Biden hield zijn State of the Union, de Amerikaanse variant op de troonrede in Nederland, dit jaar voor het eerst sinds hij president is voor een Amerikaans Congres dat niet volledig in handen is van de Democratische partij. Door de tussentijdse verkiezingen afgelopen jaar zijn de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden in de meerderheid. Die zijn het op allerlei vlakken fundamenteel oneens met Biden.

Biden deed aan zijn politieke tegenstanders de klemmende oproep met hem samen te werken. „Als wij konden samenwerken in het vorige Congres, dan is er geen reden waarom we niet zouden kunnen samenwerken in het nieuwe”, zo zei hij. Zijn oproep tot eenheid werd echter direct tijdens de toespraak op de proef gesteld. Bij verschillende passages werd hij uitgejoeld of hardop tegengesproken door Republikeinse Congresleden. De Republikeinse afgevaardigde Marjorie Taylor Greene uit Georgia schreeuwde zelfs „leugenaar” naar hem.

De belangrijkste punten uit de 72 minuten durende rede.

Economische maatregelen

Met enige trots meldde Biden dat de Amerikaanse economie het laatste jaar vooruit is gegaan. Hij claimde het succes in het bestrijden van Covid-19 en het creëren van nieuwe werkgelegenheid. Met 3,4 procent is de werkloosheid in de VS het laagste in ruim vijftig jaar. Biden sprak uitgebreid over het belasten van de rijken en zakelijke hebzucht. „Het idee dat in 2020 welgeteld 55 van de grootste bedrijven in Amerika 40 miljard dollar winst maakten en nul aan federale inkomstenbelastingen betaalden, dat is gewoon niet eerlijk. Maar nu, vanwege de wet die ik heb ondertekend, moeten miljardenbedrijven minimaal 15 procent betalen”, aldus Biden. „Volgens mijn plan zal niemand die minder dan 400.000 dollar per jaar verdient, een cent extra aan belastingen betalen. Niemand. Geen cent”, zei hij. „Maar we moeten werk belonen, niet alleen rijkdom. Steun mijn voorstel voor een minimumbelasting voor miljardairs.”

Klimaatverandering

Biden beloofde veel aandacht te zullen blijven geven aan de zorg voor het klimaat. Hij noemde de Inflation Reduction Act, de wet die vorig jaar augustus werd aangenomen, waardoor onder andere het gebruik van schone energie wordt gestimuleerd. Biden motiveerde zijn zorg voor het klimaat met: „We hebben een verplichting tegenover onze kinderen en kleinkinderen om het probleem onder ogen te zien. Ik ben er trots op hoe Amerika eindelijk de uitdaging aangaat.”

Abortus

De president hekelde het feit dat een aantal staten „extreme abortusverboden” hebben en beloofde een veto uit te spreken over een nationaal abortusverbod als het Congres dat zou aannemen.

###Lhbti-rechten

Biden maakte er een punt van om transgender- en non-binaire jongeren te verdedigen „tegen de golf van aanvallen waarmee ze worden geconfronteerd”. Hij zei: „Laten we ook de Bipartisan Equality Act aannemen om ervoor te zorgen dat lhbti-Amerikanen, vooral transgenderjongeren, kunnen leven met veiligheid en waardigheid.” Daarnaast wees hij met trots op het aannemen, eind vorig jaar, van de Respect for Marriage Act, waardoor het huwelijk voor homoseksuelen landelijk werd erkend.

Politiegeweld

Speciale gasten bij de toespraak waren de nabestaanden van Tyre Nichols, de jongeman die enkele weken geleden overleed na bruut optreden van politieagenten in de stad Memphis. Biden greep die zaak aan om het Congres op te roepen werk te maken van het hervormen van het politieapparaat, om de kans op politiegeweld terug te dringen. „De meeste agenten zijn goede mensen, die elke dag hun leven riskeren. Maar wat er met Tyre gebeurde, gebeurt te vaak. Als agenten of korpsen het vertrouwen van het publiek beschadigen, moeten ze ter verantwoording geroepen worden.”

Buitenlands beleid

Ook de relatie met China kwam ter sprake, na het neerschieten van de spionageballon afgelopen weekend. „Voordat ik aantrad, was het verhaal dat China steeds machtiger werd in de wereld, en dat de VS afgleden. Dat is niet meer zo. Ik heb president Xi duidelijk gemaakt dat wij uit zijn op competitie, maar niet op conflict. Wij investeren om de VS sterk te maken. We investeren daarom in Amerikaanse innovatie, in industrieën die de toekomst zullen vormgeven.” In een nauwelijks verhulde toespeling naar de neergeschoten ballon zei hij: „Zoals we afgelopen week duidelijk maakten: als China onze soevereiniteit bedreigt, dan zullen we handelen om ons land te beschermen. En dat hebben we dus ook gedaan.”

Over de Russische inval in Oekraïne zei de president: „We hebben gedaan wat we het beste doen: leiden, de NAVO verenigen en een wereldwijde coalitie smeden. We zijn opgestaan tegen Poetins agressie, en we zijn achter het Oekraïense volk gaan staan.”