Het Leger des Heils ziet door heel Nederland een toenemende druk op de daklozenopvang. „We maken ons met name zorgen over het stijgende aantal dakloze jongeren”, zegt Menno de Boer, woordvoerder van het Leger. Volgens Gerard Stoop, directeur van Stichting Ontmoeting, melden zich dagelijks nieuwe individuen en gezinnen bij de opvang, terwijl daar vrijwel geen plek is.

Het hebben van eigen woonruimte is cruciaal, stelt De Boer, of dit nu gaat om het zelfstandig wonen of het wonen onder begeleiding. „Wanneer mensen geen eigen plek hebben, zijn ze alleen maar bezig met overleven. Ze focussen zich op het vinden van een slaapplek en een maaltijd. Daklozen zijn dan vaak niet in staat om hun onderliggende problemen aan te pakken.”

Stoop: „Het is goed dat deze aanpak door verschillende ministeries is gemaakt. Het gaat namelijk niet alleen om wonen maar ook om financiën, schulden en bijvoorbeeld jeugdzorg. De opstellers schenken bovendien terecht veel aandacht aan preventie.” De directeur benadrukt hij het belang van langetermijnbeleid. Hij merkt dat doelstellingen nogal eens sneuvelen bij de komst van een nieuw kabinet.

Doorstroom

Stoop is blij met de zak geld die het kabinet beschikbaar stelt aan gemeenten om de nieuwe aanpak vorm te geven en de ambitie van 2030 te halen. „Het huisvesten van daklozen moet lokaal gebeuren door de inzet van gemeenten, woningcorporaties en stichtingen als de onze. De 65 miljoen euro die het kabinet beschikbaar stelt, is niet alleen mooi, maar ook keihard nodig.”

In haar actieplan pleit het kabinet voor het afschalen van de huidige daklozenopvang. Die overnachtingsmogelijkheden zouden een structurele oplossing in de weg staan. De Boer, van het Leger des Heils, is het daarmee eens. Hij vindt dat daklozen nu te lang zijn aangewezen op deze plekken. De doorstroom naar een eigen woning duurt te lang, vaak meer dan een jaar, volgens de woordvoerder.

Hij noemt de daklozenopvang een verzamelplaats waar mensen met allerlei soorten problemen door elkaar leven. „Daklozen met een verslaving, psychische stoornis of verstandelijke beperking, maar ook mensen die daar komen puur vanwege economische redenen.” Stoop herkent dit beeld. „Het zijn soms mensen die het straatleven niet kennen. Bijvoorbeeld een directeur van een bedrijf, die door een gokverslaving in de schulden en een relatiecrisis belandt. Hij verliest zijn huis en aan het eind van het liedje leeft hij als alcoholist op straat.”

Arbeidsmigranten

De Boer benadrukt dat het beschikbaar stellen van woonruimte aan daklozen niet afdoende is. Hij wijst op de noodzaak van voldoende begeleiding. „Pas als mensen een dak boven het hoofd hebben, gaan ze vaak nadenken over werk, en willen ze soms weer contact met hun familie of afkicken van een verslaving. In veel gevallen is daarbij begeleiding nodig. Als die er niet is, blijft de kans op terugval naar het straatleven groot.”

Stoop van Stichting Ontmoeting vindt dat twee doelgroepen in het actieplan onderbelicht zijn gebleven: gezinnen en arbeidsmigranten. Met name onder de laatste groep is veel ellende, zegt hij. „Ze worden door allerlei uitzendorganisaties met grote beloften naar Nederland gehaald. Maar als ze hun baan kwijtraken staan ze vaak op straat.”

Stoop weet dat woningen cruciaal zijn in het oplossen van de daklozenproblematiek en het waarmaken van de ambities van het actieplan. Daarom probeert hij met Ontmoeting zijn steentje bij te dragen. „Wij huren en kopen zoveel mogelijk woningen, die we dan weer verhuren aan onze cliënten. Dat is in deze woningmarkt echt een grote uitdaging. Daarom hebben we onlangs besloten zelf een vastgoedstichting op te richten, die woningen gaat kopen. We willen dit doen met behulp van investeerders uit onze achterban die geld aan ons kunnen lenen. Alles valt of staat met de beschikbaarheid van huisvesting.”