Kijk in een willekeurig huis en de kans is groot dat je allerlei kerstversieringen aantreft. De kerstboom is zeker niet de enige blikvanger. En nog steeds neemt het aantal kerstaccessoires toe.
De laatste jaren is de kerstkrans hip geworden: zo'n ronde, gevlochten krans van dennen- of sparrengroen. Voor velen is het slechts een hebbeding, maar toch zit de krans vol symboliek. De krans met vier kaarsen staat symbool voor de hoop en verwachting op de komst van Jezus Christus.
De ronde vorm verwijst naar het wereldrond en de vier kaarsen zien, behalve op de symboliek van het licht, op de vier windrichtingen: noord, zuid, oost en west.
Maar hoe komen die kaarsen erin? In de Rooms-Katholieke Kerk en in lutherse traditie is de kerstkaars zelfs een begrip. Elk jaar op de eerste zondag van advent wordt de eerste kaars aangestoken. Elke volgende rustdag komt er een bij. Uiteindelijk branden op beide kerstdagen vier kaarsen.
De oorsprong van de kerstkrans ligt in Duitsland. Het was de theoloog Johann Hinrich Wichern (1808-1881) die de eerste krans ontwierp. Hij ving veel kinderen op die afkomstig waren uit armoedige gezinnen. Als de dagen kortten, kreeg de theoloog steeds de vraag wanneer het nu eindelijk Kerst was.
In 1839 verzon Wichern daar wat op. Hij maakte uit een houten wiel een krans. Daarin stak hij vier grote en negentien kleine kaarsen. De grote exemplaren werden op zondag aangestoken, de kleine op doordeweekse dagen. Al snel verspreidde de kerstkrans zich over Scandinavië en Midden-Europa.
Maar met de kaars zelf ben je er nog niet. Ook het materiaal van de kaars is belangrijk. Kerken gebruiken voor de kaarsen meestal bijenwas. Waar de vetkaars vaak walmt, roet verspreidt, vies geurt of druipt, geeft bijenwas een heerlijke geur en een heldere gloed.
Je zou het misschien niet verwachten, maar de kerstkaars heeft opvallend veel overeenkomsten met het Joodse feest van het licht, Chanoeka. Alleen gebruiken de Joden een kandelaar waarop zij elke dag van het feest een volgende kaars aansteken. Chanoeka heeft trouwens niets te maken met Kerst. Op dit feest herdenken de Joden de overwinning van de Makkabeeën op de Syriërs.
