Als je haatpredikers kunt tegenhouden, waarom dan serie over zelfdoding niet?

Media berichten maar zelden over deze cijfers. Daar is een goede reden voor. Er is overtuigend bewijs dat mensen die rondlopen met de gedachte aan zelfdoding sneller die stap maken als ze daarover artikelen lezen of documentaires zien. Dat geldt vooral wanneer veel details genoemd worden en als het verhaal dramatisch gebracht wordt. Daarom bestaan er richtlijnen voor journalisten en spreken media onderling af dat ze terughoudend zijn bij de berichtgeving over zelfdoding.

Maar er zijn meer informatiebronnen die zo’n ongewenste uitwerking kunnen hebben. Het klassieke voorbeeld daarvan is het boek van de Duitse auteur Goethe, ”Die Leiden des jungen Werthers”. De verschijning daarvan in 1774 leidde ertoe dat veel mensen een eind aan hun leven maakten op dezelfde manier als in dit boek beschreven stond. Deze week luidde een Amerikaans vakblad voor psychiatrie weer de alarmklok. Aanleiding is een dramaserie van Netflix over tieners. De serie ”13 Reasons Why” gaat over een zeventienjarig meisje dat een eind aan haar leven heeft gemaakt en de dertien redenen daarvoor vertelt aan de mensen die daarvoor verantwoordelijk waren.

De Amerikaanse onderzoekers brachten het aantal gevallen van zelfdoding in kaart en constateerden dat er een toename was van bijna 30 procent in april 2017, de maand nadat de serie verscheen. Het aantal was hoger dan in welke maand ook in de afgelopen vijf jaar.

Het is niet moeilijk om deze cijfers te ontkrachten door te stellen dat de stijging van het aantal zelfdodingen ook een andere oorzaak kan hebben. Dat is waar, maar feit is óók dat de uitwerking van dit soort films algemeen bekend is. Dat geldt vooral als artikelen, boeken of films niet de weg wijzen naar hulpverleners maar de dood voorspiegelen als een vanzelfsprekende oplossing. In ”13 Reasons Why” ontstaat zo’n situatie doordat het slachtoffer hulp zoekt bij een decaan die niet naar haar luistert. Van meet af aan zijn er daarom bezwaren tegen de serie geweest.

De reactie van de directeur van Netflix is absurd: „Niemand is verplicht te kijken.” Media zijn geen neutraal doorgeefluik. Netflix duikt hiermee weg voor zijn verantwoordelijkheid. Als haatpredikers bij de grens geweerd kunnen worden, moeten er toch routes zijn om dit soort films tegen te houden? Die vraag knelt vooral nu binnenkort het derde seizoen van deze serie volgt.

Zo’n blokkade is overigens maar de helft van de oplossing, want Netflix zwijgt ook over de andere uitweg waar Paulus op wijst: de laatste vijand, de dood, is overwonnen door Christus.

Als je haatpredikers kunt tegenhouden, waarom dan serie over zelfdoding niet?

Opinie

RD.nl in uw mailbox?