Nietsvermoedende misdadigers gaan door PGP-telefoons voor de bijl

Oudejaarsavond 2015. De entree van camping Maaszicht in Kerkdriel verandert om 18.14 uur in een inferno. Twee jongemannen stormen in het duister op een witte Mercedes af. Die staat voor een omhoog zwiepende slagboom. Met automatische wapens vuren de twee schutters tientallen kogels af op de auto met daarin drie mannen.

![2019-10-12-rdMAG_-bijdiemen_twee_witte_pakken-5-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_12_rd_MAG_bijdiemen_twee_witte_pakken_5_FC_web_72d51fbc7e.jpg) ---Politie-onderzoek in een buurt in Diemen waar crimineel Peter (Pjotr) P. is beschoten. Hij overleeft de moordaanslag in 2015, waarvoor onder meer de misdadiger Naoufel F. (Noffel) is veroordeeld. beeld ANP, Evert Elzinga---

Van de inzittenden van de Mercedes is chauffeur Chahid Yakhlaf (27) er het ergst aan toe. Toch ziet hij nog kans het campingterrein af te scheuren. Als hij even later in elkaar zakt, neemt zijn gewonde broer Chafik vanaf de achterbank het stuur over.

Een paar minuten later komt de Mercedes met de drie bloedende mannen in het dorpje Hoenzadriel tot stilstand op een oprit van een woning. Chahid Yakhlaf sterft aan zijn 27 verwondingen. De twee andere inzittenden overleven de moordaanslag.

Een kwartier na de schietpartij vindt de brandweer in Zaltbommel de uitgebrande vluchtauto van de twee schutters. Met, uiteraard, een gestolen kentekenplaat.

Zomer 2019. Op 26 juni veroordeelt de rechtbank Gelderland drie jongemannen voor hun betrokkenheid bij de moord. Organisator Omar L. (1990) krijgt levenslang, net als schutter Hicham M. (1994). De twee twintigers zijn ook betrokken bij de moord op de crimineel Eaneas Lomp (27) in november 2015 in Krommenie. De andere schutter op de Kerkdrielse camping, Mohamed H. (1990), moet dertig jaar de cel in.

De rechtbank veegt ontkenningen van de verdachten van tafel en is verontwaardigd over „het buitensporige geweld” op de camping. De misdadigers „minachten mensenlevens.” Dat er niet meer doden vielen, is „puur geluk.” In een reclamepop bij de receptie zaten kogelgaten.

![2019-10-12-rdMAG_-bij_diemen_1_agent_plus_wit_pak-5-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_12_rd_MAG_bij_diemen_1_agent_plus_wit_pak_5_FC_web_1ab885354e.jpg) ---Politie-onderzoek in een buurt in Diemen waar crimineel Peter (Pjotr) P. is beschoten. Hij overleeft de moordaanslag in 2015, waarvoor onder meer de misdadiger Naoufel F. (Noffel) is veroordeeld. beeld ANP, Evert Elzinga---

Wraak

De geweldsuitbarsting in Kerkdriel houdt naar alle waarschijnlijkheid verband met de Mocro War. In die onderwereldoorlog draait het om vetes tussen misdadigers in kringen van de Mocro Maffia, die veelal bestaat uit drugscriminelen van vaak Marokkaanse en Antilliaanse komaf. De afgelopen zeven jaar zijn pakweg zestig jonge mannen geliquideerd, veel van hen zijn afkomstig uit Amsterdam.

Waarom er op klaarlichte dag en in woonwijken met oorlogswapens zoals kalasjnikovs met kogels wordt „gesproeid” (het woord is van de rechtbank)? Dat heeft alles te maken met het uitvechten van drugsvetes, uitschakelen van getuigen of wraak nemen voor een eerdere liquidatie. Meer dan eens schiet een dader per vergissing zelfs een verkeerd doelwit dood.

Omar L., de tot levenslang veroordeelde organisator van de moord op de Kerkdrielse camping, is een broer van Youssef L. Dat is één van de twee slachtoffers van de dubbele liquidatie op 29 december 2012 in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt. Die wildwestschietpartij, waarbij twee motoragenten aan de dood ontsnapten, geldt als het ‘startsein’ voor een golf van brute moorden binnen de Mocro Maffia.

