Er zitten twee kanten aan HPV-vaccinatie, zegt Jan Spaan, huisarts in Sliedrecht. „Enerzijds is ze een middel dat beschermt tegen onder meer baarmoederhalskanker. Daar staat tegenover dat een HPV-infectie bijna altijd te maken heeft met wisselende seksuele contacten. We moeten overigens niet de illusie hebben dat reformatorische jongeren altijd monogaam zijn.”

Of hij jongeren een HPV-vaccin zou aanraden? „Alle mensen met wisselende seksuele contacten kan ik de prik aanbevelen. De urgentie voor het vaccin is echter een stuk minder bij mensen die er een monogame levensstijl op nahouden.”

Bevolkingsonderzoek

NPV-medewerker Astrid Bokhorst zegt geen sluitend antwoord te hebben op de vraag of een vaccinatie wel of niet gewenst is. Wel stelt ze dat het risico op HPV voor iemand die geen wisselende seksuele contacten heeft dusdanig laag is dat je je kunt afvragen of zo iemand de kans erop nog moet verkleinen door een vaccinatie. Ze wijst op de mogelijkheid voor vrouwen om mee te doen aan bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker.

Minder dan 2 procent van de maagden –vrouwen die nooit seksueel contact hebben gehad– heeft HPV onder de leden, zo blijkt uit een studie uit 2003. Een nog kleiner deel heeft HPV-16, een van de varianten die kanker kan veroorzaken. Als twee maagden een monogame relatie aangaan, is de kans dan ook klein dat het virus wordt overgedragen.

De oproep voor de HPV-vaccinatie vraagt om een zorgvuldig gesprek, schetst Bokhorst. „Feit is dat je door het aanbod van de vaccinatie met een kind van 10 jaar oud al moet spreken over onderdelen van de seksuele voorlichting die je liever op een eigengekozen moment zou doen.”

De NPV-medewerker merkt dat er voor christelijke ouders vaak een spanningsveld bestaat. „Enerzijds weten ouders dat ze hun kind niet zijn hele leven aan een lijntje kunnen hebben, anderzijds kan het halen van de HPV-vaccinatie voelen als een vrijbrief voor onbijbels gedrag.”

In de campagnes van de overheid is „de mate waarin leefstijl naar voren komt echt minimaal”, stelt Bokhorst. „HPV is een seksueel overdraagbare aandoening, laten we er dan ook als zodanig over spreken. HPV is inderdaad heel besmettelijk, maar de kans dat je het krijgt hangt wel voor een deel samen met je eigen gedrag.”

Vaccinatiegraad

Baarmoederhalskanker komt jaarlijks bij ongeveer 950 vrouwen in Nederland voor. Huisarts Spaan zegt in de afgelopen dertig jaar één patiënt in zijn praktijk met de ziekte te hebben meegemaakt. Dat ging om een vrouw op hoge leeftijd, die was getrouwd en er een monogame levensstijl op nahield.

Sinds vorig jaar krijgen meisjes én jongens de HPV-vaccinatie aangeboden vanuit het Rijksvaccinatieprogramma. Ongeveer 70 procent van de meisjes en 50 procent van de jongens heeft al de eerste inenting gehad.

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft geadviseerd om ook tieners en jongvolwassenen te vaccineren tegen HPV. Ze hoopt dat baarmoederhalskanker op die manier de wereld uit wordt geholpen. Volgens de organisatie is daarvoor een vaccinatiegraad van 90 procent onder meisjes noodzakelijk.

Het vaccin beschermt niet alleen tegen baarmoederhalskanker, maar ook tegen kanker van de penis, anus, vagina, schaamlippen en de mond- en keelholte. Volgens de Gezondheidsraad kent het vaccin nauwelijks bijwerkingen en is het zeer effectief.