Oorlog in Oekraïne komt Erdogan goed uit
Niet voor de eerste keer in de zo goed als twintig jaar dat hij aan de macht is, strijdt de Turkse president Recep Tayyip Erdogan tegen de Koerden. Turkije zegt de afgelopen dagen met drones en gevechtsvliegtuigen bijna tweehonderd strijders van de Turkse afscheidingsbeweging PKK en de Syrisch-Koerdische militie YPG in Syrië en Irak te hebben uitgeschakeld.
Waarschijnlijk volgt de inzet van Turkse grondtroepen in Syrië om een bufferzone langs de Turks-Syrische grens compleet te maken.
Aanleiding voor het Turkse geweld tegen de Koerden is een bomaanslag ruim anderhalve week geleden in het centrum van Istanbul. Daarbij vielen 6 doden en 81 gewonden. De Turkse autoriteiten pakten bijna direct na de explosie een vrouw op die een pakketje op een bankje had achtergelaten. Ongeveer een uur na haar aanhouding liet de Turkse politie weten dat de vrouw uit Syrië kwam. Ze had bekend in opdracht te handelen van de YPG. Turkije ziet de YPG als een verlengstuk van de terroristische PKK.
Als de PKK er daadwerkelijk achter zit, valt een reactie van Turkije alleszins te billijken. Terreurdaden vragen om een reactie. Het is echter de vraag of de aanslag in Istanbul het werk is van de Koerdische afscheidingsbeweging. De PKK voert in principe geen acties uit tegen burgers. De organisatie heeft de aanslag niet opgeëist, al zegt dat niet alles. De snelheid waarmee de vrouw is opgepakt en ze haar bekentenis heeft afgelegd wekken de nodige argwaan.
Critici van Erdogan verwijzen naar de aanstaande verkiezingen, volgend jaar. Het zou niet voor de eerste keer zijn dat Erdogan aan de vooravond van een stembusgang de Koerden aanpakt. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2014 in de aanloop naar de presidentsverkiezingen. De zwevende nationalistische kiezers had hij toen hard nodig.
Nu staat Erdogan er in de peilingen eveneens slecht voor. Een wetmatigheid in Turkije is: wie tegen de Koerden oorlog voert en wint, weet dat zijn populariteit zal groeien. Het valt niet te bewijzen dat deze strategie achter het Turkse optreden tegen de Koerden zit, maar het zou zo maar kunnen.
In dit verband komt de oorlog in Oekraïne voor de Turkse president bijzonder gelegen. De YPG is in feite een partner van Washington. Zij aan zij streden ze in 2014 en 2015 tegen de terreurorganisatie IS. Aan de andere kant is Turkije een NAVO-bondgenoot van de VS. Op dit moment is Turkije belangrijker voor de VS dan de YPG. Dat hangt samen met de oorlog in Oekraïne. Bovendien moet Turkije nog instemmen met het NAVO-lidmaatschap van Zweden.
Rusland legt Erdogan eveneens geen duimbreed in de weg bij zijn actie in het noorden van Syrië. Het is in het belang van de Russische president Vladimir Poetin dat Erdogan in zijn ambt blijft. Recent hebben de twee landen een deal gesloten op het gebied van energie.
Een Duitse krant formuleerde het zo: „De toestand in de wereld komt Erdogan perfect van pas.”