Misdadige plannen

Dat Justitie erin slaagde de drie mannen achter de moordaanslag in Kerkdriel in de gevangenis te krijgen, is mede te danken aan door de Nederlandse recherche gekraakte berichten van beveiligde PGP-telefoons. PGP staat voor Pretty Good Privacy, wat zoveel wil zeggen als: met je privacy zit het bij deze telefoons wel goed, anderen kunnen je conversaties niet bespionere.

Talloze misdadigers met die toestellen waanden zich afgelopen jaren onbespied. Dus communiceerden ze vrijelijk over hun misdadige plannen. Groot was dan ook de nervositeit in de onderwereld toen in 2016 bleek dat de recherche miljoenen PGP-berichten toch wist te ontsleutelen. Cruciaal was dat de speurders de hand wisten te leggen op een Canadese server van het Nederlandse bedrijf Ennetcom, verkoper van PGP-telefoons.

„Super cool”, noemde Martijn Egberts, landelijk officier van justitie cybercrime, het openbreken van zo’n 5 miljoen PGP-berichten van Ennetcom. Hij zei dat begin dit jaar in een podcast van het landelijke parket van het openbaar ministerie.

![2019-10-12-rdMAG_-bij_diemen_twee_witte_pakken_en_agenten-5-_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_12_rd_MAG_bij_diemen_twee_witte_pakken_en_agenten_5_web_603188ce18.jpg) ---Politie-onderzoek in een buurt in Diemen waar crimineel Peter (Pjotr) P. is beschoten. Hij overleeft de moordaanslag in 2015, waarvoor onder meer de misdadiger Naoufel F. (Noffel) is veroordeeld. beeld ANP, Evert Elzinga---

Doorgaans houden verdachten binnen bijvoorbeeld de Mocro Maffia tegenover rechercheurs en rechters hun kaken op elkaar. Maar met de PGP-informatie kan justitie toch vaak bewijs tegen de criminelen verzamelen. Inmiddels brengt Justitie al in zo’n honderd strafzaken PGP-bewijs in stelling, laat een OM-woordvoerster weten. Mede op basis van het PGP-materiaal zijn tal van misdadigers veroordeeld. Of wordt op hen gejaagd.

De recherche beschikt over geheime gesprekken uit de periode 2011-2016. Nog altijd is het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) die berichten aan het openbreken, zei misdaadbestrijder Egberts in de podcast. Hij wil op dit moment geen interview geven aan het Reformatorisch Dagblad.

Soldaat

De recente vonnissen tegen de mannen die zijn veroordeeld voor de moord op de camping in Kerkdriel bevatten tal van gekraakte, onthutsende PGP-berichten. Hieronder zijn enkele berichten weergegeven – inclusief taalfouten, maar zonder krachttermen en soms ingekort. Tussen haakjes is straattaal uitgelegd.

Op 1 januari 2016, daags na de moord in Kerkdriel, blikt opdrachtgever Omar L. via een PGP-toestel terug met een van de schutters. De misdadigers bespreken onder meer de betaling voor de liquidatie.

Omar L.: „Hoe is ie dan soldaat”

Schutter: „Hahahah rustiggg broo (broeder, kameraad) met jouu”

Omar L.: „Hahahahaha heel goed”

Schutter: „Hahahahah die andere brada (broer) was bijna ook loesoe (overleden) we hebben leip op ze gelost.”

Omar L.: „Ja ik heb gehoord man pffff heel marokko praat erover. Ze zeggen die gasten zijn lijp.”

Schutter: „Hahahahah bro je weet van mij geen grappen alles gaat gewelddadig”

Omar L.: „Oke wat moet ik je betalen?”

