Familie als cadeau
Familie krijg je, maar vrienden kies je. Geen woord van gelogen. Maar deze onschuldig lijkende uitspraak heeft voor mij toch wat scherpe randjes. Hij wordt namelijk nogal eens gebezigd om aan te geven dat je familie maar op de koop toe moet nemen. Je kunt niet voor ze kiezen, dus je zit er min of meer mee opgescheept. Niet zelden tegen heug en meug.
Nee, dan vrienden. Die kies je zorgvuldig uit en als het op een gegeven moment ‘op’ is, dan kun je ook weer zonder al te veel narigheid van ze af. Was het bij familie ook maar zo, hoor je dan verzuchten.
En er is soms best wat te verzuchten. Zo eerlijk moeten we maar zijn. Familie kan je soms enorm irriteren. Niet zelden ook omdat ze je zwakke plekken vaak nog scherper zien dan anderen.
Ook kan in een familie de visie op de andere leden van het gezin voor altijd vastliggen en wordt de ander niet de kans gegeven te veranderen. Zij is een kloon van moeder en dus oneindig kritisch en hij lijkt als twee druppels water op pa en is dus gruwelijk eigenwijs. Want het gaat natuurlijk altijd over het erven van de minder goede karaktereigenschappen van ouders.
Toch is m’n waardering voor familie de laatste jaren sterk toegenomen. Want een gezin vormt je. Je leert er delen, zorgen en –niet onbelangrijk– ruziemaken. Dat klinkt heel gek, maar ook dat is een belangrijk onderdeel van je vorming. Je leert je eigen grenzen kennen en die van de anderen. En daardoor knettert het soms.
Familie en vrienden zijn voor mij geen tegenstelling meer. En ik zal niet snel minderwaardig doen over familieleden. Is het de leeftijd? Gezamenlijke zorg voor hoogbejaarde ouders? Zeker, dat speelt allemaal mee. Maar het heeft ook te maken met een zekere levenservaring. Je leert jezelf, bij het ouder worden, steeds beter kennen. Waardoor je ook steeds beter karakterologische overeenkomsten met broer of zus herkent.
Familie is als een spiegel. Soms een spiegel waar je het liefst zo snel mogelijk aan voorbij loopt omdat je niet wilt zien wat er te zien is. Soms is het een spiegel waar je uren peinzend voor kunt staan. En op andere momenten heeft familie ook de functie van een lachspiegel: je kunt samen moeilijke zaken met humor relativeren.
Familie krijg je, maar vrienden kies je, zo luidt het gezegde. Als dat zo is, kun je familie dus op goede gronden een cadeau noemen. En voor een cadeau kun je ook gewoon „dankjewel” zeggen.