Socrates leefde van 470 tot 399 v. Chr. Hij staat bekend om zijn wijze van filosoferen. Hij onderwees zijn leerlingen maar ook willekeurige voorbijgangers door hen te ondervragen.
Socrates: Leerling, vanwaar je vragende gezicht?
Leerling: Nu ja, meester, ik vroeg me af waarom u uw leerlingen zo direct en uitgebreid ondervraagt.
Socrates: Zou het een reden hebben, denk je?
Leerling: Jazeker, anders doet u zoiets niet. U wilt er wat mee bereiken. Het is wel echt uw manier van onderwijzen.
Socrates: Welke richting gaan mijn vragen meestal op?
Leerling: Aha, inderdaad. Ik merk dat u met uw vragen altijd ergens op aanstuurt. Maar waarheen u altijd wilt, snap ik niet.
Socrates: Waar komen we altijd op uit?
Leerling: Op het antwoord. Het antwoord op het probleem van de persoon met wie u praat. Hmm... ik begin het al een beetje te begrijpen.
Socrates: En wie lost dus uiteindelijk zijn eigen probleem op?
Leerling: Tsjonge, ja! Ik snap het. En u heeft het mij nu overigens ook weer gelapt. Ik heb een probleem, u bevraagt mij en daardoor kom ik uiteindelijk zelf tot het juiste inzicht.
Socrates: Ja leerling, inzicht, daar draait het om. Inzicht is de ware kennis. Mijn methode om echte kennis te verkrijgen zijn ze later de socratische methode gaan noemen. Ze gebruiken het socratische gesprek zelfs op een soort filosofenschool met kinderen, die ze "basisschool" noemen.
tekst Michiel Kerpel, beeld RD