Schutter: „Bro zeg jij maar hoeveel staat op hun hoofd ze waren we’ll wat waard he hahah”

Omar L.: „Hahahahah ik ga goed met je doen. Hoeveel wil je? Je moet niet te duur worden he ahahahaha”

Schutter: „Bro je weet deze man was veel waard volgens mij he en 1 is loesoe en die andere is gewond is we’ll iets ik dacht aan 85 (85.000 euro) zo maar jij moet het zeggen bro”

Omar L.: „Broer je beseft wel dat dat echt veel is he, de vorig x had ik je 60 gegeven omdat ik vond dat je het meeste had gedaan. Normaal geven we hitters (schutters) 40 a 50 max”

En even later komt het wegmoffelen van bewijs aan de orde: „Zorg dat je die kleren weggooit die aan had klaar. Voor de rest geen bewijs bro. Had je je waggie (auto) wel beetje sneaky gezet? Uit zicht van die cammies (camera’s)”

Schutter Hicham H. maakt zich op diezelfde nieuwjaarsdag zorgen over de vluchtauto die hij gebruikte. Die wagen stond op zijn naam. Dat vindt hij achteraf niet verstandig. „Bro met die wakkie wegrijden van mij als vluchtauto is ook heet he gaan we nooit meer doen”, meldt hij in een PGP-bericht.

![2019-10-03-rdMAG5-bijdiemen_twee_agenten-5-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_03_rd_MAG_5_bijdiemen_twee_agenten_5_FC_web_60d6fff46b.jpg) ---Politie-onderzoek in een buurt in Diemen waar crimineel Peter (Pjotr) P. is beschoten. Hij overleeft de moordaanslag in 2015, waarvoor onder meer de misdadiger Naoufel F. (Noffel) is veroordeeld. beeld ANP, Evert Elzinga---

Bijnamen

Het kan voor justitie een flinke kluif zijn om de PGP-berichten op juiste waarde te schatten. Dat de communicatie bol staat van taalfouten en straattaal is niet het grootste probleem. Cruciaal is helder te krijgen wíe daadwerkelijk een bericht heeft opgesteld. In criminele kringen circuleren tal van versleutelde toestellen. Bovendien gaan boeven door het leven met één of meer bijnamen.

Als de recherche tijdens een huiszoeking bij een verdachte een PGP-toestel ontdekt, wil dat daarom niet bij voorbaat zeggen dat die persoon de verzender is van de berichten. Extra bewijsmiddelen zijn van belang. Te denken valt aan signalementen van een schutter, camerabeelden van verdachten en vluchtauto’s of informatie via zendmasten over de locatie van een telefoon op een bepaald tijdstip.

Uiteindelijk blijkt justitie met het nodige puzzelwerk wel degelijk de PGP-telefoons aan daders te kunnen koppelen. Illustratief zijn strafzaken tegen de 39-jarige misdadiger Naoufal F., beter bekend als Noffel. PGP-berichten vormen een van de pijlers onder het bewijs tegen hem.

Noffel is vorig jaar in hoger beroep veroordeeld tot achttien jaar cel voor een poging om samen met anderen in november 2015 in Diemen de crimineel Peter (Pjotr) R. te vermoorden.

Afgelopen zomer werd Noffel zelfs tot levenslang veroordeeld. Dit vanwege het aansturen van de moord op Iraniër Ali Motamed op 15 december 2015. Die elektricien werd voor zijn woning in Almere geliquideerd.

Ati Motamed (een schuilnaam) is ooit in Iran veroordeeld voor een bomaanslag in Teheran in 1981. Daarbij kwamen 73 hooggeplaatste functionarissen van de Partij van de Islamitische Republiek om. Voor het vermoeden dat Noffel de moord regelde in opdracht van het Iraanse regime is geen hard bewijs gevonden.

Mannetje

Noffel is op 15 november 2015 klaarblijkelijk niet op de hoogte van de achtergrond van de Iraniër uit Almere. Via zijn PGP-telefoon laat hij een uitvoerder van de ophanden zijnde liquidatie („een mooi klusje”) weten: „Waar hij moet slapen (kennelijk: Waarom hij moet worden vermoord) weet ik niet en wil ik niet eens weten hahaha simpele mannetje in de 40 gezin gewoon alles.”

![2019-10-03-rdMAG_-bij_vluchauto_campingmoord-5-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_03_rd_MAG_bij_vluchauto_campingmoord_5_FC_web_3685c32c35.jpg) ---Op Oudjaarsdag 2015 steken twee misdadigers in Zaltbommel hun vluchtauto in brand. Kort daarvoor pleegden ze een liquidatie op een camping in Kerkdriel. beeld ANP, Bart Meesters---

Op een onderduikadres in de Ierse hoofdstad Dublin slaat de politie Noffel op 7 april 2016 in de boeien. In die woning vindt de politie twee PGP-telefoons (BlackBerry’s). Noffel mag dan tegenwerpen dat ook anderen de toestellen gebruiken, de rechter vindt dat de belastende berichten wel degelijk aan hem kunnen worden toegeschreven.

