Het idee voor een prijsplafond komt van de G7, een intergouvernementele overleggroep van zeven vooraanstaande industriële landen, die de Russische inkomsten uit de olie-export willen aanpakken. De EU neemt naast de Verenigde Staten, Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk ook deel aan G7-overleg. Vrijdagavond gingen de G7 en Australië ook officieel akkoord met het prijsplafond. Volgens de Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen zou het plafond vooral armere landen, die erg te lijden hebben onder hoge voedsel- en energieprijzen, ten goede moeten komen.

Met de stap wordt het scheepvaartbedrijven verboden Russische olie te transporteren als die olie wordt verkocht voor een prijs die hoger ligt dan het plafond. Dat geldt ook voor bedrijven die verzekeringsdiensten voor dat vervoer verzorgen. Aangezien de grootste scheepvaartbedrijven en verzekeraars in G7-landen zijn gevestigd zou het daardoor voor Rusland moeilijker moeten worden om zijn olie voor een prijs hoger dan het plafond te verkopen. Het overgrote deel van de Russische olie wordt vervoerd via tankers in plaats van door pijpleidingen.

De Europese Commissie had de 27 EU-landen aanvankelijk een prijsplafond van tussen de 65 tot 70 dollar per vat (159 liter) voorgesteld. Polen vond dat te hoog. Ook 62 dollar was voor de Polen nog te veel. Warschau is erop gebrand meer druk te zetten op de oliewinsten die Moskou gebruikt voor zijn aanvallen op Oekraïne, maar geeft zijn verzet nu op.

Zodra de 27 lidstaten allemaal hebben getekend en het akkoord is gepubliceerd, wordt het prijsplafond van kracht. Dat zal naar verwachting begin volgende week zijn.

Wat het prijsplafond in de praktijk betekent, is wel de vraag. Op de oliemarkt gingen de olieprijzen vrijdag licht omlaag. Daarmee lijken handelaren te denken dat de impact mee zal vallen. Het plafond ligt namelijk nog zo’n 10 dollar boven de huidige prijs voor Russische Oeral-olie voor levering aan het Westen.

Overigens zou Rusland ook bij prijzen lager dan het plafond nog steeds winst boeken bij de olieverkoop, want de productiekosten voor een vat Russische Oeral-olie zijn onlangs geschat op circa 20 dollar. Rusland heeft wel gezegd geen olie te zullen verkopen aan landen die zich houden aan het prijsplafond. Rusland verkoopt inmiddels al veel meer Oeral-olie aan landen als India en China. De leveringen aan Europa zijn sterk geslonken.

Een prominente Russische parlementariër reageert met de opmerking dat de EU met het beleid eigenlijk alleen maar de eigen energiezekerheid in gevaar brengt.