Dat het Thaise, naar Nederlandse maatstaven goedkope topziekenhuis dit jaar in Utrecht verstek laat gaan, heeft alles te maken met de gevolgen van de zeebeving in het thuisland. Het hospitaal heeft het te druk om mensen naar Nederland af te vaardigen. Het is slechts een van de vele voorbeelden hoe de echo van de natuurtragedie ook naklinkt op dit consumentenevenement, dat normaal gesproken vooral één grote promotie van reizen naar binnen- en buitenland is.De tsunami-ramp betekent een klap voor de toeristenindustrie in Thailand en Sri Lanka. Na de vloedgolf kwam de annuleringsgolf en het is te verwachten dat de beschadigde infrastructuur en de voorzichtige houding van de consument nog een langdurig effect op het aantal boekingen zal hebben. De verkeersbureaus van beide landen wijzen echter op alternatieve vakantiebestemmingen en -vormen. Zo hoopt het Thais Verkeersbureau de komende maanden op een „enorme” groei van boekingen naar badplaatsen aan de ongeschonden zuid- en zuidoostkust, terwijl Sri Lanka juist stranden aan zijn westkust en natuur en cultuur in het binnenland promoot.

De Maldiven laat weten dat van de 87 resorteilanden er 64 operationeel zijn. „We werken er hard aan om alle schade te herstellen, want we hebben de toeristen nodig”, aldus F. Raheel van het toeristenbureau. „Op het moment zijn er nog negentien resorts dicht. Zes van deze vakantieoorden zijn zwaar beschadigd. We gaan ervan uit dat zij over ongeveer zes maanden weer opengaan.” Ze reageerde dinsdag verheugd op de mededeling van het tijdschrift Bruid & Bruidegom dat de eilandengroep uit een lezersonderzoek als meest romantische eiland voor het jaar 2005 naar voren kwam. De enquête had voor de ramp plaats.

Volgens een woordvoerder van het Indiaas Verkeersbureau had de tsunami gevolgen voor „slechts enkele” zuidelijke kustplaatsen. „De situatie in de rest van het land is absoluut normaal.” Een dergelijk bericht komt ook van Maleisië, waar de situatie „volledig onder controle” heet te zijn.

Hoewel de getroffen landen de reisbureaus hebben gevraagd om weer vliegtuigen met toeristen te sturen, verkiezen de meeste touroperators voor terughoudendheid bij het presenteren van brochures voor de rampgebieden. Zo heeft De Jong Intra Vakanties afgezien van een nieuwe brochure over Sri Lanka. „Ik heb er een gemengd gevoel bij,” zegt directeur Coby van Dongen. „Enerzijds steun je de lokale bevolking, anderzijds kun je nu geen mensen naar zo’n gebied sturen.” De brochure lag op de persen toen de ramp gebeurde, maar volgens haar zou het ongepast zijn om daar nu mee te komen. „Ik kan nog niet zeggen wanneer we hem in de winkels leggen.”

Bij veel reisorganisaties komen mondjesmaat wel weer boekingen binnen voor de zomerperiode. „Het aantal aanmeldingen voor Thailand is drie keer minder dan normaal en voor Phuket vijf keer minder”, weet Steven van der Heijden, bestuursvoorzitter van TUI Nederland. De grootste reisorganisatie van Nederland, die evenals Neckermann om kostentechnische redenen geen stand op de beurs heeft, verwacht dat Thailand dit jaar weer snel op de toeristische kaart zal staan. „Hoewel het grootste deel van het land prima bereisbaar is, begrijp ik heel goed dat mensen nu afzien van Thailand of zelfs van heel Azië als reisbestemming. Ik vond die beelden van zonnende toeristen met op de achtergrond bulldozers die de puinhoop opruimden ook nogal wrang.”

Bij OAD, een andere grote marktpartij, leven soortgelijke gedachten. „Ik heb me enorm gestoord aan die beelden”, zegt directievoorzitter L. Frankenhuis. „Wij bieden op het moment geen reizen aan naar de meest getroffen gebieden, maar zodra alles is hersteld, gaan we er weer heen. Toerisme is belangrijk om de economische motor weer op gang te krijgen.” Concurrent Thomas Cook wijst ook op de noodzaak van een snel herstel in de rampgebieden. „Op Sri Lanka is het toerisme een van de belangrijkste inkomstenbronnen, meer nog dan in Thailand, dat veel welvarender is. Al onze contacten op Sri Lanka zeggen: „Breng ons toeristen””, aldus woordvoerster S. van der Velde.

Tijdens de Vakantiebeurs, die vorig jaar ruim 172.000 bezoekers trok, wordt ook op allerlei manieren geld ingezameld voor de slachtoffers van de natuurramp. De initiatieven variëren van collectes, een benefietconcert door popartiesten tot de verkoop van blauwe polsbandjes met de opdruk ”Ik steun Sri Lanka”. De ANWB publiceert vrijdag een speciale editie van Reizen Magazine in een oplage van 50.000 exemplaren. Het verkoopbedrag van elk nummer, 5,55 euro, komt geheel ten goede aan giro 555.