Zo vraagt de gebruiker van de ‘Ierse’ PGP-telefoon om vanuit Nederland een „klokkie” mee te nemen naar Ierland. Specifiek spreekt de gebruiker van een „AP”-horloge. Bij de arrestatie vindt de politie een horloge van het merk Audemars Piquet in Noffels Ierse woning. Conclusie van de rechtbank: Noffel heeft dus de berichten op de PGP-telefoon getikt.

Slordigheid

Er hangt nog altijd een „raadselachtige zweem” rond de vraag hoe de recherche er in 2016 in slaagde de miljoenen PGP-berichten op de Canadese server van het Nederlandse bedrijf Ennetcom te ontsleutelen, zegt misdaadverslaggever Wim van de Pol. Hij bestiert crimesite.nl, een website over misdaadnieuws. Van de Pol is auteur van het in 2006 gepubliceerde boek ”Onder de tap”, over afluisteren in Nederland.

„Beveiligde PGP-telefoons zijn haast niet te kraken. Maar het lijkt er toch op dat er een slordigheid in de opbouw van de Ennetcom-server zat. Een gat in de beveiligingssoftware ofzo. Slimme politiemensen konden daar kennelijk gebruik van maken en zo binnendringen.”

Een andere mogelijkheid is dat de Nederlandse recherche hulp kreeg van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA. Die heeft als het ware in elk beveiligd communicatiesysteem een achterdeur. „Maar een theorie over hulp van een geheime dienst blijft giswerk.”

Voorzichtigheid

Ontegenzeggelijk bieden de talloze opengebroken PGP-berichten „een schat aan informatie” over de onderwereld in Nederland, beaamt Van de Pol. Toch is voorzichtigheid geboden bij de duiding van die communicatie, benadrukt de Amsterdamse misdaadjournalist. „Justitie kan PGP-berichten niet gebruiken als haarlemmerolie. Want je bent nooit helemaal zeker wie er achter een bepaald mailadres zit. Stel dat het adres van een PGP-telefoon-gebruiker xp65bv luidt. Zit daar dan de bezitter van die telefoon achter? Dat is nog maar de vraag. Criminelen ruilen onderling telefoons uit en gebruiken bijnamen. Het is voor Justitie daarom telkens weer een kunstwerkje om de PGP-communicatie goed te interpreteren.”

![2019-10-03-rdMAG_-bijvluchtauto_campingmoord-5-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_03_rd_MAG_bijvluchtauto_campingmoord_5_FC_web_35ccc30815.jpg) ---Op Oudjaarsdag 2015 steken twee misdadigers in Zaltbommel hun vluchtauto in brand. Kort daarvoor pleegden ze een liquidatie op een camping in Kerkdriel. beeld ANP, Bart Meesters---

Soms is het vaststellen van een verdachte in een PGP-gesprek heel helder. Maar in andere gevallen is die identificatie niet zo zeker, geeft hij aan. „Als in zo’n geval een rechtbank iemand alleen op grond van die PGP-gesprekken veroordeelt, staat die rechtbank op lemen voeten.”

Behoedzaamheid bij het duiden van PGP-berichten is ook op zijn plek omdat die communicatie vaak maar „flarden van informatie” bevat, benadrukt Van de Pol. „In sommige gevallen is niet zeker dat de gehele berichtenuitwisseling tussen twee verdachten is gevonden.”

PGP-berichten zijn doorgaans veel beknopter dan afgetapte gesprekken van ‘gewone’ telefoons, stelt hij. „Als de recherche een jaar lang de telefoongesprekken van een crimineel afluistert, ontstaat er zicht op iemands leefpatroon. De politie hoort bijvoorbeeld dat een verdachte van plan is naar de IKEA te gaan en krijgt een aardig beeld van iemands doen en laten. Bij wat fragmenten via PGP-telefoons krijg je een veel minder compleet plaatje.”

