Bertjan oogt ontspannen aan het begin van zijn examen. „Dit gaat wel goed komen”, voorspelt hij. „Ik doe dit werk elke keer dat ik hier ben.” Na een kop koffie is het tijd om te beginnen. Arie van Duijvenbode, stagecoördinator bij de Jacobus Fruytier scholengemeenschap, pakt de in te vullen beoordelingsformulieren erbij. Bertjan heeft gekozen voor de opdracht ”Goederenverwerking en verkoopwerkzaamheden”.

In het magazijn staan karren met zakken diervoeder die eerder niet in de winkel pasten. Deze moeten, wanneer er ruimte is, alsnog op de juiste plek in de winkel worden gelegd. De eerste kar gaat mee de winkel in en Bertjan legt de zakken met kattenvoer van de merken Kenner en Whiskas vakkundig op hun plek. „Kijk, hij werkt de lagen netjes een voor een af”, merkt Van Duijvenbode tevreden op.

Na tien minuten is het tijd om een pallet met zakken diervoeder van Agrifirm uit te pakken. Bertjan legt de zakken kippenkorrel en de andere soorten voer op een karretje, tekent ze af op de pakbon en neemt ze mee de winkel in. „Hij pakt ze keurig volgens de fifo-regel in”, luidt het commentaar. „First in, first out”, legt Van Duijvenbode uit. „De producten die er het eerst in komen, gaan er ook het eerst weer uit. Daarom worden producten met een oudere datum naar voren gehaald. Wanneer dit niet gebeurt, gaat er voer over de datum en dat kost de winkel geld.”

Peanuts
„Dit was peanuts”, constateert stagebegeleider Vinke van de Welkoop. Tijd voor het laatste onderdeel. Vinke geeft Bertjan de opdracht om zakken kippenvoer op hun plek verderop in de winkel te leggen. Wanneer Bertjan de juiste plek gevonden heeft, moet hij goed opletten. Er liggen vijf zakken voer op zijn karretje, maar er mogen er maar drie op de pallet worden gepakt. „Goed gedaan”, klinkt het wanneer Bertjan de overige twee zakken retour brengt naar het magazijn.

Van Duijvenbode en Vinke trekken zich terug in de kantine om het examen te beoordelen. Ondertussen blikt Bertjan terug. „In het afgelopen jaar heb ik vier boekjes met theorie en opdrachten doorgewerkt. Wanneer ik alle opdracht af had, kreeg ik een handtekening en mocht ik verder met het volgende boekje. Ik moest ze alle vier uit hebben voordat ik examen mocht doen. Tijdens het examen is je houding belangrijk. Je moet er niet moe uitzien of chagrijnig kijken, maar je moet de klanten vriendelijk te woord staan.”

Bertjan is tevreden. „Het ging goed, ik vond het makkelijk. Ik heb drie jaar praktijkonderwijs gevolgd. Maar ik wilde graag een diploma. Daarom heb ik de entreeopleiding gedaan. In juni ga ik aan het werk bij een bedrijf dat met kunstgras werkt.”

Afsluiting
Het praktijkexamen is voor Bertjan de afsluiting van de entreeopleiding niveau 1 die hij, na drie jaar praktijkonderwijs, het afgelopen jaar op de Jacobus Fruytier scholengemeenschap gevolgd heeft. In dat jaar ging hij twee dagen per week naar school en liep hij drie dagen per week stage, waarvan één dag per week bij de Welkoop in Nunspeet. Aan het einde van deze periode moest Bertjan nog één opdracht doen: het praktijkexamen.

Vinke en Van Duijvenbode zijn klaar met beoordelen. Het lachende gezicht van Van Duijvenbode spreekt boekdelen. „Gefeliciteerd, je bent geslaagd. Je hebt alles gehaald wat je kon halen. Dus dat zijn goede cijfers geworden: drie tienen.” Onder het genot van een kopje koffie praten coördinator, begeleider en stagiair nog even na. Daarna is het voor Van Duijvenbode tijd om te vertrekken. „Tot ziens op de diploma-uitreiking!”