Negerzoen mocht niet meer, maar de naam van de zigeunerschnitzel is nooit veranderd. En ook de jodenkoek heet nog hetzelfde als de eerste die in 1883 in Alkmaar werd gebakken. Is deze naam dan niet beledigend of discriminerend? Waarom is deze naam nooit veranderd?
Er doen verschillende verhalen de ronde als het gaat over de herkomst van de naam. In ieder geval is wel duidelijk dat hij veel met de geschiedenis van de koeken te maken heeft.
Een eerste mogelijkheid is, dat het recept van de koeken afkomstig was van een Joodse bakker uit Amsterdam. Hij zou de koeken in de jaren 20 verkocht hebben.
Een andere verklaring is dat een bakker met de achternaam De Joode deze koeken maakte. Deze bakker was niet per definitie Joods.
Een derde mogelijkheid heeft meer met de positie van de Joden in Nederland te maken. De baksels zijn dun, maar groot. Voor weinig geld werden deze grote koeken verkocht. Ideaal voor mensen, onder wie Joden, die weinig geld te besteden hadden, en daarom 'jodenkoeken'.
De vierde verklaring gaat verder terug in de geschiedenis. Volgens deze theorie zouden de Joden deze koeken al meegenomen hebben naar het paasfeest in Jeruzalem. Dit was een lange tocht, waarbij de lange houdbaarheid van de koek goed van pas kwam.
Welke verklaring is het meest aannemelijk? Of eigenlijk: welke verklaring klopt? Je zou haast terug in de tijd willen om dit te onderzoeken.
De woordvoerster van jodenkoekenproducent Davelaar in Avenhorn wijst de tweede verklaring resoluut af: de eerste bakker heette Stam. Ze wil zich verder niet uitlaten over de derde en vierde optie, maar de naam van de jodenkoek komt hier volgens haar in elk geval niet vandaan.
Je kunt het beste vasthouden aan de eerste theorie. De naam jodenkoek is vanzelf zo gegroeid, omdat Joodse bakkers de eerste waren die deze koeken bakten en verkochten.
De jodenkoek heet zo sinds 1883. Niemand heeft ooit bewust voor deze specifieke naam gekozen. Hij is historisch zo gegroeid. Hierom is ook nooit serieus overwogen om de naam te wijzigen. Immers, hij is nooit discriminerend bedoeld geweest. Integendeel. Het is een naam waar het bedrijf trots op is. Of de naam jodenkoek een compliment is voor de lekkernij? Zeker, absoluut.