Van de Pol heeft niet de illusie dat met de gekraakte PGP-telefoons de onderwereld de beslissende slag is toegebracht. „Slechts een beperkt deel van de criminelen maakte gebruik van PGP-telefoons van bijvoorbeeld Ennetcom. Ik denk dat er altijd misdadigers zijn die slimmer zijn dan de politie. Ze maken gebruik van goed beveiligde communicatiemiddelen. Denk aan diensten als Telegram of Protonmail.”

Sommige misdadigers zullen zich realiseren, zo betoogt Van de Pol, dat het gebruik van eletronische communicatiemiddelen altijd risico’s kent. Inlichtingendiensten kunnen immers ruwe datastromen tappen, via de kabel en door de lucht. De kans bestaat dat sommige criminelen daarom belangrijke beslissingen alleen nog in een gesprek onder vier ogen met elkaar bespreken. Zodat hun communicatie niet kan worden onderschept.”

Kroongetuigen

Dat Justitie erin slaagt met gekraakte PGP-berichten bewijs te verzamelen tegen de grootste misdadigers, „staat haaks op de trend van de laatste jaren in opsporingsland”, zegt mr. dr. Sven Brinkhoff, universitair hoofddocent strafrecht aan de Open Universiteit. Het PGP-bewijs bevat immers rechtstreekse uitlatingen van criminelen, zwart op wit. „Een PGP-bericht liegt niet. Bij een getuige moet je dat nog maar afwachten.”

Dat soort rechttoe-rechtaanbewijs –dus belastende verklaringen van een verdachte zelf– moest justitie de laatste jaren met een lantaarntje zoeken, betoogt de strafrechtgeleerde. Als voorbeeld noemt hij de omvangrijke strafzaak tegen Willem Holleeder. Nederlands bekendste misdadiger, altijd op zijn hoede voor afluisterpraktijken, was uiterst voorzichtig om per telefoon criminele plannen te smeden. „Holleeder is dan ook vooral veroordeeld op basis van kroongetuigen, een bedreigde getuige en verklaringen van zijn zussen en zijn ex-vriendin.”

![2019-10-12-rdMAG_-bijkrommenie_vluchtauto-5-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_12_rd_MAG_bijkrommenie_vluchtauto_5_FC_web_471d858d80.jpg) ---Een moordcommando steekt in 2015 in Amsterdam de vluchtauto in brand. Kort daarvoor vermoordden ze crimineel Eaneas Lomp in Krommenie. beeld ANP, Olim Bajmat---

Succesverhaal

Hoe hard het bewijs van PGP-berichten ook mag zijn, het blijft raadzaam dat Justitie gebruik maakt van getuigen, zelfs kroongetuigen, benadrukt Brinkhoff. „Door middel van getuigenverklaringen kun je ander bewijs vaak beter duiden en kun je een beter beeld krijgen van de verhoudingen binnen een criminele organisatie.” Kroongetuigen –criminelen met bloed aan hun handen– kennen een misdaadgroep van binnenuit.

Brinkhoff wijst op de omvangrijke nu lopende zaak Marengo, tegen de veronderstelde moordbende van de voortvluchtige Ridouan Taghi en zo’n vijftien handlangers (die wel vast zitten). „Het is goed dat Justitie behalve over belastende PGP-berichten tegen deze verdachtengroep ook beschikt over een bron als kroongetuige Nabil B. Hij heeft allerlei verklaringen over de verhoudingen in de misdaadbende afgelegd. Zo’n kroongetuige kan allerlei scenario’s op grond van onder meer PGP-bewijs als het ware sterker maken.”

Net als misdaadjournalist Van de Pol denkt ook de strafrechtgeleerde dat misdadigers zich niet laten tegenhouden door de vondst van de talloze PGP-berichten. „Dat de recherche zo veel berichten van criminelen heeft gekraakt, is zonder meer een succesverhaal. Maar het blijft een wedloop, een kat- en muisspel tussen politie en criminelen. Misdadigers vinden telkens weer andere methoden om afgeschermd te kunnen communiceren.”

Pessimistisch

Ondanks zijn waardering voor de politiesuccessen is Brinkhoff een tikje pessimistisch over de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Zeker ook vanwege de recente, schokkende moord op advocaat Derk Wiersum, raadsman van kroongetuige Nabil B. „Het lijkt dat de strijd tegen de misdaad voor een deel dweilen met de kraan open is. Voor een misdadiger die levenslang krijgt, staat weer een ander op. Drugshandel is immers zo enorm lucratief.”

