zelf gaan de komende tijd in gesprek met inwoners van het bevingsgebied over hun wensen.