Hervormde kerk Leur veertigste Van Gogh Monument in Brabant
Van Goghexperts hebben de voormalige Nederlandse hervormde kerk in Leur (gemeente Etten-Leur) uitgeroepen tot Van Gogh Monument. Daarmee is het aantal officiële Van Gogh Monumenten in Brabant uitgebreid naar veertig.
Dat liet Van Gogh Brabant woensdag weten. „De status onderstreept de betekenis van de locatie voor het leven en werk van Vincent van Gogh, die in Brabant werd geboren en opgroeide”, aldus de erfgoedorganisatie, waarin drie Brabantse locaties waar Van Gogh heeft gewoond en gewerkt hun krachten hebben gebundeld.
De beroemde schilder Vincent van Gogh bezocht de kerk in Leur in 1881. Hij was bevriend met de familie van ds. J. G. (Jan Gerrit) Kam, met wie hij ging tekenen in de omgeving van Etten-Leur.
Het bedehuis dateert uit 1614 en is een rijksmonument. Het interieur bevat drie versierde tekstborden (1616-1648), kerkbanken met neogotische briefpanelen en een orgel van Jacobus Zeemans (1716). Het kerkje is eigendom van de gemeente Etten-Leur en tegenwoordig in gebruik als trouwkerkje.
Een team van experts –Ron Dirven (Vincent van GoghHuis Zundert) en Helewise Berger (Het Noordbrabants Museum)– verricht onderzoek naar de relatie van Vincent van Gogh met Brabant, in samenwerking met Stichting Van Gogh Brabant. Teio Meedendorp, senior researcher bij het Van Gogh Museum Amsterdam, heeft de toekenning van het trouwkerkje als Van Gogh Monument bekrachtigd. Helewise Berger: „Vincent van Gogh bezocht deze kerk in 1881 samen met zijn schildersvriend Anthon van Rappard. De dominee was een goede bekende en collega van Vincents vader Theodorus van Gogh.”
Vincent van Gogh ging met enige regelmaat tekenen met de kinderen van ds. Kam, aldus Van Gogh Brabant. „In het archief van de familie Kam zijn diverse schetsboeken bewaard gebleven met schetsen uit 1881 die in Etten en Leur zijn gemaakt. De tekeningen, die nog niet eerder zijn gepubliceerd, zijn waardevol studiemateriaal om meer te weten te komen over Vincents periode en werk in Etten-Leur. Zo vertoont een schets van een boerin die aardappelen schilt door Catharina Cornelia Kam een treffende gelijkenis met een model dat Vincent hier tekende.”
Ron Dirven: „Tijdens zijn verblijf op de pastorie in Etten tussen april en december 1881 trok Vincent op met de kinderen van ds. Kam, die evenals hijzelf artistieke ambities koesterden. Verder onderzoek naar de schetsboeken, documenten en foto’s uit het archief van de familie Kam brengt naar verwachting meer bijzonderheden aan het licht. We zijn trots te melden dat we dit kunnen onderzoeken.”
Het nieuwe monument is, aldus Van Gogh Brabant, een waardevolle aanvulling op het Van Gogherfgoed in Etten-Leur, de gemeente waar Vincent van Gogh zijn carrière begon. „De schilder beleefde in Etten-Leur een turbulente periode die van doorslaggevend belang zou blijken voor zijn verdere ontwikkeling als kunstenaar. De expositie in de Van Gogh Kerk illustreert deze fase en biedt bezoekers in combinatie met een wandeling langs de Van Gogh Monumenten een indringende inkijk in het leven van Van Gogh.”
Wethouder van Etten-Leur René Verwijmeren: „Etten-Leur heeft een belangrijke rol gespeeld in het leven en werk van Vincent Van Gogh. Het verheugt ons dat dit 40e monument Van Goghliefhebbers een extra aanleiding biedt om zich in zijn verhaal te verdiepen. Met de aanstaande vernieuwing van de expositie in de Van Gogh Kerk en de gethematiseerde boerenkamer in Museum De kunst van het leven, vertelt Etten-Leur samen met Zundert en Nuenen het unieke wordingsverhaal van Vincent van Gogh in Brabant.”