![2019-10-12-rdMAG_-bij_krommeniemoordplek-5-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_12_rd_MAG_bij_krommeniemoordplek_5_FC_web_7fb2a1f596.jpg) ---De politie doet in november 2015 sporenonderzoek in Krommenie, waar de crimineel Eaneas Lomp is vermoord. beeld ANP, Olim Bajnat---

Om echt een vuist te kunnen maken tegen de drugsmaffia moeten de recherche en ook de rechterlijke macht en advocatuur rap extra menskracht krijgen, bepleit hij. „De drugsmaffia is een veelkoppig monster dat we er niet zomaar onder hebben. De strijd ertegen moeten we wel blijven voeren.”

„Die leeuwen wachten hem op”

Als de Antilliaanse crimineel Eaneas Lomp (27) in de nacht van 6 op 7 november 2015 in Amsterdam op de trein stapt, reist hij zijn dood tegemoet. In Krommenie, vlakbij de woning van zijn vriendin, openen twee mannen het vuur. Tientallen kogels vliegen rond. Het kogelwerende vest van Lomp is niet bestand tegen het brute geweld.

Later blijkt dat onder meer de twintigers Omar L. en Hicham M. –ook betrokken bij de moordaanslag op de camping in Kerkdriel op Oudejaarsdag 2015– achter de liquidatie van Lomp zitten. Lomp zelf zou het eerder hebben voorzien op het leven van Omar L.

Ronduit ijzingwekkend zijn de PGP-telefoonberichten die leden van het moordcommando elkaar sturen in de uren voorafgaand aan de liquidatie van Lomp. In het moordcomplot zit ook een zogenaamde vriend van Lomp: de Antilliaan Dani M. (1977). In werkelijkheid lokt M. Lomp in de val. De twee mannen gaan de avond voorafgaand aan de moord stappen in Amsterdam.

Een lid van de moordbrigade adviseert verrader Dani M. op 6 november rond acht uur ’s avonds Lomp flink te laten drinken: „Ok bro (broeder) laat hem zuipen zodat ze bloed dun word door alcohol dan bloed die rat sneller dood”, zo geeft het rechterlijke vonnis de met taalfouten doorspekte opdracht weer.

M. licht via zijn PGP-telefoon in het geniep een handlanger in over de handel en wandel van Lomp. „Ik zet hem op de trein, en die leeuwen (schutters) wachten hem op bij station krommenie.”

Omar L. bindt de schutters op het hart „geen genade aub” te tonen. Hij sommeert ze hun wapens leeg te schieten op Lomp, ook al omdat hij een kogelwerend vest draagt.

![2019-10-12-rdMAG_-bijkerkdriel_hoofdplaat-8-FC_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/2019_10_12_rd_MAG_bijkerkdriel_hoofdplaat_8_FC_web_1162c6918e.jpg) ---Camerabeelden van de liquidatie op Oudjaarsdag 2015 op camping Maaszicht in Kerkdriel. beeld Opsporing Verzocht---

Amper een uur na de moord informeert een van de schutters Omar L.: „Gefixt. Broer ik heb me 9 (verwijst naar wapen/munitie) op hemm geleegd. Die man is overhoop.” Twee bij het moordcommando betrokken misdadigers –een schutter en de chauffeur van de vluchtauto– leven al niet meer. Ook zij werden vermoord.

Als „slapen” een lugubere betekenis krijgt

Het was voor politie en justitie een ongekende doorbraak in 2016. Rechercheurs richtten hun pijlen op het Nederlandse bedrijf Ennetcom dat PGP-telefoons verkocht aan criminelen. Zo’n 19.000 mensen maakten gebruik van de diensten van dat bedrijf. Justitie legde beslag op een Ennetcom-server in Canada. De PGP-berichten daarop bevatten communicatie tussen misdadigers.

Vrijuit overleggen leden van een moordcommando bijvoorbeeld over het aantal keren dat ze op een slachtoffer hebben geschoten. Of over het plaatsen van volgapparatuur onder iemands auto. Of het vinden van een schuiladres (osso).

Inmiddels hebben cyberexperts van de politie en deskundigen van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) zo’n 5 miljoen PGP-berichten van Ennetcom weten te kraken. Verder heeft Justitie van het bedrijf PGP Safe honderdduizenden PGP-berichten op een server in Costa Rica ontsleuteld.

