Monument bewaart herinnering bij wegvallen overlevenden ramp
Golven, vluchtende mensen, schepen. En namenlijsten van overledenen. Het zijn terugkerende thema’s bij de vele monumenten.
Vooral in Zeeland en Zuid-Holland zijn er tal van kunstwerken te vinden die herinneren aan de watersnood. De belangrijkste staat bij Ouwerkerk. Het Nationaal Monument Watersnood 1953, naast het Watersnoodmuseum, is een eenvoudige zuil met golven erdoorheen.
Op begraafplaatsen en in de dorpen staan plaquettes met namenlijsten. In sommige plaatsen kwamen enkele mensen om. Oude-Tonge (305 doden), Nieuwerkerk (290) en Stavenisse (156) zijn de drie plaatsen met meer dan 100 slachtoffers. Ook in Noord-Brabant kwamen veel mensen om het leven. Met name in de gebieden die grenzen aan de zwaarst getroffen provincies. Ook hier zijn monumenten te vinden. Opvallend is ook Texel, waar bij De Cocksdorp een monument staat. Ver bij de grootste overstromingen in Zeeland en Zuid-Holland vandaan kwamen zes mannen om toen ze een dijk wilden repareren.
Monumenten staan er als herinnering aan de ramp. Zeker nu het aantal ooggetuigen snel afneemt. De overlevenden die er nu nog zijn, hebben veelal een hoge leeftijd. Hun verhalen mogen niet worden vergeten.
Overigens zijn ook de Deltawerken veelzeggend. Het zijn merktekens in het landschap. Hoe hadden Zeeland en Zuid-Holland eruit gezien als ‘1953’ niet had plaatsgevonden? Waren al die dammen, bruggen en keringen er dan geweest? Een vergelijking kan worden gemaakt met het IJsselmeer. Plannen voor de Afsluitdijk lagen er al jaren. Maar de watersnood van 1916 bracht de aanleg ervan in een stroomversnelling.
Tegelijk mogen al die monumenten en bouwwerken de mensen ook voor het heden aan het denken zetten. Volgt, met de klimaatverandering, een nieuw ‘1916’ en ‘1953’? En wordt de bescherming alleen gezocht in dijken en keringen? Of zijn de bouwwerken markeerpunten die meer te zeggen hebben?