Onklaar

Misdadige boodschappen zijn nogal eens in straattaal geformuleerd. In onderwereldjargon krijgen bijvoorbeeld de woorden ”laten slapen” een lugubere betekenis: iemand vermoorden. Taghi opperde ooit om officier van justitie Koos Plooij te laten „slapen.”

Tot dusver staat het pgp-bewijs in nogal wat strafzaken als een huis. Rechters geven hun fiat aan de ‘PGP-puzzels’ die het het openbaar ministerie in tal van zaken op tafel legt. Korte metten maken de rechters met verweren van advocaten die stellen dat het PGP-bewijs van de Canadese Ennetcom-server twijfelachtig is omdat hackers zouden kunnen hebben geprutst aan de berichten.

De rechters achten de ontsleutelde berichten wel degelijk betrouwbaar. Al erkennen ze dat „geen enkel ict-systeem dat verbinding heeft met internet” volkomen veilig is. „Iedereen die het nieuws volgt, weet bijvoorbeeld dat zelfs computers van het Amerikaanse ministerie van defensie zijn gehackt en dat een containeroverslagbedrijf in de Rotterdamse haven is lamgelegd door een computervirus.”

Unieke inkijk

Enigszins vergelijkbaar met het openbreken van miljoenen PGP-berichten is een eind vorig jaar openbaar gemaakte ‘digitale’ actie van de politie Oost-Nederland. Experts slaagden erin versleutelde chatberichten van criminelen via zogeheten cryptofoons open te breken. De beveiligde telefoons maakten gebruik van de applicatie Ironchat. De politie kon zelfs enige tijd live mee kijken met communicatie tussen misdadigers, die zich onbespied waanden.

De politie las 258.000 berichten mee. De actie gaf een „unieke inkijk in de criminele wereld”, liet recherchebaas Aart Garssen destijds weten. Dankzij de ontsleutelde berichten kon de recherche een ophanden zijnde wraakactie in het criminele circuit in Twente voorkomen. Verder zijn harddrugs en automatische wapens en een contant bedrag van meer dan 90.000 euro in beslag genomen, zei Garssen.

PGP-bewijs helpt justitie in zware zaken

Gekraakte berichten van beveiligde PGP-telefoons duiken de laatste jaren geregeld op in strafzaken tegen onderwereldfiguren.

Zo voert justitie PGP-bewijs aan in de nu lopende strafzaak tegen de vermeende moordbende van Ridouan Taghi. Deze meestgezochte misdadiger van Nederland zou onder meer de hand hebben gehad in de recente moord op advocaat Derk Wiersum, raadsman van kroongetuige Nabil B. Die legde belastende verklaringen af tegen Taghi en zijn kompanen. Ook in een ander lopend liquidatieproces, tegen leden van de motorbende Caloh Wagoh, duikt PGP-bewijs op. Leden van Chaloh Wagoh zouden ook samenwerken met Ridouan Taghi. Onlangs bleek dat de recherche PGP-telefoons heeft ontsleuteld van criminelen die betrokken zouden zijn bij een dubbele moord in 2015 in een vakantiehuisje in Hooge Zwaluwe.

PGP staat voor ”Pretty Good Privacy”, dus best goede privacy. Criminelen dachten dat niemand hun communicatie via PGP-telefoons kon ontsleutelen. Om pottenkijkers op afstand te houden worden uit PGP-telefoons (meestal BlackBerry’s) allerlei functies gesloopt. Denk aan het uitzetten van gps of het onklaar maken van de microfoon en camera. Via de telefoons communiceren criminelen middels emailberichten, dus niet met gesproken woorden.

De emailadressen bestaan uit combinaties van letters en cijfers. Gebruikers slaan die emailadressen op onder door hen gebruikte en bij hen bekende bijnamen. Zo zou de tot levenslang veroordeelde misdadiger Naoufal F. (ofwel Noffel) zich hullen onder namen als Vieze, Groot Hoofd of Exxi Tiba. Exxi Tiba lijkt te slaan op ex-tbs’er: Noffel zat in een tbs-kliniek.

Nietsvermoedende misdadigers gaan door PGP-telefoons voor de bijl

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?